کتاب «ترجمه و شرح رجزهای عاشورا» مشتمل بر شعارها و پیامهای حماسی و شورانگیز شهیدان دشت نینوا، دارای سه فصل با عنوان «مَدخل»، «مفهومشناسی رَجَز» و «اما رجزهای شهیدان کربلا در روز عاشورا» و سی و هشت بخش «امام حسین (ع)»، «حضرت عباس بن علی (ع)»، «ابوبکر بن علی (ع)»، «اسلم بن عمرو»، «اَنَس بن مَعقَلَ اَصبَحی»، «جعفر بن عقیل»، «جُناده بن حارث کوفی»، «حبیب بن مظاهر اسدی»، «حَجاج بن مَسروق جُعفی»، «حُر بن یزید ریاحی»، خالد بن عمرو صیداری»، «زُهیر بن قین بَجَلی»، «عمرو بن جُناده» و «مسلم بن عوسجه»،است.
یکی از نکات بارز این کتاب این است، از دیرباز در میان اهل منبر و مداحان اهل بیت (ع) رسم بر این است که بیشتر روضه امام حسین، حضرت عباس، حضرت علیاکبر، حضرت علی اصغر، حضرت قاسم، حضرت مسلم و اسارت اهل بیت (ع) خوانده میشود و کمتر نامی از روضه، شجاعتها، فداکاریها، رجزها و اشعار حماسی سایر شهدا برده میشود، به گونهای که انسان خیال میکند در کربلا فقط همین چند بزرگوار شهید شدهاند، در حالی که در کربلا فقط همین چند بزرگوار شهید شدهاند، در حالی که در کربلا بنابر مشهور هفتاد و دو تن شهید وجود دارد.
با تألیف این کتاب، شاید این سیره و روش اصحاب منبر و مداحان دچار تحول و دگرگونی شود و از سایر شهیدان هم نام برده شود و به عاشقان عزاداری امام حسین (ع) به ویژه جوانان معرفی شوند.
نویسنده کتاب «ترجمه و شرح رجزهای عاشورا» درباره سبک و روش کار این اثر اینگونه بیان میکند: در آغاز هر بخش، شرح حال کوتاهی از شهید، بیان میشود، آنگاه رجز او را ذکر کرده و سپس به ترجمه آن میپردازیم. البته ترجمه آزاد، نه واژه در مقابل واژه، که به اصطلاح ترجمه تحت اللفظی باشد و بعد از ترجمه، لغتها و واژههایی را که نیاز به ترجمه کردن داشته باشد با مراجعه به نظر لغتشناسان، معنا شده است و سپس شرح و توضیح کوتاهی را در قالب برداشتها، نکتهها و پیامها بیان خواهیم کرد.
وی اضافه میکند: گرچه موضوع این نگارش، رجزهای عاشورا است، ولی فکر کردم که مناسب است برای اینکه کتاب مفیدتر و جامعتر باشد و برغنای آن افزوده شود، برخی از رجزهایی را که از حضرت رسول اکرم (ص) و از حضرت امیرالمومنین (ع) در جنگهای صدر اسلامی نقل شده به این مجموعه افزوده شود، همچنین لازم به یادآوری است که از تمام یاران شهید امام حسین (ع) رجز نقل نشده، بلکه برخی از آنان در موقع جنگ با لشکر ابن سعد رجز خواندهاند.
ربانی تبار ادامه میدهد: سعی و تلاش شده در بازگویی این رجزها، الزاماً به منابع کهن و دست اول مراجعه شود و اگر احیاناً نامی از کتابهای عالمان و نویسندگان معاصر برده میشود، صرفاً به عنوان تأیید بیشتر مطلب است.
وی میافزاید: در نقل رجزها احیاناً میان مورخان اختلاف است، هم از اینکه این رجز از چه کسی است و هم از منظر کلمات و واژهها، ولی بیشتر به سخن قدما بسنده میکنیم و به آنها اعتماد داریم و از نظر برخی از مورخان امین عصر حاضر نیز سود بردهایم.
بر اساس این گزارش، انتشارات سبط اکبر (ع) کتاب «ترجمه و شرح رجزهای عاشورا» تألیف «ابوالحسن ربانی تبار» را در 212 صفحه و با قیمت 7000 تومان در تیراژ 3 هزار نسخه منتشر کرده است.
«معجزه عاشورا»
کتاب «معجزه عاشورا» شامل درس گفتارهای حسین غفاری، استاد گروه فلسفه دانشگاه تهران به چاپ دوم رسید. این کتاب رویکردی متفاوت و نو را در بررسی نهضت عاشورا در برابر خواننده قرار میدهد.
در این کتاب به مباحث متنوعی درباره جوانب گوناگون حادثه عاشورا پرداخته شده است؛ معجزه بودن واقعه عاشورا به معنایی حقیقی و نه استعاری، تحلیل جامع نهضت عاشورا در مقام حرکتی فردی و عرفانی و در عین حال اجتماعی و انقلابی، تبیین مسئله دشوار «علم امام به حوادث آینده» و تحلیل رفتار ایشان بر این مبنا (که در ضمن آن از ماهیت «علم امام» و نسبت علم حضوری و حصولی با رفتار و تکالیف آدمی سخن رفته است)، مقایسه قربانی حضرت ابراهیم(ع) با فداکاری و جانبازی امام و تبیین مسئله گریه بر مصائب عاشورا و نقش آن در سلوک معنوی انسان از موضوعات این کتاب است.
همچنین براساس تحلیل ارائه شده از واقعه عاشورا و نقش و معنای عزاداری به آسیبشناسی مراسم عزاداری و ترسیم چارچوب صحیح برگزاری آن پرداخته شده است. در نهایت بهعنوان «ختامه مسلک» غزلی از عارف والامقام حافظ در توصیف واقعه عاشورا شرح داده شده است.
از جمله موضوعاتی که در کتاب به آن پرداخت شده است، چیستی گریه و اثر آن در وصول به کمال انسانی، تفسیرهای گوناگون از اهداف قیام حضرت اباعبدالله، مقامات نظریه جامع در تفسیر قیام حضرت اباعبدالله، نقد و بررسی تفاسیر گوناگون از قیام حضرت اباعبدالله، بررسی علم امام و انسان کامل، امام معصوم، انسان کامل و خلیفه الله، ماهیت علم باطنی امام، علم حضوری است، تفاوت های میان داستان حضرت ابراهیم و حضرت اباعبدالله، آثار و برکات ظاهری و باطنی قیام اباعبدالله، اصلاح روش ها و احیای سنت های صحیح عزاداری، عاشورا از زبان حافظ ؛ شرح غزلی از لسان الغیب هستند.
انتشارات حکمت چاپ دوم این کتاب را در 520 صفحه با قیمت 24هزار تومان منتشر کرده است.
کتاب معجزه عاشورا شامل درسگفتارهای حسین غفاری، استاد گروه فلسفه دانشگاه تهران است که رویکردی متفاوت و نو را در بررسی نهضت عاشورا در برابر خواننده قرار میدهد.