همزمان با برگزاری نخستین دوره آموزشی مهارت قصه گویی برای کتابداران کودک سراسر کشور، اداره كل امور فرهنگی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، بسته معرفی مجموعه كتاب های آموزش مهارت قصه گویی با عنوان «مادران قصه گو» منتشر كرد.

این کتاب ها در تمام کتابخانه های عمومی کشور موجود و قابل مطالعه است. طرح معرفی کتاب های موضوعی در قالب پوسترهای «این چند کتاب» اجرا می شود.

چگونه كودكان و نوجوانان را به مطالعه علاقمند كنیم؟

ماشاء الله كاربخش راوری/ انتشارات مدرسه

این کتاب كاربردی كه در 4 فصل تدوین شده تلاش دارد تا به این سوال اساسی كه چگونه می توان كودكان و نوجوانان را به مطالعه علاقمند كرد پاسخ گوید. فصل نخست با عنوان "چرا كودكان و نوجوانان باید مطالعه كنند" به تبیین دلایل وجود ضرورت ایجاد عادت به مطالعه در كودكان و نوجوانان پرداخته و آثاری را كه این امر به دنبال خواهد داشت را بیان داشته است.

فصل دوم با عنوان "نقش خانواده" به راهكارهایی كه با رعایت آن، خانواده به عنوان یكی از مهمترین و اثربخش ترین عناصر تربیتی بر روی كودك می¬ تواند عادت به مطالعه را در كودك ایجاد نماید اشاره دارد. در فصل سوم هم به تبیین نقش آموزش و پرورش در رشد میل عادت به مطالعه در كودكان و نوجوانان پرداخته شده و برای این امر راهكارهای متعددی را معرفی كرده است.

در فصل پایانی با عنوان "نگاهی به تجربه دیگران" به مرور تجربه های موفق در ایجاد عادت به مطالعه در كودكان و نوجوانان در كشورهای مختلف پرداخته است.

مهارت قصه‌گویی

آنی پولووسكی/ مترجم: مصطفی رحماندوست/ مدرسه ‌برهان

«مهارت قصه‌گوئی» كتابی از خانم آنی پولووسكی است كه یكی از قصه‌گویان حرفه‌ای و با تجربه است. ترجمه‌ كتاب برای خواننده‌ ایرانی با ملاحظات مترجم حذف و اضافاتی دارد. در برخی از موارد كه مثال‌های كتاب زبان اصلی با حال و هوای فرهنگ ایرانی سازگاری نداشته با مثال‌هایی بومی جایگزین شده است. مطالب كتاب به صورت خلاصه ترجمه شده و توضیحاتی كه از حد و حوصله خوانندگان خارج بوده، حذف شده است. این كتاب دارای پنج بخش است. در هر بخش به سئوالاتی همچون: چرا قصه‌گویی كنیم؟ چه وقت برای قصه‌گویی مناسب است؟ چه نوع قصه‌هایی برای گفتن مناسب است؟ چگونه قصه بگوئیم؟ پاسخ داده است و در بخش پایانی چند قصه مناسب ارائه شده است.

هنر قصه‌گویی

علی خانجانی/ كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان

چیستی، چرایی و چگونگی قصه‌گویی محتوای اصلی «هنر قصه‌گویی» را به خود اختصاص داده و نویسنده به شناخت قصه‌گویی و جنبه‌های هنری آن و بررسی انواع قصه‌گویی پرداخته است. بسیاری بر این عقیده‌اند که قصه‌گویی ابزاری کهنه و از کارافتاده و متعلق به روزگار گذشته است. اما به باور علی خانجانی این ابزار، هنری‌ست کارآمد که در دوره‌های زمانی مختلف، با قابلیت‌های بسیاری به روز می‌شود و حیات خود را پی ادامه می‌دهد.

