بعد از ماجراهای طولانی آبیاری سبزیجات با فاضلاب، نان های جوش شیرین دار، لبنیات با روغن پالم حالا نوبت فروش مرغ های فاسدی است كه گفته میشود به راحتی در مرغ فروشیهای شهر جاخوش كرده اند. اما ماجرا چیست؟ در ویدئویی كه چند هفته قبل در فضای مجازی منتشر شده بود، مشخص شد تعداد زیادی از مرغف روشیها اقدام به فروش مرغهای فاسدی كرده اند كه با كمك وایتكس نونوار شده بودند و از لحاظ ظاهر با نوع سالم و تازه آن مو نمیزدند.
برای اینكه بدانیم واقعیت چیست و چند درصد از مرغهایی كه در خانه های ماست وضعیتی شبیه مرغهای فاسد بازار دارد سراغ دكتر آراسب دباغ مقدم، متخصص علوم غذا و صنایع غذایی و نایب رئیس كمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشكی ایران رفتیم تا درباره جزئیات این موضوع برایمان توضیح دهد.
قصه از كجا شروع شد؟
كافی است صفحه جستوجوگر اینترنت خود را باز كنید تا با تایپ «شستن مرغ با وایتكس» چند ده صفحه با عكس و ویدئوهای مختلف درباره این داستان پیشرویتان باز شود؛ ویدئویی كه در آن چند مامور وزارت بهداشت با ورود به یك مرغ فروشی با یخچالی پر از مرغهای فاسد مواجه میشوند و بعد از خارج كردن این مرغها از مغازه و ریختن وایتكس روی آنها، مرغها را درون سطل زباله میریزند. اما داستان به همین جا ختم نمیشود چون دوستان محترم در همان مرغ فروشی با دور شدن ماموران از محل، مرغهای فاسد دور ریخته شده را مجددا از درون سطل زباله به داخل یخچال برمیگردانند و ادامه ماجرا كه در ویدئو میبینید. همین داستان كافی بود كه برای پیدا كردن جواب سوال هایمان سراغ كسی برویم كه دستی در نظارت بر این متخلفان دارد.
دكتر دباغ مقدم برای توضیح این موضوع میگوید: «راستش را بخواهید سازمان پشتیبانی دام و طیور در سال گذشته بیش از اندازه نیاز بازار، مرغ در انبار ذخیره كرده بود كه این ذخیره، بازار فروش و عرضه این ماده غذایی را بر هم زد. به این ترتیب كه مرغ فروشها به بهانه اینكه مرغهای ذخیره شده اجازه رونق و افزایش قیمت را به ما نمیدهد، مرغ تاریخ گذشته و بی كیفیت خریده و به مردم عرضه کردند. اما دكتر دباغ مقدم درباره دلیل دوم این كلاهبرداری میگوید: «هر ماده غذایی برای خود تاریخ مصرف مشخصی دارد پس مرغهایی كه بیش از اندازه نیاز ذخیره شده بعد از مدتی در انبار با پایان تاریخ انقضا فاسد میشوند بنابراین از بین رفتن این تعداد محصول بسته بندی شده برای مرغ دارها اصلا به صرفه نبود به ناچار به فكر تغییر در ظاهر این مرغها برای فروش و بالا بردن ماندگاری آنها افتادند. به این ترتیب كه با عوض كردن بسته بندیهای قدیم و قرار دادن مرغها در بسته بندیهای تازه و چاپ تاریخ جدید دوباره آنها را وارد مرغ فروشیها كردند.»
اگر تا اینجای ماجرا را باور نكردید در ادامه مطلب منتظر خواندن عاقبت این مرغهای دست دوم باشید.
چرا مرغها با وایتكس شسته میشوند؟
در مرحله بعد ماجرا دست سودجویانی میافتد كه ارتباط مستقیمی با همان ویدئوی منتشر شده دارند. اما شاید باور نكنید معلومات كم و باورهای اشتباه ما در خرید مرغ راه را برای كلاهبردارها باز و هموارتر میكند. حتما میپرسید چرا؟ چند درصد ما معتقدیم كه مرغ هرقدر سفیدتر و روشنتر باشد، كیفیت بهتری دارد و برای خرید و مصرف مناسبتر است؟ با یك دودو تا چهارتای ساده متوجه میشوید كه باور اشتباه ما هم بهانه خوبی دست این متقلبان میدهد تا برای سلیقه و ذائقه ما تعیین تكلیف كنند.
