در مقدمه كتاب نویسنده این‌طور تهیه تدوین جلد دوم این كتاب را توجیه می كند: «در گفت و گویی از آقای رفیق‌دوست پرسیدم اگر بخواهید بر هفتاد و چهار سال زندگیتان اسمی بگذارید چه می گویید؟ گفت: «زندگی پرماجرای محسن» فكر می‌كنم همین جمله كوتاه می تواند پاسخ سوالات احتمالی خواننده این كتاب را بدهد كه چرا باید «برای تاریخ می گویم» جلد دومی هم می داشت.
جلد دوم كتاب «برای تاریخ می گویم» ادامه خاطرات محسن رفیق‌دوست است. او كه در جلد اول این كتاب اتفاقاتی از سالهای 1357 تا 1362را روایت كرده بود، اكنون در جلد دوم به وقایعی می پردازد كه در سال های 1368 تا 1378 اتفاق افتاده است.
محسن رفیق‌دوست به این دلیل كه پایه‌گذار سپاه است و بعد از آن مسئول تداركات جنگ بوده، به عنوان یكی از شخصیت‌های مهم در این ایام به حساب می‌آید. مهم‌ترین فعالیت رفیق‌دوست به زمانی بازمی‌گردد كه به عنوان مسئول تداركات سپاه در طی جنگ تحمیلی خدمت می‌كند. علامیان نگارش این خاطرات را از سال 87 آغاز كرده و ساختار كتاب براساس پرسش‌هایی است كه نویسنده از رفیق‌دوست پرسیده و این سوالات بر اساس توالی زمانی انتخاب شده است.
به هر حال گفتن از تاریخ آن هم بعد از گذشت 15 – 25 سال از آن رویدادها و اتفاقات امر بسیار دشواری است كه همان‌طور كه هدایت الله بهبودی درباره جلد اول این كتاب گفت: «این كتاب می تواند اولین گام برای ثبت خاطرات پس از انقلاب باشد.»
در مقدمه كتاب نویسنده این‌طور تهیه تدوین جلد دوم این كتاب را توجیه می كند: «در گفت و گویی از آقای رفیق‌دوست پرسیدم اگر بخواهید بر هفتاد و چهار سال زندگیتان اسمی بگذارید چه می گویید؟ گفت: «زندگی پرماجرای محسن» فكر می كنم همین جمله كوتاه می تواند پاسخ سوالات احتمالی خواننده این كتاب را بدهد كه چرا باید «برای تاریخ می گویم» جلد دومی هم می داشت.
جلد دوم از كتاب برای تاریخ می گویم از شروع مسئولیت حاج محسن رفیق‌دوست در بنیاد مستضعفان به فرمان مقام معظم رهبری شروع می شود كه به مدت 10 سال بود. رفیق‌دوست در مورد سال های مسئولیتش در بنیاد می گوید: «10 سال دوم و خدمت در بنیاد به مراتب سخت تر و مشكل تر از خدمت در سپاه و همراهی با رزمندگان اسلام بود و این سختی ها مربوط به بخش اقتصادی بنیاد بود».
با توجه به اینكه ماهیت بنیاد مستضعفان نهادی برآمده از فرمان امام خمینی (ره) در مورد مجموع اموال باقیمانده از خاندان پهلوی و اطرافیان آن ها بود و در اختیار بنیاد قرار گرفت، باعث شد افكار و عقاید مختلفی راجع به این اموال در جامعه شكل بگیرد و جای پاسخ دادن به این شبهات و سوالات خالی بود كه این كتاب تلاش دارد با روایت مدیر و مسئول این بنیاد به بخشی از این سوالات جواب بدهد.
جلد دوم كتاب خاطرات محسن رفیق‌دوست مانند جلد اول آن در قالب گفت و گویی توسط سعید علامیان تنظیم شده است. این كتاب حاصل 24 جلسه مصاحبه با حاج محسن رفیق‌دوست بوده و جمع این گفت وگوها بالغ بر 42 ساعت بوده كه از 29 خردادماه 1392 تا 31 اردیبهشت ماه 1393 به انجام رسیده است.
علامیان برای دسترسی به اطلاعات موثق و مكفی در زمان گفت وگو با حاج محسن رفیق‌دوست به آرشیو مطبوعات به عنوان منبع رجوع كرده و در مجموع 257 موضوع از میان اخبار و گزارش های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی منتشر شده را در طی 10 سال 1368 تا 1378 به صورت سوال از رفیق‌دوست پرسیده است كه هر كدام شامل پرسش های فرعی دیگری نیز می شود.
