قارچ یکی از سبزیجاتی است که در بیشتر غذاها از آن استفاده می شود و غذاهایتان را بسیار خوش طعم می کند. برای نگهداری و پختن قارچ نکته های ریزی وجود دارد که بهتر است آنها را بدانید.

وجود آب و پروتئین زیاد در قارچ زمینه فساد این ماده غذایی با ارزش را فراهم می نماید و نگهداری ان را مشکل می سازد. قارچ تازه بیش از 48 ساعت در دمای 20 درج قابل نگهداری نیست ولی چنانچه آن را در دمای 4 درجه نگهداری کنیم برای مدت یک هفته سالم خواهد ماند.

در هوای گرم تایستان مدت نگهداری قارچ از این هم کمتر می شود و تقریبا بعد از 24 ساعت دچار بخارزدگی شدید و زردی بیش از حد می شود موارد بالا درباره قارچ صدفی نسبت به قارچ دکمه ای مصداق بیشتری پیدا می کند و این قارچ از ماندگاری کمتری برخوردار است. چنانچه به واسطه عدم وجود بازار مناسب ، مجبور به نگهداری طولانی مدت تر قارچ شدیم، می توان قارچ را کنسرو، خشک یا منجمد کرد و یا در نمک نگهداری کرد و یا به صورت ترشی و مربا مورد استفاده قرار داد.

نکته هایی مهم که برای نگهداری از قارچ باید بدانید

برای نگهداری قارچ با تعداد و حجم بالا، روش‌های مختلفی وجود دارد. اگر می‌خواهید قارچ‌های تازه‌ای که خریداری کرده‌اید را برای مدت زمان طولانی نگه‌داری و حفظ کنید، تا هر زمان که خواستید از آن‌ها استفاده کنید، می‌توانید یکی از روش‌های پیشنهادی ما را به کار بگیرید.

منجمد کردن قارچ

هر چند که می توان قارچ های تمیز شده را به مدت یک ماه در فریزر - 20 درجه - نگهداری کرد ولی برای نگهداری دراز مدت قارچ در منزل ،بهتر است که به یکی از شیوه های زیر عمل نمود:

1- قارچ ها را در یک پارچه توری می ریزند به مدت 5 تا 7 دقیقه در آب در حال جوش قرار می دهند و در نهایت پس از حذف آب اضافی با پهن کردن روی یک قطعه پارچه در فریزر منجمد می کنند.

2- قارچ ها را ابتدا به مدت 10 دقیقه بخارپز می کنند (به این ترتیب که آن ها را در زودپز حاوی 1تا2 سانتیمتر آب می ریزند و به دور از تماس مستقیم با آب قرار می دهند) آن گاه قارچ های بخار پز شده را با قرار دادن در هوای آزاد خنک و در نهایت منجمد می کنند.

3- قارچ ها را تمیز می کنند و در روغن تفت می دهند. این قارچ ها در صورت نگهداری در ظروف در بسته برای چهار ماه در فریز قابل نگهداری هستند.

4- قارچ ها را در کره ذوب شده می ریزند و سپس در فریزر منجمد می کنند.

سفید کردن در آب جوش

قارچ هایی که شسته اید را از ظرف آب سرد درآورید و بعد داخل آبکش بریزید و کمی آبکش را تکان دهید. بعد قارچ ها را به مدت 1-2 دقیقه در ظرف حاوی آب جوش بریزید و بعد دوباره آن‌ها را آبکشی کنید و دوباره داخل آب سرد بریزید. این فرآیند را چند بار تکرار کنید ولی از پخته شدن قارچ ها در آب جوش جلوگیری کنید. بعد از سرد شدن قارچ‌ها آن‌ها را آبکشی کنید.

به این ترتیب می‌توانید تعداد انبوهی از قارچ را طی مدت زمان کوتاه ضدعفونی کرده و تمام لکه‌ها و سیاهی‌های چسبیده روی سطح آن‌ها را از بین ببرید. زیرا طی فرآیند سرد و گرم کردن یک لایه از پوست قارچ جدا می‌شود و لایه‌ی سفیدتر آن پدیدار می‌شود. در ضمن قارچ ها به حالت نیم پز در می‌آیند. حالا قارچ ها را داخل ظرف‌های پلاستیکی فریزری بریزید و در فریزر قرار دهید. دقت کنید که ظرف‌ها را خیلی پر نکنید تا طی فرآیند یخ زدن از ظرف بیرون نزنند.

