معرفی روش و آشنایی با پارچه های مصنوعی، ابریشمی، پشمی، نخی و کتانی و معرفی ویژگیها آنها از روی درجه حرارت اطو و توضیح راجع به راه و بی راه و اریب پارچه های مختلف همچنین پارچه هایی که خواب و یا طرح به یک طرف دارندپیدا کردن بی راه پارچه ها و نحوه پهن کردن پارچه و طریقه برش پارچه هایی که بصورت یک لا برش می خورند .
آشنایی با عملکرد چرخ خیاطی سرویس روغن کاری و نخ کردن چرخ و ماسوره و نخ شل برای آماده کردن دوخت بعدی و امتحان دوخت چرخ .
هدف:
داشتن اطلاعات اولیه برای کسانی که قصد فراگیری خیاطی را دارند آگاهی از تنوع پارچه ها و میزان حرارت لازم برای اطو زدن آنها طریقه صحیح کار با چرخ خیاطی و استفاده بهینه از آن.
برای اینکه دقیق تر با انواع پارچه ها آشنا شویم بهتر است آنها را به ترتیبی که روی درجات بعضی از اطوها به صورت کلمات فارسی نوشته شده به خاطر بسپاریم.
به طور کلی پارچه ها را به پنج گروه اصلی تقسیم می کنند:
1. پارچه های مصنوعی
2. ابریشمی
3. پشمی
4. نخی
5. کتانی
اولین گروه پارچه های مصنوعی هستند که از مواد مختلف خام و ترکیبات پیچیده شیمیایی تهیه می شوند.
چهار گروه بعدی پارچه های طبیعی هستند . دو گروه ابریشمی و پشمی منشأ حیوانی و دو گروه نخی و کتانی منشأ گیاهی دارند.
شناسایی پارچه ها از روی درجات روی اتو:
برای شناخت پارچه ها از روی درجات بعضی از اطوها که به صورت کلمات فارسی نوشته شده اولین درجه که دارای کمترین حرارت اطو می باشد ضعیف نامیده می شود.
درجه ۱ : درجه ضعیف
(ژرسه ـــ پلی استر ـــ پاناما ـــ فلامنت ـــ سلولز ـــ سنتتیک)
برای دو گروه پارچه های مصنوعی سلولز و سنتتیک که الیاف آنها با فعل و انفعالات شیمیایی بدست می آید مناسب می باشد
از دو گروه دیگر می شود از پاناما و فلامنت نام برد.
از انواع پارچه های نایلون، ژرسه را می توان نام برد.
از ویژگیهای این نوع پارچه ها دوام و بشور و بپوش بودن آنهاست.
این پارچه ها با حرارت زیاد جمع می شوند، و در مقابل حرارت آتش مانند لاستیک می سوزند و از آنها گلوله هایی سیاه و سفت باقی می ماند.
درجه ۲ :ابریشم مصنوعی
روی اطوهایی که درجات آن بصورت کلمات فارسی مشخص شده بعد از ضعیف، ابریشم مصنوعی را می بینم.
درجه ابریشم مصنوعی برای پارچه هایی با الیاف مصنوعی که با رشته های طبیعی مخلوط شوند مناسب می باشد.
این پارچه های خوش حالت که گروه زیادی از پارچه ها را تشکیل می دهند دوخت و برشی ساده تر از گروه اول دارند مشهورترین آنها تترون و ترگال می باشند.
درجه ۳ :تریلین – لئوناردو
سومین درجه ای که روی اطوها مشخص شده ابریشم و برای پارچه های ابریشمی مناسب است. این نوع پارچه از رشته هایی که کرم ابریشم به عنوان پیله به دور خود می تند تهیه می شود. پارچه ابریشم بسیار نرم و لطیف و همینطور محکم و با دوام است.
از محسناتش اینکه در هوای سرد، گرم و در هوای گرم، خنگ می باشد.
برای برش، دوخت و اطوکاری آن باید دقت و ظرافت بیشتری همراه باشد.
از انواع آن کرپ ژورژت ، ارگانزا، شیفون و ساتن را می توان نام برد.
ساتن
درجه ۴ :پارچه های پشمی
این درجه حرارت برای پارچه هایی که از پشم حیوانات تهیه می شوند مناسب می باشد. پارچه های پشمی گرم و سبک، چروک ناپذیر، جذب کننده رطوبت و بسیار محکم و با دوام می باشند.
پارچه های پشمی به راحتی اطو خورده و حالت می گیرند
آنها در برابر برق عایق هستند و در مقابل آتش هم از خود مقاومت نشان داده و به سادگی نمی سوزند.
از انواع آن فاستونی ها را شامل گاباردین – فلانل و کانگا می توان نام برد . فوتر و ماهوت
مشهورترین پارچه پشمی کشمیر می باشد که گرمی و خصوصاً وزن سبک آن این نوع پارچه را از انواع آن متمایز می کند.
