«فنون شاعری»

«فنون شاعری» نام کتابی است که زوایای مراحل سرودن شعر را از نگاه شمس لنگرودی بررسی می‌کند.

این کتاب ، حاصل گفت‌وگوهای پوریا گل‌محمدی با محمد شمس لنگرودی به‌عنوان یک شاعر بنام و مولف مجموعه‌ی «تاریخ تحلیلی شعر نو» است که در آن، طی یک پرسش و پاسخ طولانی، علاوه بر تکنیک‌های به‌کار گرفته توسط این شاعر معاصر، نگاه او در زمینه مباحث فکری در حوزه شعر نیز بررسی و بعضا کنکاش شده است.

در این کتاب، گل‌محمدی پس از آن‌که در سه فصل مختصر توضیح داده که چرا شمس لنگرودی و با چه نگاه و پیشینه‌ای برای این بحث انتخاب شده، در پرسش اول آورده است: «قرار نیست گفت‌و‌گوی ما روی موضوعی خاص و یك بُعدی باشد. از هر دری گفت‌وگو می‌كنیم، با این هدف كه برسیم به تعریف یا نگاه شمس لنگرودی درباره شعر، شاعر، هویت و شاعر، شاعر روشنفكر، كار شاعر، سیاست و شاعر، چگونه سرودن شعر، مراحل خلق شعر، عناصر شعری و مسائل یا اصطلاحاتی كه شاعر و شعر به گونه‌ای با آن درگیر هستند.

احتمالاً شمس هم مانند دیگران‌، با یك تعریف از دیگران كه در ذهن داشته شروع كرده است، ما آن را می‌شنویم اما، هدف ما رسیدن به تعریف و برداشت خود شمس است‌ كه پس از سال‌ها به آن رسیده و بیشتر به آن توجه دارد. مثلاً تعریف خود شمس از شعر چیست؟ اصلا شمس لنگرودی كیست؟ منظورم تاریخ تولد یا زندگی نیست! شما، هم شعر سروده‌اید، هم تحقیق ادبی و هم رمان نوشته‌اید.‌ می‌خواهم بدانم از نظر خود شما شمسی كه روبه‌روی من نشسته شاعر است، محقق است یا رمان نویس؟»

در پشت جلد کتاب هم به نقل از شمس لنگرودی در پاسخ به یکی از پرسش‌های کتاب آمده است: «من با تجربه به این مرحله رسیدم. دوره‌ای خودم را رها می‌كردم كه هر چه می‌آید بنویسم؛ دیدم هرج و مرج می‌شود. یك دوره‌ بود كه كاملاً‌ كنترل می‌كردم؛ دیدم مصنوعی می‌شود. به این نتیجه رسیدم كه باید شعر را رها كنم، خودش نوشته شود. آن ساعت فكر نمی‌كنم یعنی چه؟ در عین حال نمی‌گذارم ولنگار هم باشد. وقتی می‌گویم «عصا»، تمام عصاهایی را كه در ذهنم دارم یادم می‌آید؛ از عصای موسی گرفته تا عصای چارلی چاپلین».
این کتاب در ۸۰ صفحه توسط انتشارات آرادمان منتشر و در نمایشگاه کتاب عرضه شده است.
 

« خواب و خواب و خواب خوابی نیست»

"خواب و خواب و خواب خوابی نیست" عنوان مجموعه جدیدی است از احمد رضا احمدی که انتشارات چشمه آن را منتشر کرده است.
در پیشانوشت این کتاب احمدی نوشته است: "این کتاب هدیه به: آیدین آغداشلو برای پنجاه و پنج سال دوستی و همدلی و قهر و آشتی"
در این کتاب قریب به 120 شعر از احمدرضا احمدی منتشر شده است و حجم کتاب نیز 251 صفحه است.

این کتاب در هزار نسخه و با قیمت پانزده هزار تومان چاپ شده است.

دو شعر از این مجموعه می‌خوانید:

چهل سال
چهل سال گذشت
از افق‌هایی که در سرما شکست
از پرواز هواپیماها
از پرواز پروانه‌ها
خبری نداریم
تابستان رسیده است
بستنی‌ها زود آب می‌شوند
دختران زود پژمرده می‌شوند
چراغ‌های خیابان زود
خاموش می‌شوند
چهل سال گذشت
آسانسورها محتاج تعمیر هستند
چهل سال گذشت
از هیچ کس خبری نداریم
از آن که دشنام می‌داد
از آن که سرانجام تسلیم شد.
***
پرواز هواپیماها
نمی‌خواهم فراموشی
سنگ فرش خیابان‌ها را
جبر زمان بنامم
بر پروازهای هواپیماها
خیره می‌شوم
شاید من مسافر یکی از این
هواپیماها باشم
فقر در خانه ما
جا خوش کرده است
امیدی به تولد
گل‌های سرخ نیست.

«غزل اجتماعی معاصر»

نشر نگاه مجموعه سه جلدی غزل اجتماعی ایران را به کوشش مهدی مظفری ساوجی و با موضوع برگزیده غزلیات اجتماعی معاصر ایران از سال ۱۲۸۵ تا ۱۳۸۴ منتشر کرد.

این مجموعه در مجلد نخست خود و در قالب یک نوشتار بلند، به بررسی غزل فارسی از قبل از دوران رودکی تا دوران معاصر پرداخته است و پس از آن در جلد نخست غزل اجتماعی ایران از ۱۲۸۵ تا ۱۳۳۲ مورد بررسی و توجه قرار گرفته است.

مجلد دوم و سوم از این مجموعه نیز به بررسی غزل اجتماعی ایران از سال ۳۲ تا ۵۷ و نیز از سال ۵۷ تا ۸۴ پرداخته است.
به گفته ساوجی این مجموعه تنها به ارائه گزیده غزلیات در هر بازه زمانی پرداخته است و از ارائه بیوگرافی و معرفی فضای شاعرانه هر یکی از شاعران خودداری کرده است. همچنین گفتگوی بلند گروس عبدالملکیان با مظفری ساوجی در زمینه غزل اجتماعی و نیز کتابشناسی غزلیات مورد استفاده در کتاب نیز در انتهای این مجموعه درج شده است.

ساوجی در بخشی از متن معرفی خود از این مجموعه که بر پشت جلد کتاب چاپ شده، نوشته است: غزل اجتماعی اگرچه گونه ای تازه در ادبیات ایران نیست و می‌توان در بخش قابل توجهی از آثار شاعران گذشته ایران آن را دید اما بی تردید باید نقطه ظهور و تکامل آن را در دوره معاصر از عصر مشروطه به بعد داشت.

این کتاب را شاید بتوان آینه تمام نمای صدا و چهره های دردمند و در مواردی دربند یکصد سال اخیر غزل اجتماعی مردمی ادب فارسی دانست.
شیوه انتخاب غزل ها بر مبنای آثاری است که اندیشه و آرمانی اجتماعی به سود توده‌ها معرفی کرده ند. به عبارت دیگر نگاه حساس قلم صاحبان این آثار بیشتر متوجه نقد کاستی ها و کارشکنی های نظام سیاسی کشور در حوزه اندیشه و آرمان است که با عاطفه و خیال توام شده است.

نشر نگاه این مجموعه سه جلدی را در حجم ۱۹۷۰ صفحه و با قیمت ۱۱۵ هزار تومان منتشر کرده است.