هر بار که می‌خواهید سوپ درست کنید، محتویات یکی از ظرف‌ها را داخل سوپ بیندازید. به این ترتیب هر موقع از سال و هر وقت که بخواهید در سوپ خود می‌توانید قارچ بریزید و یا این که از آن در کنار سایر غذاها مثل استیک گوشت استفاده کنید. در روش سفید کردن قارچ با استفاده از روش سرد و گرم کردن و نیم‌پز کردن قارچ‌ها، عمل آنزیماتیک متوقف می‌شود و قارچ‌ها به حالت خمیری در نمی‌آیند. در ضمن تمام آلودگی‌های آن‌ها از بین می‌رود. این روش برای حجم بالای قارچ بهترین روش است و به سادگی طی مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود. طعم اصلی آن‌ها نیز تا حدود زیادی حفظ می‌شود.

نگهداری قارچ در نمک

استفاده از نمک یکی از قدیمی ترین روش نگهداری غذاهاست در مورد قارچ یک قسمت نمک با سه قسمت قارچ تمیز و تازه به صورت لایه لایه روی هم می ریزند و دقت می کنند که لایه آخر قارچ به طور کامل با نمک پوشیده شود.

بخار پز کردن قارچ

این روش شباهت زیادی به روش سفید کردن دارد فقط به جای آب داغ و آب سرد از بخار استفاده می‌شود. سبد مخصوص بخارپز کردن را به نحوی در ظرف آب جوش قرار دهید که در تماس با آب نباشد و روی آن قرار بگیرد. قارچ‌ها را به مدت 2 دقیقه داخل سبد بریزید. سپس آن‌ها را داخل آب سرد فرو ببرید و بعد آبکشی کنید. بخار آب جوش باعث تمیز شدن، نیم‌پز شدن و سفید شدن قارچ‌ها می‌شود.

قارچ‌ها را داخل ظرف‌های کوچک پلاستیکی بریزید و آن‌ها را داخل فریزر بگذارید. قارچ‌ها را می‌توانید هر زمان که خواستید در سوپ و یا سایر غذاها مورد استفاده قرار دهید. این روش نیز بسیار راحت است و طعم و بافت قارچ‌ها در زمان نگهداری بیشتر حفظ می‌شود. فقط احتمال دارد که آلودگی‌های روی سطح قارچ‌ها به اندازه‌ی روش سفید کردن پاک نشوند.

ترشی قارچ

ابتدا قارچ ها را می شویند و سپس آب اضافی آن ها را حذف می کنند آنگاه در روغن و سرکه تفت می دهند. پس از سرد شدن همرا با ادویه جات در شیشه مناسب می ریزند و آن را با سرکه پر می کنند. روز بعد سرکه موجود در شیشه را در ظرفی دیگر می جوشانند و پس از سرد شدن به شیشه مربوطه برمی گردانند. این مرحله را یکبار دیگر در روز بعد تکرار می کنند. در نهایت نیز شیشه را با سرکه پر و برای مدتی در جای خنک نگهداری می کنند.

تفت دادن قارچ

برای این کار، ابتدا قارچ را هر اندازه و شکلی که دوست دارید خرد کنید و بعد در روغن زیتون یا روغن گردو و یا کره سرخ کنید. فقط قارچ‌ها را مقداری تفت بدهید و از پختن آن‌ها به طور کامل پرهیز کنید. سپس بگذارید قارچ‌ها سرد شوند. داخل بشقاب یا ظرف شیشه‌ای بریزید. بعد از سرد شدن قارچ‌ها را به ظرف‌های کوچک‌تر مخصوص فریزر منتقل کنید.

به هنگام استفاده قارچ ها را به همان شکل در سوپ بیندازید یا این که دوباره آن‌ها را در روغن یا کره تفت دهید تا آماده‌ی مصرف شوند. مزیت استفاده از این روش در این است که طعم قارچ به هنگام استفاده بسیار دلچسب است و بسیار راحت هم مورد مصرف قرار می‌گیرد.

