«شناخت تأثیر گروه‌های همسال بر کودکان و نوجوانان»
چاپ اول کتاب «شناخت تأثیر گروه‌های همسال بر کودکان و نوجوانان» تألیف میچل جی. پرینستاین و کِنِت ای.داج و با ترجمه الهام آب‌نیکی و فرشته حیدری از سوی انتشارات سروش وارد بازار نشر شد.
کتاب حاضر به حقیقتی اساسی در زندگی می پردازد که والدین، معلمان و مسئولان را به مدت چندین قرن رنجانده و در قرن 21 بسیار چشمگیر شده است و آن این است که در دوران نوجوانی، والدین تأثیر و نفوذ خود را بر فرزندانشان از دست می دهند، در حالی که در این دوران قدرت و نفوذ همسالان در بچه‌ها افزایش می‌یابد. در جهان معاصر، که مملو از دسترسی آسان به مواد مخدر، روابط جنسی و خشونت است، این فکر که گروه همسالان ممکن است به اذهان بچه‌ها آسیب برسانند، افراد بالغ را دچار ترس می‌کند.
این کتاب بررسی علمی باریک بینانه‌ای درباره حضور فراگیر فرایند تأثیر همسال ارائه می‌دهد و در آن برخی از اسطوره‌های قدیمی کنار گذاشته شده و بینش‌های جدیدی پیشنهاد شده است.
کتاب حاضر از میان یک کنفرانس ملی برآمده که در مرکز مصلحت اندیشی خانواده و کودک» در دانشگاه دیوک برگزار شده است و مباحث کتاب ترکیبی از دانش روانشناسی پایه با دانش مربوط به اعصاب دانشگاه دیوک و مرکز مزبور است که بینش‌ها و یافته‌های این کنفرانس برای روانشناسان و سازمان‌های اجتماعی مرتبط با جوانان مفید خواهد بود.
هدف نهایی کتاب این است که تحقق در زمینه پویایی رشد کودک را به سمتی ببرد که مسئولیت مشکلات پیش روی کودکان و خانواده‌ها در جامعه معاصر را بر عهده بگیرد. در حقیقت این کتاب به درک وسعت اثرهای نفوذ همسالان، به بررسی شواهد نظری و تجربی معاصر و همچنین سازوکارها و عوامل تعیین کننده‌ای که ممکن است هدف تلاش‌های پیشگیرانه برای کاهش آسیب پذیری در مقابل نفوذ همسالان باشد، می‌پردازد.
کتاب حاضر در چهار بخش اصلی به نگارش در آمده است. بخش اول کتاب نگاهی عمیق و موشکافانه به مباحث جاری در تحقیق نفوذ همسالان دارد و بخش دوم کتاب با عنوان سازوکارهای نفوذ همسالان، به مفهوم سازی جامع فرایند نفوذ همسالان در نوجوانی می‌پردازد و اثر اجتماعی شناختی اعتدال، میانجیگری، اصلاح و رسانه را در این مبحث مورد نقد و بررسی قرار داده و با بیان نظریه تنظیم انحراف کاربردهایی برای نفوذ اجتماعی نوجوانان را مطرح می‌کند.
در بخش سوم کتاب خواننده با اصلاح تأثیرات نفوذی همسال واسطه‌ها و مداخلات روبه رو می‌شود که در آن مباحثی چون تغییر پذیری الگوهای نفوذ همسالان، نفوذ همسالان در نوجوانان، تجهیز و تضعیف همسالان به عنوان سازوکارهای تغییر رفتاری و مشخص شدن هویت، نفوذ تأثیر اجتماعی همسالان و سرایت اجتماعی، مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.
بخش پایانی کتاب با عنوان زمینه‌های تحت کاوش برای آثار بالقوه نفوذ همسالان، تشابه در روابط عاطفی نوجوانان و نفوذ همسالان در گروه‌های اجتماعی غیر داوطلب مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.
چاپ نخست کتاب «شناخت تأثیر گروه‌های همسال بر کودکان و نوجوانان» در 376 صفحه و با قیمت 18500 تومان از سوی انتشارات سروش منتشر و در اختیار علاقه‌مندان به مباحث روانشناسی قرار گرفته است.
«دایرة‌المعارف خانواده: نظریه‌ها و روش‌ها»
کتاب «دایرة‌المعارف خانواده: نظریه‌ها و روش‌ها» نوشته ورن ل.بنگستون، الن س. اکاک و جمعی از نویسندگان با ترجمه عالیه شکربیگی و شهلا مهرگانی از سوی نشر جامعه‌شناسان وارد بازار نشر شده است.
