«اقتدار عبوس کلاغها»
مجموعه شعر «اقتدار عبوس کلاغ ها» اثر ریشارد کاپوشینسکی با ترجمه فرزانه قوجلو توسط نشر چشمه منتشر و راهی بازار نشر شد.
این مجموعه شعر، به عنوان یکی از کتاب های شعر جهان که توسط نشر چشمه چاپ می شود، به انتشار رسیده است. کاپوشینسکی، شاعری لهستانی است که ترجمه اشعارش به انگلیسی توسط دیانا کاپرل و مارِک کاسیبا انجام شده است و فرزانه قوجلو نیز متن ترجمه شده به انگلیسی را به فارسی بازگردانده است.
این کتاب پیش گفتاری با عنوان «احساس شگفتی» را شامل می شود که به قلم مارگارت آتوود نوشته شده است. اشعار کتاب «اقتدار عبوس کلاغ ها» از چند دفتر شعر این شاعر گردآوری شده اند. «یادداشت ها/ دفتریادداشت»، «یادداشت های روزانه»، «قوانین طبیعت» و «آخرین اشعار» دفترها یا بخش های مختلف این کتاب را تشکیل می دهند.
آتوود در پیش گفتارش آورده است: در تمام طول عمر می خواست جست و جو کند، جست و جو و نه انجام وظیفه. می خواست چه چیزی را پیدا کند؟ یقینا جزئیات غیرمتعارف: جزئیات فرهنگی، تفاوت ها؛ چهل تکه ای گران بها که در لهستان پس از جنگ غایب بود. اما فراتر از آن _ حتا در گیرودار خونین ترین و دیوانه وار ترین انتقام ها و افول ها _ به دنبال خیر عمومی بشر بود.
مترجم در ابتدای کتاب از آلیتسیا کاپوشینسکا همسر ریشارد کاپوشینسکی برای دادن مجوز ترجمه اشعار همسرش، تشکر کرده است.
در ادامه شعر «تسبیح» را از این کتاب می خوانیم:
جنس اش از چوب است
از استخوان
از شیشه
ده به ده
به هم گره خورده اند
خرده ریزهای تراش خورده
با آن جاده ات را تا افلاک می کشی
شعر «سیم خاردار» نیز در این کتاب، چنین آمده است:
تو از انسانِ در اسارت می نویسی
من از اسارتِ در انسان
سیم های خاردار تو در بیرون اند
و مرا سیم های خاردار از دورن می خلند
_ خیال می کنی تفاوتی است؟
چاقویی است با دو لبه
این کتاب به تازگی با ۱۸۵ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۲ هزار تومان منتشر شده است.
« گزیده اشعار شهاب مقربین »
نشر مروارید گزیده اشعار شهاب مقربین را به همراه مقدمه ای از او روانه بازار نشر کرد.
انتشارات مروارید در ادامه انتشار گزیده اشعار شاعران معاصر ایران کتاب گزیده اشعار شهاب مقربین را با مقدمهای از خود او منتشر کرد.
در این کتاب مقربین گزیدهای از اشعارش را از سال ۵۳ تا ۹۳ را منتشر کرده است.
اشعار این کتاب در بخشهایی به عنوان اندوه پروازها، گامهای تاریک و روشن، کلمات چون دقیقهها، کنار جاده بنفش کودکیام را دیدهام، این دفتر را باد ورق خواهد زد، سوت زدن در تاریکی، کسی به در کوبید، تیک تاک قدمهات و تازه ها در این کتاب جمع شدهاند.
مقربین در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب می نویسد: بعضی ها می گویند من ساده نویس ام؛ در حالی که خودم اصلن به این حرفها حساس نیستم و به آن اهمیت نمیدهم. معتقدم اگر شاعری بخواهد زبانی را به عمد به شعرش تحمیل کند، کارش خراب میشود. پس، از اینکه به عمد زبان خود را دچار پیچیدگی کنم، دوری می کنم؛ اما به عمد نیز نمیخواهم آن را ساده کنم.
ساختار ذهن و زبان هر کس در کلیت هستی او و هم ساز با آن، در جریان فرآیند طولانی زندگی او شکل می گیرد و متاثر از بسیاری عوامل جامعه شناختی، زیست شناختی و روان شناختی است. به این ترتیب، ذهن و زبان هر کس متعلق به او و خاص هموست. برای همین است که میبینیم افراد مختلف در نحوه حرف زدن، در نوشتن و حتی در فکر کردن و نحوه برداشت های خود مختصات شخصی خود را دارند.
مقربین همچنین در این مقدمه با اعلام اینکه با گروه بندی شعر به دو گروه ساده و پیچیده موافق نیست می نویسد:
سادگی و پیچیدگی مفاهیمی ذهنی و نسبیاند و بستگی به ذهنیت فرد دارند، از این رو نمیتوان از آنها تعاریفی عینی و دقیق که مصداق یکسانی را بر همگان معرفی کند به دست داد.