ولی در این روش هوای زیادی وارد ظرف فریزری می‌شود و هوا باعث می‌شود از کیفیت ماده‌ای که فریزر می‌کنید، کاسته شود. برای جلوگیری از این مسئله به هنگام ریختن قارچ‌ها در ظرف کمی با قاشق به آن‌ها فشار وارد کنید تا هوا از میان آن‌ها خارج شود.

کنسرو کردن در منزل

1- قارچ ها را شسته و در شیشه های 500 گرمی می ریزند به مدت 100 دقیقه می جوشانند.

2- ابتدا قارچ ها را می شویند سپس به هر کیلوگرم قارچ یک قاشق غذا خوری نمک اضافه می کنند و تفت می دهند. پس از سرد شدن قارچ ها آنها را در قوطی های مناسب می ریزند. درز قوطی ها را می بندند و به  مدت یک ساعت می جوشانند.

3- ابتدا قارچ ها را در محلول اسیدسیتریک یک درصد یا متا بی سولفات سدیم سه درصد می شویند. سپس به مدت دو دقیقه در آب جوش قرار می دهند و بی درنگ به آب نمک خنک یک درصد که حاوی 0.5 تا 1 درصد اسی سیتریک است منتقل می کنند آنگاه در شیشه های مناسب می ریزند و پس از پر کردن شیشه ها با آب نمک به مدت 15-20 دقیقه می جوشانند آب نمک مورد استفاده در شیشه ها با افزودن 15 گرم نمک و 1 گرم اسیدسیتریک یا اسیداسکوربیک به هر لیتر آب آماده می شود. قارچ های کنسرو شده به این صورت برای حداقل شش ماه در یخچال قابل نگهداری هستند.

خشک کردن قارچ

یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین روش‌ها برای نگهداری قارچ در مدت زمان طولانی، خشک کردن است، در این روش نیز تنوع زیادی وجود دارد. برخی آن‌ها را با دستگاه خشک‌کن، خشک می‌کنند و برخی با استفاده از نور خورشید و برخی هم از فر استفاده می‌کنند. روش های مختلف نتایج متفاوتی نیز دارند.

در این روش رطوبت قارچ را به کمتر از 10 در صد می رسانند . سپس آن ها را در دمای حدود 4 درجه نگه می دارند. اگر رطوبت قارچ خشک شده به 20 درصد برسد رشد کپک ها و حشرات در آن آغاز می شود. هرچند خشک کردن کمک شایانی به حفظ کیفیت قارچ می کند ولی برخی از مواد غذایی موجود آسیب می بینند برای خشک کردن قارچ در منزل یکی از روش های زیر را مورد استفاده قرار میدهند:

1- قارچ ها را در فاصله 30تا50 سانتی متری لامپ قرار می دهندتا خشک شود.

2- به صورت لایه لایه برش می دهند و در مقابل نور خورشید خشک می کنند.

قارچ‌ها را بعد از شست‌وشو قطعه قطعه کنید و بعد آن‌ها را روی توری چیده و در معرض نور خورشید یا این که داخل فر با دمای 100-150 درجه‌ی فارنهایت بگذارید تا قارچ ها بیشتر رطوبت خود را از دست بدهند. سپس آن‌ها را در کیسه و ظرف‌های کوچک بریزید.

3- در یک حالت دیگر می‌توانید قارچ‌ها را به مدت 10 دقیقه در آب داغ یا آب گرم بریزید تا قارچ‌ها کمی باد کنند و گوشتالوتر شوند و بعد آن را به روش قبل خشک کنید و در ظرف‌های کوچک نگهداری کنید.

با این روش قارچ‌ها هم راحت‌تر ذخیره و حفظ می‌شوند و هم راحت‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند، بدون آن که نیاز به تجهیزات خاص یا حتی فریزر باشد. اما با روش خشک کردن معمولاً قارچ‌ها بافت سفت تری پیدا می‌کنند. در اغلب مواقع قارچ‌هایی که خشک شده‌اند را نمی‌توان تفت داد. گاهی اوقات پس از خشک شدن، طعم قارچ‌ها کمی تغییر می‌کند. گاه عطر و بوی قارچ از بین می‌رود.

