هر ساله با شروع فصل سرما و آغاز كار وسایل گازسوز شاهد حوادث ناگواری هستیم كه متأسفانه تعداد قابل توجهی از‌این حوادث به مرگ شهروندان عزیزمان منجر می‌شود. گاز طبیعی و سایر تسهیلات كه موجب راحتی و آسایش مردم است، در صورت عدم رعایت نكات ایمنی می‌تواند موجب خسارات جبران‌ناپذیری شود. بهترین روش مقابله با این خطرات، پیشگیری و رعایت نکات ایمنی است.
قاتل نامرئی
یکی از نکات بسیار مهم و قابل توجه، طریقه نصب انواع بخاری و وسایل گازسوز و به‌خصوص نصب دودکش است. نصب صحیح دودکش از این جهت اهمیت دارد که مانع از نشت گاز مونوکسیدکربن که حاصل سوخت ناقص است، می‌شود. این گاز بی رنگ و بی بو است و به همین دلیل به سادگی قابل تشخیص نیست.
این گاز سمی بسیار خطرناک بوده و حتی در مقادیر بسیار جزیی موجب مرگ انسان می‌شود. علایم و نشانه‌های مسمومیت با مونوکسیدکربن بر انسان، به میزان غلظت مونوکسیدکربن در خون بستگی دارد. مونوکسیدکربن در غلظت پایین موجب خواب آلودگی، گیجی، خستگی، سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ می‌شود و در غلطت‌های بالاتر سبب خفگی و در نهایت مرگ می‌شود.
نکات ایمنی وسایل گازسوز
هر وسیله گازسوز باید دارای یك دودكش استاندارد و مجزا و مجهز به كلاهك باشد.
همواره محل اتصال دودكش به وسایل گازسوز را بازرسی و از استحکام و ثبات آنها اطمینان حاصل نمایید.
مسدود شدن سر دودكش سبب سوخت ناقص و‌ایجاد گازهای خطرناك و مسموم كننده و برگشت چنین گازهایی به داخل فضای زندگی شده و موجب گازگرفتگی و مرگ می‌شود.
دودكش وسایل گازسوز در محل عبور از شیشه‌های پنجره نباید مستقیم با شیشه در تماس باشد. زیرا در چنین حالتی امكان شكستن شیشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودكش وجود دارد. در صورتی كه دودكش از پنجره به بیرون هدایت شده است باید دارای حداقل یك متر ارتفاع عمودی، از محل خروج از پنجره باشد.
هرچند وقت یك بار كلاهك دودكش‌های وسایل گازسوز را بازرسی وچنانچه كلاهك افتاده باشد، آن را در محل خود نصب كنید. قابل ذكر است كه كلاهك علاوه بر‌اینكه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیا به داخل دودكش جلوگیری می‌كند، در منظم سوختن وسیله گازسوز نیز موثر است. در ضمن از فشردن بیش از اندازه كلاهك كه موجب تغییر حالت وگرفتگی منافذ خروج گازهای دودكش می‌شود نیز خودداری كنید.
انتهای دودكش‌های توكار باید حداقل یک متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
حتی‌الامكان از نصب زانوی اضافی در مسیر دودكش خودداری کنید. زیرا زانو كارآیی دودكش را كاهش می‌دهد.
هرگز دودكش وسایل گازسوز و هواكش (فن) را از یك لوله یا كانال مشترك عبور ندهید.
برای دودكش داخل و بیرون دیوار نباید از لوله‌های پلاستیكی و غیرمقاوم در برابر حرارت استفاده شود.
دودكش باید از ورق‌های ضد زنگ (گالوانیزه) و به نسبت ضخیم انتخاب شود.
آبگرم‌كن و بخاری حتما باید مجهز به دودكش باشد. از نصب‌این وسیله‌ها بدون دودكش در محیط‌های بسته جدا خودداری کنید.
استفاده از دودكش‌های مشترك باید با نظر متخصصان و مشاوران تأسیساتی انجام شود.
استفاده از دودكش‌های آكاردئونی آلومینیومی به علت نبود امكان آب‌بندی در ابتدا و انتها خطرناك است.
هنگام عبور دودكش از داخل دیوار و تقاطع آن باید قطر لوله فلزی به‌طور کامل یكسان باشد. كم‌كردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان (دیوار یا سقف) مجاز نیست.
از نصب دودكش درحیاط خلوت‌های رو بسته خودداری کنید. داكت دودكش‌ها باید خروجی از بالا و پایین به هوای آزاد داشته باشد و به هیچ وجه هیچ‌گاه بالای داکت مسدود نشود.
دودكش‌ها را به‌طور مرتب بازرسی کنید و از آزادبودن مسیر دودكش اطمینان حاصل کنید.
در هنگام هرگونه ساخت و ساز مراقب باشید، مصالح ساختمانی به داخل دودكش‌ها ریخته نشود و راه ورودی دودكش را مسدود نكند.
هر ساله پیش از روشن كردن وسایل گرمازا، مراقب باشید مسیر دودكش‌ها به‌وسیله لانه پرندگان مسدود نشده باشد.
قسمت عمودی دودكش باید روی پایه‌های مناسب قرارگیرد تا وزن آن به پایه منتقل شود و از كج شدن آن جلوگیری به‌عمل آید. در ضمن بخش عمودی دودكش روی نماها باید به‌وسیله بست‌های مناسب به دیوار محكم شود. همچنین مراقب چرخش كلاهك به سمت زمین باشید، در‌این صورت‌این‌گونه دودكش‌ها كارآیی لازم را ندارند و خارج نشدن گازهای حاصل از احتراق جان شما را تهدید می‌كند.
عبور دودكش از فضای داخل سقف كاذب و به‌خصوص حمام به دلیل امكان پوسیدگی و نشت گاز مونواكسیدكربن خطرناك است.
دودكش باید مجهز به بست نگه‌دارنده باشد و در محل خود محكم شود.
برای شومینه به دلیل امكان پس‌زدن گازهای حاصل از احتراق بهتر است از دودكش به قطر 15 سانتی‌متر استفاده كرد.
آزمایش دودکش
می‌توانید برای اطمینان از صحت عملكرد دودكش سه آزمایش آسان ذیل را انجام دهید:
• ساده‌ترین آزمایش هر دودكش، دست‌زدن و لمس آن است. سردی دودكش نشانه عبور نکردن گازهای سمی‌حاصل از احتراق وسیله گازسوز و زنگ خطری برای شما است. وقتی وسیله گازسوز کار می‌کند باید دودکش داغ باشد.
• آزمایش بعدی استفاده از شمع و یا شعله كبریت در محل دریچه و مبدأ دودكش در اتاق (محل مصرف) است. با قرار دادن كبریت روشن درابتدای دریچه باید شعله به سمت داخل دودكش كشیده شود. این موضوع نشانه كـاركردن و مكش مناسب دودكش بوده و در صورتی كه تغییری در شعله ایجـاد نشود، نشان‌دهنده عدم مکش مناسب دودكش است.
• هنگام خرید و یا اجاره خانه و پیش از وصل وسایل گازسوز به دودکش،مسیر دودكش‌ها را با یك وزنه و طناب محكم از پشت‌بام تا محل دریچه و مبدأ دودکش كنترل کنید تا از باز بودن آن به‌طور کامل مطمئن شوید.
موضوعات داغ