سبک و سیاق زندگی‌های جدید، به موجب آنچه که به رابطه تکنولوژی و مصرف مربوط می‌شود، آسیب‌های جدی به ساختار خانواده وارد کرده است. اکنون الگوهای جدید و ساختارهای جدید در حال شکل‌گیری است. این الگوها و ساختارها اغلب توسط انسان‌ها پدید نیامده‌اند. اگر این الگوها و ساختارها توسط انسان‌ها پدید می‌آمدند، شاید موضوعی به نام آسیب‌شناختی خانواده در میان نبود. مطالعات آسیب‌شناختی، خواه در حوزه فردیت انسان و خواه در حوزه خانواده از آن زمان به میان می‌آید، که رابطه میان انسان و تکینک به رابطه قوا بدل می‌شود.
رابطه‌ای که تکنیک در نقش متفوق و انسان در نقش متعین ظاهر می‌شوند. در این رابطه است که الگوها و ساختارهای جدید متعین می‌شوند. در شکل‌گیری الگوها و ساختارهای جدید، به موازت تغییر سبک و سیاق زندگی، آگاهی جامعه نیز دستخوش تغییرات اساسی شده است. این آگاهی‌ها به‌جای آنکه اسباب آزاد شدن انسان را از رابطه قوا فراهم کنند، بخشی از ساختارسازی تکنیکی است که از راه ذهن باز تولید می‌شوند. یک‌یک آسیب‌های اجتماعی از همین جا به‌وجود می‌آیند. با وجود همه آسیب‌ها، امر مهم اینجاست که انسان‌ها و جامعه‌ها رفته رفته به موقعیت خویش آگاه می‌شوند. موقعیتی که دیگر نمی‌خواهند در نقش متعین، بلکه کوشش دارند در نقش تعین کننده ظاهر شوند.
عالیه شکربیگی مترجم این اثر می‌نویسد: «از همین رو سال‌ها فعالیت در دو حوزه «تدریس و پژوهش» در جامعه‌شناسی خانواده، همواره خلأهایی را بر ایمان در برداشت، این زمینه در ایران بود، به لحاظ منابع داخلی، منابع بسیار محدودی را در اختیار داشتیم و در منابع خارجی نیز در فقر بودیم و هستیم، این دغدغه در ذهنمان بود تا به کتابی وزین و پرمحتوا در طرح «نظریه‌ها و روش‌ها» در حوزه جامعه‌شناسی خانواده برخورد کردیم و با مشورت با متخصصین صاحب‌نام در این حوزه و بعد از تایید آنها، کار ترجمه این کار را در سال 1388 آغاز کردیم، کاری بسیار سخت و مشکل بود، اما، نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق و نیاز دانشجویان در مقطع لیسانس و فوق لیسانس و دکترا در حوزه جامعه‌شناسی خانواده در ایران، در این مورد، مهم‌ترین انگیزه ترجمه این کتاب برای مترجمین بود.
در اهمیت نهاد خانواده در ایران کافی است به این نکته توجه کافی داشته باشیم که اکثر ما در دوران حیات خود به نوعی درگیر نقش‌های متعددی هستیم که در نهاد خانواده ایفا می‌نماییم، گاهی به‌عنوان نوزاد، کودک، نوجوان و جوان و زمانی در موقعیت پدر، مادر و مادربزرگ و پدربزرگ، اما آیا هرگز از خود سوال نموده‌ایم که اهمیت نهاد خانواده برای ما تا چه اندازه است؟ از این نظر، منطقی است که انتظار داشته باشیم که یکی از مشغله‌های مهم علوم اجتماعی، باید پرداختن به مباحث نظری، درباره زندگی خانوادگی باشد. اما در مطالعات علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی، زندگی خانوادگی و پرداختن به آن غایب می‌باشد و دغدغه اصلی نیست. حال سوال مهم، این است که چگونه چنین مبحثی مهم، در زندگی ما، باید به حاشیه رانده شود؟ و چرا نباید در هدایت آمال و آرزوهای انسان، نقش اصلی و اساسی را بازی کند؟ پرداختن به نظریه‌پردازی زندگی خانوادگی، امری بسیار مهم است، چراکه، نظریه‌ها، ساخت‌هایی اجتماعی هستند مبتنی بر تحقیق، عملکرد و تفکر خلاق که همواره در حال تغییرند، فرایند نظریه‌پردازی مستمراً ادامه دارد.»
