نام علمی طالبی و خربزه Cucumis melo و نام علمی هندوانه Citrullus lanatus می باشد. خاستگاه اصلی این میوه ها ایران، هند و آفریقا است و دست نوشته های موجود در مصر باستان که مربوط به 2400 سال پیش از میلاد می باشد نشان دهنده آن هستند که سال ها است این میوه ها کشت شده و مورد مصرف قرار می گرفته اند؛ و اما خواص این میوه ها...
جلوگیری از گرفتگی عروق
بتاکاروتن یک آنتی اکسیدان قوی محسوب می شود. آنتی اکسیدان ها به طور موثری از بروز بیماری های قلبی عروقی جلوگیری می کنند. نقش آنتی اکسیدان ها جمع آوری رادیکال های آزاد اکسیژن از بدن است. در اثر افزایش رادیکال های آزاد اکسیژن در بدن چربی های موجود در خون خصوصاً LDL اکسیده می شوند.
اکسیده شدن LDL مرحله آغازین تشکیل پلاک در سطح عروق خونی است. چنانچه میزان چربی های خون کنترل شده و مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها به میزان کافی در رژیم غذایی وجود داشته باشد، از اکسیداسیون LDL و در نتیجه گرفتگی عروق جلوگیری می شود. مصرف مقدار متعادل و متناسب طالبی می تواند تأمین کننده مقدار کافی از بتاکاروتن باشد.
منبع بتاکاروتن و پیشگیری از سرطان
طالبی یکی از منابع غنی از بتاکاروتن و ویتامین A است. بتاکاروتن که در گیاهان وجود دارد، رنگدانه ای به رنگ نارنجی است که پس از مصرف می تواند در دستگاه گوارش به ویتامین A تبدیل شود. ویتامین A نقش های بسیار متعددی در بدن دارد که از جمله آن ها می توان به ارتقاء سیستم ایمنی بدن، تولیدمثل و بینایی اشاره نمود. یکی از فواید مصرف بتاکاروتن پیشگیری از بروز سرطان است.
بررسی ها نشان می دهند که مصرف زیاد میوه های حاوی بتاکاروتن شیوع تومورهای سرطانی را کاهش می دهد. اثر بتاکاروتن بر سرطان ریه بسیار مورد بررسی قرار گرفته است و اکثر مطالعات انجام گرفته نشان می دهند که مصرف میوه های غنی از بتاکاروتن از بروز سرطان در افراد سیگاری جلوگیری می کند. برخی مطالعات دیگر نیز نشان می دهند که بتاکاروتن این اثر را در افراد غیر سیگاری نیز اعمال می کند. علاوه بر سرطان ریه بتاکاروتن از بروز سرطان های حفره دهان، حلق، گلو، معده، پروستات و سرطان کولون نیز پیشگیری می نماید.
با توجه به اینکه هندوانه و طالبی از یک خانواده هستند از لحاظ کلیه خواصتغذیه ای مشابه می باشند. هندوانه نیز مانند طالبی منبع خوبی از بتاکاروتن،ویتامین A و پتاسیم است و اگرچه مقدار این سه ماده در هندوانه کمتر ازطالبی است، اما همچنان منبع خوب این مواد مغذی محسوب می شود.
پیشگیری از آب مروارید
مصرف مقدار کافی از بتاکاروتن می تواند در پیشگیری از بروز کاتاراکت نیز موثر باشد. بروز آب مروارید علل متفاوتی دارد. دیابت، اشعه ماوراءبنفش خورشید و برخی بیماری ها از علل بروز کاتاراکت در سنین بالا هستند. به نظر می رسد تجمع رادیکال های آزاد اکسیژن با تخریب لنز چشم و غشاء سلول ها به تدریج سبب تاری چشم و کاتاراکت می شود. بررسی های زیادی که توسط دانشمندان انجام شده است نشان می دهند که مصرف میوه های غنی از آنتی اکسیدان ها در پیشگیری و تأخیر بروز کاتاراکت موثر است.
طالبی
منبع پتاسیم و رفع کم آبی
علاوه بر بتاکاروتن طالبی یکی از منابع مهم تأمین کننده پتاسیم برای بدن است. پتاسیم نقش بسیار مهمی در انتقال امواج عصبی از مغز به عضله دارد، بنابراین کمبود آن می تواند باعث اختلال در عملکرد صحیح سیستم عصبی بدن و ماهیچه ها شود. همچنین پتاسیم با مکانیسم های متفاوت سبب گشادی عروق و بهبود جریان خون می شود و کمبود آن می تواند با ایجاد انقباض در عروق زمینه بروز سکته های مغزی را فراهم آورد.