در بخش چگونگی، با اشاره به نمونه‌های موفق و ذكر مثال از قصه‌های آشنا برای مخاطبین، راه‌ورسم قصه‌گویی از انتخاب قصه تا پرورش و آماده‌سازی آن برای اجرا، به مخاطبان کتاب که اولیای تربیتی هستند، آموزش داده می‌شود.

کودکان به قصه نیاز دارند؛ کاربردهای افسانه و افسون

برونو بتلهایم/ کمال بهروز کیا/ نشر افکار

کتاب «کودکان به قصه نیاز دارند؛ کاربردهای افسانه و افسون» کاربردها و کارکردهای قصه‌های عامیانه را در فرآیند فرهنگ‌پذیری نشان می‌دهد و نقش قصه‌ها را در دنیای کودکان باز می‌گوید. کارکرد مثبت قصه‌ها در شکل‌گیری شخصیت و نگاهی دوباره به قصه‌های عامیانه بحث اصلی کتاب است.

در بخش اول کتاب مفاهیمی کلی در زمینه روان‌کاوی قصه‌ها و مسائل تربیتی مربوط به آن را همراه با مثال هایی از اساطیر و قصه‌های مختلف ارائه می‌کند. بخش دوم قصه‌های مشهوری مانند هنسل و گرتل، گیسوطلا و سه خرس، سفید برفی، بررسی و تأثیر آن بر ذهن کودک را نشان می‌دهد.

هنر قصه‌گویی خلاق

جک دیوید زایپس/ مترجم: مینو پرنیانی/ رشد

«هنر قصه‌گویی خلاق» كتابی كاربردی و مسرت‌بخش برای قصه‌گویان، معلم‌ها، والدین و هر آن كسی‌‌ست كه دست اندركار هستی بخشیدن به قصه‌هاست. كتاب برای قصه‌گویان پر تجربه همانقدر با اهمیت و مفید است كه برای كم تجربه‌ها. این كتاب بر هنجارهای اجتماعی، نگرش‌های اخلاقی و از همه مهمتر احترام به كودكان تأكید دارد و در حقیقت گرد هم آمده از تجربه‌های شخصی یك قصه‌گوی تواناست.

در بخش اول با عنوان قصه‌های پریان به ساختار حكایت‌های سنتی و شخصیت‌های مختلف آن، مایه‌ی اصلی و فضای داستان آشنایی می‌شویم. در بخشی دیگر از كتاب به آمیختن قصه‌ها با بازی‌ها و اشعار اشاره شده است. در بخش دوم كتاب با عنوان پی‌گرد در ژانرها به انواع متفاوت حكایات حیوانات با تأكید بر فابل به عنوان ژانری متمایز ولی مربوط به حكایت پریان پرداخته است.

در این بخش نویسنده از چگونگی رهبری مردم توسط افسانه‌ها و اسطوره‌سازی و قصه‌های گزاف و شاخ‌دار و اغراق‌آمیز، داستانهای آرزومندانه و داستان‌های مرتبط با آرمان‌شهر سخن گفته است. بخش دیگر، درباره‌ی مواجهه غیرمعمول با داستان‌های علمی ـ تخیلی است. بخش بعدی، چشم‌اندازی تازه به نمایش‌های خلاق و ویدیو در كار با كودكان را تشریح می‌كند. و بالاخره بخش آخر استفاده بجا و نابجا از قصه‌گویی را توضیح می‌دهد.

نقش دلپذیر؛ قصه‌گویی برای تربیت بهتر کودکان

حسین فرخ‌مهر/ انتشارات عابد

موضوعات مطرح شده در بخش‌های هشت‌گانه‌ی «نقش دل‌پذیر» بیانگر جایگاه و اهداف، اهمیت و فواید، پیشینه و خاستگاه قصه‌گوئی و همچنین ویژگی‌های داستان‌های قرآنی، معرفی برخی عناصر قصه‌های ایرانی، انواع داستان و افسانه‌های كهن عامیانه و قومی، نشانه‌های داستان خوب، شیوه‌های قصه‌گویی، انواع و اصول مهارت خلاصه نویسی داستان‌ها، نقش قصه‌گویی در تعلیم و تربیت فكری و روحی كودكان، استفاده از نمایش خلاق همانند چیستان، بازیِ حدس زدن، پانتومیم و بازیِ چه احساسی دارم؟ و كاربردهای آموزشی نمایش خلاق است.