توافقی كه بین علامیان و رفیق‌دوست در حین گفت و گو صورت گرفته نشان محكمی از روایت حقیقی این كتاب از تاریخ انقلاب دارد. رفیق‌دوست پیش از گفت و گو گفته بود: «آنچه را می دانم می گویم، آنچه را نمی دانم می گویم نمی دانم و آنچه را می دانم و نمی خواهم بگویم می گویم نمی گویم.» با این توافق تكلیف مصاحبه كننده و خواننده كتاب با محتوای پیش رویش روشن می شود.
نویسنده كتاب برای اعتبار و اصالت بخشی به گفت وگوهای صورت گرفته در متن یا در بخشی از پانوشت ها مطالب مطبوعاتی را بدون دخل و تصرف آورده است كه این امر ضمن كمك به حافظه راوی می تواند اطلاعات لازم را درباره بخشی از وقایع دهه دوم پس از انقلاب در اختیار مخاطب قرار دهد.
از دیگر وجوه متمایز كتاب ارائه اسامی افراد مرتبط با روایت، وقایع جانبی و بعضی اصطلاحات است كه در پانوشت ها گویاسازی شده و توضیحات خارج از متن راوی نیز با ذكر راوی مشخص شده است.
دقت نظر علامیان در توالی زمانی پرسش هایش از رفیق‌دوست در نگاه اول نكته قابل توجهی به نظر نمی رسد اما همین امر از سه منظر بسیار قابل اعتنا به شمار می رود. اول اینكه مخاطب با تصویری واضح تر از وقایع روبه‌رو می شود و به دلیل اینكه در روایت از تاریخ است و نه داستان، روایت خطی برای ارائه اطلاعات، فضاسازی و روایت بسیار تاثیرگذارتر است. دوم اینكه اگر هر گونه خدشه یا اشتباهی در بیان یا ارائه خاطرات از تاریخ درج شده باشد با روایت متوالی به راحتی مشهود می‌شود و این امر با اینكه كار راوی و نویسنده را سخت تر می كند اما به دریافت اصالت استناد مطالب برای مخاطب كمك بزرگی می‌كند. سوم اینكه توالی در ترتیب در بیان وقایع باعث شود مخاطب كتاب را رها نكند و همواره به دنبال این باشد كه در ادامه چه پیش خواهد آمد و این امر با توجه به گذشت زمان از آن اتفاقات جذابیت دو چندانی پیدا می كند.
علامیان در باره لحن به كار گرفته در كتاب می گوید: «حاج محسن كلام و لحن ِویژه خود را دارد كه حتی در بیان مسائل جدی هم شادابی خاصی را به شنونده می دهد. كوشیده ام با حفظ اصالت كلام ایشان مخاطب این كتاب را پای گفت وگو بنشانم تا با خواندن صحبت های رفیق‌دوست حلاوت لحن او را نیز بشنود. همین مسئله باعث شده تا در كتاب و حین گفت وگوها با موارد زیادی از این دست (باخنده) یا (خنده) مواجه باشیم تا فضای گفت وگو به مخاطب منتقل شود.»
از سوالات قابل توجهی كه می توان جواب های آن را در این كتاب جست وجو كرد، می توان به این موارد اشاره كرد: «چند سال سیگار می كشیدید؟ می شود مسئله ویدیو را به ماهواره امروز تشبیه كرد؟ سابقه مذاكره ایران و آمریكا بر سر چه مسائلی بود؟ خودتان نوشابه و آبمیوه تولید بنیاد را تبلیغ نمی كردید؟ در زمان جنگ درباره كار اقتصادی با آقای قذافی صحبتی نكردید؟ حقوق نیروهای سپاه و ارتش چقدر با هم تفاوت داشت؟ بنیاد وارد دلالی ارز شد؟ در مركز اسناد بنیاد چه چیزهایی وجود داشت كه برای شهید آوینی اهمیت داشته؟ با آقای هاشمی كار اقتصادی می كردید؟ با آقازاده های ایشان آشنایی دارید؟ شیخ قاسمی كیست؟ چه كسانی پرونده سازی می كردند؟ برای ورود به سپاه حجتیه ها را قبول می كردید؟ در تشكیل حزب الله لبنان نقش داشتید؟»
شایان ذكر است جلد دوم خاطرات محسن رفیق‌دوست با عنوان «برای تاریخ می گویم» توسط انتشارات سوره مهر در 426 صفحه و با تیراژ 2500نسخه به چاپ رسیده كه خواندنش برای مخاطب عام و به‌ویژه مخاطبان خاص جذابیت دارد.