معمولاً در آب و هوای گرم و در کسانی که فعالیت بدنی شدید دارند مقدار زیادی پتاسیم همراه با سدیم از بدن دفع می شود. با توجه به اینکه حدود 90 درصد وزن طالبی آب است و منبع بسیار خوبی از پتاسیم نیز محسوب می شود، توصیه می گردد برای تأمین بخشی از آب بدن و تأمین پتاسیم در فصل تابستان از این میوه به مقدار کافی استفاده شود.
رنگدانه قرمز رنگ هندوانه
با توجه به اینکه هندوانه و طالبی از یک خانواده هستند از لحاظ کلیه خواص تغذیه ای مشابه می باشند. هندوانه نیز مانند طالبی منبع خوبی از بتاکاروتن، ویتامین A و پتاسیم است و اگرچه مقدار این سه ماده در هندوانه کمتر از طالبی است، اما همچنان منبع خوب این مواد مغذی محسوب می شود. علاوه بر آن هندوانه سرشار از لیکوپن است. لیکوپن رنگدانه قرمز است و مسئول ایجاد رنگ قرمز در میوه هایی نظیر هندوانه و نیز گوجه فرنگی می باشد. لیکوپن جزء گروه آنتی اکسیدان ها است و از اکسیداسیون چربی های غشای سلولی و تخریب DNA سلول ها و سرطانی شدن آن ها جلوگیری می کند.
یکی از شناخته شده ترین خواص لیکوپن پیشگیری از بروز سرطان خصوصاً سرطان پروستات می باشد. علاوه بر آن لیکوپن در پیشگیری از بروز بیماری های قلبی عروقی نیز موثر است. علاوه بر خواص آنتی اکسیدانی که لیکوپن دارد و مانع اکسیداسیون LDL می شود، همچنین لیکوپن با مهار آنزیم های تولیدکننده کلسترول سبب کاهش مقدار کلسترول خون شده و می تواند از تشکیل پلاک های چربی در جدار عروق جلوگیری نماید.
خربزه
ارتقاء سیستم ایمنی
بتاکاروتن همچنین در ارتقاء سیستم ایمنی بدن موثر است. هنگامی که در بدن عفونت ایجاد می شود گویچه های سفید فعال شده و با چندین عملکرد متفاوت سبب از بین رفتن عوامل بیماری زا می شوند. یکی از این مکانیسم های دفاعی ایجاد رادیکال های آزاد اکسیژن می باشد. گرچه رادیکال های آزاد اکسیژن در از بین بردن عوامل بیماری زا موثر هستند، اما چنانچه از محیط بدن حذف نشوند سبب تخریب سلول های بدن و حتی گویچه های سفید که عوامل تدافعی بدن هستند نیز می شوند. بتاکاروتن به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، با حذف رادیکال های آزاد اکسیژن از بدن، سبب محافظت سیستم های دفاعی بدن می شود. همچنین بتاکاروتن در تولید بیشتر لنفوسیت های T و B که از مهم ترین سیستم های دفاعی هستند نقش دارد.
کم شیرین ها کم کالری هستند؟
متأسفانه، گاهی برخی از افراد به خصوص آن هایی که دچار اضافه وزن یا دیابت هستند، گمان می کنند اگر هندوانه یا خربزه ای، شیرین نباشد، بنابراین قند و کالری ندارد و آن ها می توانند با خیال راحت از آن خوراکی به هر میزان که دلشان خواست، میل کنند. در صورتی که اصلاً این طور نیست.
در واقع، نشاسته موجود در صیفی جات در طول مدت رسیدن میوه با تبدیل شدن به قند باعث شیرین تر شدن آن می شود. اگر هر کدام از صیفی ها، شیرینی لازم را نداشته باشند به این معناست که شرایط آب و هوایی یا زراعی مناسب برای تبدیل نشاسته به قند درون آن ها وجود نداشته است، اما همین صیفی های کم شیرین هم دارای کالری هستند و مصرف بیش از اندازه آن ها توصیه نمی شود.
کدام قسمت صیفی ها را می توان خورد؟
معمولاً صیفی ها پوست ضخیمی دارند. برخی از افراد فقط قسمت های نرم و شیرین آن ها را استفاده می کنند و برخی دیگر هم تمامی قسمت های خوراکی آن را می خورند و پوست نازکی از آن را دور می اندازند. دراین باره بهتر است بدانید اگر شما پوست ضخیم و بیرونی آن ها را به خوبی بشویید، می توانید بدون نگرانی آن ها را میل کنید. اتفاقاً، هرچه صیفی ها به سمت پوست می روند، تجمع فیبر در آن ها بیشتر می شود و هرچه بیشتر به سمت گوشت می روند، تجمع مواد قندی در آن ها افزایش پیدا می کند.