چاشنی قارچ

یک نوع چاشنی خاص که می‌توان آن را در کنار گوشت دنده، همبرگر، گوشت کبابی و یا حتی ماهی میل کرد. در یک کاسه‌ی بزرگ، 2 کیلوگرم قارچ ریز خردکرده، 2 عدد فلفل دلمه‌ای سبز خردکرده و 1 عدد فلفل دلمه ای قرمز خردکرده را ترکیب کنید. 2 قاشق‌ سوپ‌خوری نمک را نیز به آن‌ها اضافه کنید.

از یک ظرف که درست به اندازه‌ی این مواد است، استفاده کنید و مواد را در آن بریزید. یک بشقاب به اندازه‌ی دهانه‌ی ظرف روی آن بگذارید و یک وسیله‌ی سنگین را روی بشقاب بگذارید. مخلوط را یک شب در همان حالت نگه دارید. اکنون 1 قاشق چای‌خوری دانه‌ی فلفل سیاه و 1 قاشق چای‌خوری دانه‌ی خردل را در یک کیسه‌ی پارچه‌ای نازک بریزید و در آن را با نخ محکم ببندید.

حالا 1 پیمانه شکر، 1 پیمانه سرکه و کیسه‌ی ادویه را در یک ظرف بریزید و بگذارید همگی با هم روی حرارت ملایم بجوشد. قارچ‌های مزه‌دار کرده را در صافی بریزید و با پشت قاشق آب اضافی آن را بگیرید و بعد آن‌ها را داخل ظرف بریزید و بگذارید 15 دقیقه با سایر مواد پخته شود. با قاشق قارچ‌ها را در یک ظرف شیشه‌ای استریلیزه بریزید و بقیه‌ی مواد را به آن اضافه کنید. ظرف را در یخچال نگه‌داری کنید. از این مقدار مواد 3 پیمانه چاشنی به دست می‌آید.

پودر قارچ

قارچ را می‌توان آن قدر ریز خرد کرد که به صورت پودر درآید، البته این کار وقتی انجام می‌شود که آن را کاملاً خشک کرده باشید. هر نوع از قارچ‌ها طعم خاص خود را دارند و بسته به طعم و مزه‌ای که دارند در سس‌ها، سوپ‌ها، ماهی، گوشت و مرغ مورد استفاده قرار می‌گیرند. پودر قارچ را می‌توان 4-6 ماه نگهداری کرد.

٢ کیلوگرم قارچ خردکرده را خشک کنید. وقتی که تکه‌های قارچ نزدیک به خشک شدن هستند آن‌ها را به 2-3 دسته‌ی جدا تقسیم کنید و در سینی فر بگذارید. فر را با دمای 300 درجه‌ی سانتی‌گراد گرم کنید و سینی را داخل فر بگذارید تا قارچ‌ها داخل فر کباب شده و به رنگ طلایی درآیند.

بعد از آن که این تکه‌ها سرد شدند، مقداری از آن‌ها را در دستگاه غذاساز بریزید و بگذارید به خوبی خرد شوند و به حالت پودر درآیند. این کار را در مورد قارچ‌های دیگر نیز انجام دهید. سپس پودر قارچ را با 1 قاشق چای‌خوری نمک، 1 قاشق چای‌خوری پودر فلفل سیاه و 2 قاشق چای‌خوری نشاسته‌ی ذرت مخلوط کنید و در یک ظرف شیشه‌ای بریزید و در ظرف را محکم ببندید. از این مقدار مواد 1 پیمانه پودر قارچ به دست می‌آید.

مربای قارچ

ابتدا یک کیلو گرم شکر را با 1/5 لیوان آب مخلوط می کنند و روی حرارت قوام می آورند سپس با یک پنجم کیلوگرم قارچ را به مدت 20 دقیقه داخل شربت می جوشانند و چند دقیقه قبل از برداشتن، سه قاشق غذاخوری آب لیمو و مقداری مواد معطر به آن می افزایند.