فاستونی
درجه ۵ : پارچه های نخی
این درجه حرارت مخصوص پارچه هایی است که از پنبه تهیه می شوند. دوام ، سبکی، محکمی و مخصوصاً خنکی از مشخصات بارز آن می باشند. پارچه های نخی جذب کننده رطوبت و هنگامی که خیس باشند محکم تر می شوند.
پارچه های نخی نرم می باشد و به راحتی اطو می شوند ، برش و دوخت این پارچه ها ساده تر می باشد. بهتر است پارچه های نخی را قبل از برش آب کشید تا به مقدار لازم آب برود.
از انواع آن چلوار، کدری ، چیت ، متقال ، و پپلین را می توان نام برد.
پارچه کدری
درجه ۶ : پارچه های کتانی
پارچه های کتانی به پارچه هایی اطلاق می شود که از الیاف گیاه کتان تهیه می شوند. این پارچه ها بسیار با دوام، محکم و جاذب رطوبت می باشند سطحی صاف دارند و خیلی زود چروک می شوند.
از انواع آن آکار – آرو را می توان نام برد.
برش پارچه ها
برای برش هر پارچه ای لازم است که راه پارچه به موازات خطوط طولی بدن قرار گیرد. اما در مواردی که به واسطه طرح پارچه می خواهیم قسمتهایی مثل لکه بالای پیراهن را برعکس ببریم باید اطمینان داشته باشیم که آن قسمت بعد از شستشو آب نمی رود و چنانچه پارچه آبرفت داشت پارچه را باید قبل از برش آب کشید.
به طور کلی تمام پارچه هایی که در بازار موجود می باشند در سه چیز مشترکند و آن داشتن راه و بی راه و اریب می باشد بجز چند مورد معمولاً پارچه ها در راه کش نمی آیند اما در بی راه کمی کشیده می شوند. و تمامی پارچه ها دراریب کاملاً کش می آیند راه پارچه که همان طول پارچه می باشد خطوطی به موازات حاشیه و یا ترکی پارچه را می گویند و نخ های تار که دارای مقاومت بیشتری می باشند در آن تنیده می شوند. بی راه پارچه که عرض پارچه می باشد بطور عمودی راه پارچه را قطع می کند و نخهایی با عنوان پود که نسبت به تار دارای مقاومت کمتری می باشند در آن تنیده میشوند، که البته پیدا کردن بی راه هر پارچه برای برش لباس بسیار ضروری می باشد.
برای پیدا کردن بی راه پارچه ها آنها را به دو گروه تقسیم می کنیم، پارچه :آهار دار و لخت
برای برش اریب، پارچه باید کاملاً به طور صحیح روی میز پهن شده باشد.
برای برش پارچه های آهاردار با تا زدن پارچه به نحوی که دو حاشیه کاملاً روی هم قرار گیرد و پارچه دارای پیچ خوردگی نباشد به وسیله خطوط عمود یک سطح مستطیل و یا یک گونیای بزرگ خطی را که در ابتدای پارچه به صورت دو لا روی هم قرار گرفته و بر حاشیه عمود می باشد بدست می آید.
اما پیدا کردن بی راه در پارچه های لخت به دو صورت انجام می پذیرد در روش اول با زدن یک چرت در حاشیه پارچه می باشد روش دوم در پارچه هایی که معمولاً جر نمی خورد کشیدن یک یا دو نخ از پود پارچه می باشد.که با کشیدن آن خطی در پارچه می افتد . باید به خاطر داشته باشیم که در این هر حالت اگربخواهیم پارچه را با قد بخصوص برش بزنیم اگر حاشیه در یک طرف جمع شده باشند از همان طرف اندازه می کنیم.
پارچه هایی را که خواب دارند مثل مخمل و جیر و بعضی از ساتنها و بعضی پارچه های پشمی، حتماً باید هنگام برش به یک طرف یعنی رو به پایین خواب پارچه الگوها را پهن کرد. در غیراین صورت وقتی لباس آماده شد تکه هایی که به راه درست بریده نشده به خاطر اینکه راه ها ی پارچه ها با هم همخوانی ندارند و سایه می اندازند به تیرگی می زند و پارچه های براق مات دیده می شوند.
همینطور در پارچه های گل دار و طرح داری که گل و طرح آن به یک طرف می باشد حتماً لازم است لباس طوری برش بخورد که گلها و طرح پارچه به طرف بالا باشد. نکته مهمی که باید در مورد پارچه های لخت به خاطر بسپاریم این است که هنگامی که راه پارچه برش خورده به صورت ریش ریش باشد لازم است برای پهن کردن پارچه بی راه آنرا پیدا کنیم.
ما اکثر پارچه ها را بصورت دولا برش می زینم.
اما در مواردی مثل مانتوهای سایز بالا برای اینکه مصرف پارچه پایین بیاید آنها را به صورت باز و یک لا برش می زنیم.
برش قرینه
هنگامی که پارچه بصورت باز بریده می شود لازم است برای قسمتهایی که بصورت قرینه یا جفت نیاز داریم برای برش دوم الگو برگردانده شود تا تکه های لباس با هم قرینه و جفت گردند در غیر این صورت مثلاً دو آستین و دو قسمت پیش برای یک طرف بریده می شود.