در بخش پایانی كتاب به برخی از نوآوران و مشاهیر عرصه داستان‌نویسی اشاره شده و به زندگی‌نامه و معرفی آثارشان می‌پردازد.

قصه و قصه‌گویی

محمدرضا یوسفی/ پیك بهار

این كتاب با مهارت‌افزایی در زمینه قصه‌گویی، خلاقیت در بازنویسی و بازآفرینی ساختار قصه‌های كهنِ شفاهی را جهت‌دهی می‌كند تا قصه‌ها با نیازها و خواسته‌های امروزی كودكان و نوجوانان منطبق گردد. از این رو در راستای هنر قصه‌گویی می‌توان به بخشی از نیازهای كودك پاسخ داد و با یاری جستن از قصه‌ها آموزش‌های لازم و مناسب را به كودكان آموخت.

عناصر ساختاری قصه نظیر طرح، موضوع، درون‌مایه، شخصیت‌پردازی، فضاسازی، صحنه‌سازی و غیره به طور اجمالی در این كتاب شرح داده می‌شود. قصه‌گویی به عنوان پدیده‌ای شفاهی ـ گفتاری مد نظر نویسنده‌ كتاب است. بنابراین در پی پاسخ به سئوالاتی‌ست همچون: چه قصه‌ای بگوئیم؟ چگونه قصه بگوئیم؟ در پانزده بخش اصلی كتاب، به مواردی همچون بازنویسی كاربردی قصه‌ها، شیوه‌های قصه‌گویی، مستقیم‌گویی، انتخاب قصه، تخیل در قصه، قصه‌خوانی، قصه‌گویی، لحن، چینش، سكوت‌خوانی، خلاقیت، قصه‌گویی و رسانه‌های دیگر اشاره شده است.

آیا برای فرزند خود قصه می‌گویید؟

رضا پورحسین، پگاه وحیدی‌منش/ انتشارات لك‌لك

کتاب مصوّر « آیا برای فرزند خود قصه می‌گویید؟» از سری کتاب‌های آشنایی با خصوصیات روان‌شناختی خردسالان است که به موضوع قصه‌گویی برای کودکان اختصاص دارد. نگارنده با پرداختن به تأثیرات روان‌شناختی، اجتماعی و هنری قصه‌گویی، مهارت‌های لازم را برای قصه‌گویی موثّر معرفی کرده است.

برخی از مهارت‌های لازم در قصه‌گویی كه در این كتاب ارائه می‌شود بدین شرح است:

ــ‌ قبل از ارائه قصه، برای كودك چندبار آنرا بخوانید و به هر نحوی كه می‌توانید آن را برای ارائه بهتر به كودك آماده كنید.

ــ به این نكته توجه داشته باشید كه كودكان در سنین پایین، دامنه‌ی تمركز كمتری دارند و نباید با آنها سختگیرانه برخورد كرد تا به طور مداوم به تمام داستان گوش دهند.

ــ با استفاده از ایما و اشاره و حالات صورت، جلوه‌های بصری را به داستان اضافه كنید.

ــ هنگام گفتگو بین شخصیت‌های مختلف داستان، ‌بهتر است از لحن‌های مختلف استفاده كنید.

ــ قبل از جستجو برای انتخاب یك داستان، هدف خود را از گفتن داستان مشخص كنید.

ــ در زمان‌های مناسب كه در داستان درباره‌ی ارزش‌ها مسائلی یادآوری شده، به تناسب بحث كنید. البته نیازی نیست كه همه‌ی مطالب را برای كودك توضیح دهید. به او فرصت دهید تا عقایدش را بیان كند و خودش درباره مسائلی كه شنیده است فكر و نتیجه‌گیری كند.