به گفته مترجم این کتاب، در تمام نیم‌قرن گذشته، حجم زیادی از اطلاعات درباره خانواده‌ها و روابط خانوادگی در حوزه [مطالعاتی] ما انباشته شد. ما دستاوردهای بسیار زیادی را درباره ساختارهای خانواده و پیکربندی‌های دائماً متغیر آن، درباره روابط پیچیده افراد در درون خانواده‌ها، و درباره گونه‌های مختلف آن در درون یک جامعه و در بین جوامع به‌دست آورده‌ایم. در عین حال، ما هنوز درباره چرایی و چگونگی تحقق این روابط و پیامدهای آن، یا در این زمینه که چرا و چگونه تنوع بسیار بالایی در روابط خانواده دیده می‌شود، آگاهی کافی نداریم.
محتوای این کتاب در راستای این امر، هدفِ نظریه‌پردازی است «تلاش برای فهم و تبیین چرایی و چگونگی فراسوی اطلاعات ما درباره خانواده‌ها»، جای تاسف است که افزایش حجم اطلاعات درباره خانواده و روابط خانوادگی در نهایت متجر به رشدی در ارائه تبیین‌هایی مفید در باب پیچیدگی‌های روابط خانواده و مسائل آن نشده است. نیز مشاهده نشده است که این حجم زیاد اطلاعات چه در پردازش خانواده یا نظم عمومی، منجر به اقدامات موثر روزافزونی شود که در راستای اصلاح و بهبود مسائل خانواده باشد.
کتاب حاضر راجع به فرایند نظریه و تحقیق درباره خانواده نوشته شده است. تمرکز آن بر معرفت‌شناسی مطالعات خانواده است و منشأ این معرفت، سرشت آن و نیز محدودیت‌های دانش مربوط به خانواده که بر این امر متمرکز است، ما چگونه خواهیم توانست نظریه و روش‌های موثرتری را به‌وجود آوریم تا این دانش را گسترش دهیم.
ترجمه این دایره‌المعارف با تأکید بر رهیافت‌های متنوع‌تر، برگزیده و جریان‌محور امروزی در باب نظریه‌پردازی، پروژه‌های پیشین را بسط می‌دهد. نویسندگان کتاب با آثاری بزرگ «چون کتاب پیش رو» در ورازی مرزها، نشان می‌دهند که برای آینده تحقیقات خانواده به چه میزان، توسعه و کاربرد نظریه و نظریه‌پردازی می‌تواند تعیین‌کننده باشد.
چگونه مفهوم‌سازی و نظریه‌پردازی اندیشمندان علوم خانواده درباره مسائل روز، کلیدی محسوب می‌شود برای پرداختن به نیازهای مبرمی که خانواده‌ها در زمینه‌های دائم التغییر زندگی با آنها مواجه هستند و نیازهای خانواده در جهان به یمن برخورداری از جهان اطلاعات و ارتباطات و رسانه‌های نوین الکترونیکی برای یکسان‌سازی در حرکت است.
در هر حال، مطالعه ترجمه این کتاب، بین رشته‌ای و فصول مختلف این کتاب از هم مستقل است و خواننده این اثر از هر کجا مطالعه این کتاب را آغاز کند با مشکل مواجه نخواهد شد.
«آماده سازی بستری برای مطالعات آتی در حوزه خانواده»، «الگوهای در حال تغییر خانواده»، «تعامل های در حالت تغییر خانوادگی در درون و در طول نسل ها»، «خانواده ها و نیروهای وسیع‌تر اجتماعی»، «آماده کردن نسل بعدی پژوهندگان حوزه خانواده» عناوین فصول اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهند. هر بخش از این کتاب شامل فصل‌های متعددی است که در کل کتاب را به ۲۴ فصل تقسیم کرده است.
کتاب «دایرة‌المعارف خانواده: نظریه‌ها و روش‌ها» نوشته ورن ل.بنگستون، الن س. اکاک و جمعی از نویسندگان به ترجمه عالیه شکربیگی و شهلا مهرگانی با شمارگان ۱۱۰۰، در ۹۶۷ صفحه و به قیمت ۵۶ هزار تومان به همت انتشارات جامعه شناسان منتشر شده است.