در یکی از اشعار این مجموعه میخوانیم:
نه این کاغذها نیستند
که بادشان می برد
پاره سنگی که روی پاهایم گذاشتی بردار
روی باد بگذار
رویای من اند
که باد را به هم ریختهاند
نشر مروارید مجموعه گزیده اشعار شهاب مقربین را در ۳۰۰ صفحه و با قیمت۱۵ هزار تومان منتشر کرده است.
«سلام، اینجا ایران است»
اگر میخواهید مجموعهای از 45 شعر کوتاه و بلند بخوانید و لذت ببرید، اگر میخواهید به معشوقهای –حتی خیالی- فکر کنید و از به یاد آوردن خاطرات ریز و درشت و به قول شاملو از «درد مشترک» یا همان «حس مشترک» همه عشقها لذت ببرید کتاب افشار رئوف را بخوانید.
اگر هم اهل لذت بردن از مطالعه نیستید و خودتان را جزو مخاطبان حرفهای ادبیات به حساب میآورید باز هم میتوانید با خواندن و ورق زدن «سلام، اینجا ایران است» به سرزمینهایی قدم بگذارید که بیش و کم تجربه کردهاید و شاعری پشت سطرهایی از شعرش آن لحظهها را با نگاهی شاعرانه وصف کرده است.
شعرهای کوتاه و بلند مجموعه شعر «سلام، اینجا ایران است» شعرهای زیبا و قابل تأملی است. شاعر این سطرها دارای تشخص شاعرانه است. او حتی در شعرهای کوتاه و دو سه سطری نیز کار را بر خود سخت میگیرد و بهتر بگوییم تجربههای شخصی خود را که جنبهای مشترک دارد به تصویر میکشد و با خواننده در میان میگذارد.
کتاب «سلام، اینجا ایران است» به نوعی معرفی نمیخواهد. بهترین معرفی خواندن یکی از شعرهای این مجموعه است. این مجموعه لحظههای شاعرانه زیبایی دارد که هم ذهن خواننده را توسعه میبخشد و هم میتواند تمرینی برای شاعرانه دیدن و شاعرانه اندیشیدن باشد:
«...
اگر...
بی اگر
امروز دوازدهم است
و آفتاب سرد آذرماه در اندام درختان دنبال برگ میگردد
ما از زمین نرمتریم
ما با زمین فرق میکنیم
و بیبرگیمان بهار ندارد
...»
شاعر در شعری به سادگی حرفهایی ساده و فلسفی میزند:
«هیچکس به استقبال قایقی نخواهد آمد
که در هم شکسته و مغموم
از گلوی توفانها بازمیگردد
بنشین به گِل
زمین
نقطه پایان تمام قصههاست»
و البته در این شعر که در صفحه 21 کتاب به چاپ رسیده شاید شاعر تصور کند که نه خواسته حرفی فلسفی بزند و نه اهل این حرفهاست. در واقع شاید همین قایق درهم شکسته و مغموم «شاعر» باشد که حرفش خود انگیخته و از سر هوش و ذوق شاعرانه جنبهای فلسفی یافته است.
شاعر قصد فلسفی نگاه کردن به زندگی را ندارد. او شی را شی میبیند و همه چیز را در جای خود به جای میآورد:
«در ملافههای سایه روشن
آهسته بخند
اگر بیدار شوی
بادها همه رویاها را میبرند
تو میمانی و تخت خواب فرسوده
پنجرهای و گلدانی
اتاق و خرت و پرتهایش
لیوان پر از ته سیگار
و صبحی که بوی همیشه میدهد
بیدار نشو
رویاها زیر پوست پلکهایت میلرزند
آهسته بخند»
شاعر «صبح» را با این تصویرها میسازد و در شعرهای کوتاه بیهوده خود را فریب نمیدهد تا به اصطلاح گول سادگی کار را بخورد. برای نمونه دو شعر کوتاه این مجموعه را میخوانیم:
«نمیبینمات
اما میدانم
جایی
در تاریکی این سردرد لعنتی پنهان شدهای.»
و به سادگی مشخص است که نیستی معشوق با سردردی که در سر شاعر است ارتباطی شاعرانه یافته. یا:
«نیستی
من از نیستی بیزارم»
اگر میخواهید وقتتان را تلف نکنید و 45 شعر کوتاه و بلند بخوانید که آخر کتاب نگویید ای کاش وقتم را صرف کار دیگری میکردم میتوانید مجموعه شعر «سلام، اینجا ایران است» را سروده شاعر جوان افشار رئوف بخوانید.
مجموعه شعر «سلام، اینجا ایران است» در شمارگان هزار نسخه به قیمت 6 هزار و 200 تومان زمستان سال گذشته از سوی نشر چشمه راهی بازار کتاب شد.