دكتر مقدم معتقد است: «شهروندان باید بدانند مرغ سالم، طبیعی و خوب باید رنگ زرد كهربایی داشته باشد. پس اولین دلیل مصرف وایتكس برای سفید كردن رنگ مرغها باور اشتباه مردم در خرید و اعتماد به مرغهای سالم است چراكه از هر خانم خانه داری بپرسید كه برای خرید چه نوع مرغی را تازه تر و بهتر میداند پاسخ همان مرغ سفید است. اما دلیل بعدی استفاده از وایتكس خاصیت میكروب و گندزدایی آن است كه به دلیل تركیباتی مانند هیپوكلریت سدیم و كلری كه در ماده اصلی آن است میكروبها را از سطح مرغهای فاسد پاك كرده و ظاهری سفیدتر و تازهتر به آن میدهد.» اما حتما میپرسید چطور با نوش جان كردن این مرغها هنوز زنده اید؟
دكتر مقدم پاسخ میدهد: شستوشوی مرغها با وایتكس بهطور حتم خطراتی را در پی خواهد داشت اما مصرف آن در مقادیر كم نه موجب بیماری خواهد شد و نه از ارزش غذایی آن میكاهد چون در كل دنیا از كلر و تركیباتی شبیه آن برای ضدعفونی اصولی میكروبهای خطرناك و كشنده آب استفاده میكند. اما مقدار مصرفی كه برای شستوشو و تغییر رنگ مرغ از وایتكس استفاده میشود خطر زا نیست و بعد از شستوشوی مرغ ها كاملا از سطح آن پاك میشود. با این حال این بلا فقط سر مرغهای فاسد یا تاریخ گذشته می آید كه به هیچ وجه از سمت وزارت بهداشت صنایع غذایی و دامپزشكی تایید شده نیست و كاملا غیرقانونی است.
مرغ گرم یا منجمد؟
مرغ با وجود ماندگاری طولانی كه دارد میتواند تا مدتها بدون تولید میكروب مصرف شود و هیچ بیماری را به شما منتقل نكند اما با گذشت تاریخ مصرف، كیفیت آن هنگام مصرف بهشدت افت میكند و زمان پخت رنگ، بو، مزه و خاصیتهای یك مرغ سالم را ندارد.
پس مصرف كنندگانی كه بیخبر از همه جا مرغهایی را میخورند كه تاریخ مصرف آن گذشته بهطور معمول دچار بیماری یا مشكل خاصی نمیشوند مگر در مواردی كه مدتی بیشتر از تاریخ نگهداری یك مرغ و دمای نگهداری آن گذشته باشد كه آن هم به وضوح از ظاهر بوی یك مرغ پیداست. اما شاید بعد از خواندن همین چند خط به این نتیجه رسیده باشید كه مرغهای باز (به اصطلاح گرم) و تكه شده مرغهای تازهتر و بهتری برای مصرف هستند.
در پاسخ به این استدلال هم باید بگوییم كه فرآیند تقلب و تغییر دادن ظاهر مرغهای تاریخ گذشته در هر دو شكل باز و بسته بندی و منجمد آن وجود دارد اما اگر به تازه بودن محصولات مرغ فروشیهایی كه از آنها خرید میكنید اطمینان دارید، قطعا مرغهای گرم، بهتر، پرخاصیت تر و مطمئنتر برای مصرف روزانه هستند اما تاكید میكنیم این تنها در صورتی است كه فروشگاه مورد نظر مرغهای گرم تازه به مشتریان عرضه كند و از همه مهمتر اینكه شما مرغ گرم خریداری شدهتان را در فرصت 72 ساعته مصرف كنید چرا كه اگر مرغها دوباره در دمای فریزر منجمد شوند از جهت كیفیت و خاصیت هیچ تفاوتی با مرغ یخ زده نخواهد داشت.
چگونه مرغ سالم بخریم؟
بهترین توصیه ما به مصرفكنندگان، خرید مرغ از فروشگاههای زنجیرهای یا میادین میوه و ترهبار و در واقع مكانهایی است كه تحت نظارت مستقیم سازمان دامپزشكی هستند تا جایی كه بیشتر این مراكز خرید با حضور دكتر دامپزشك بر كیفیت و تازگی این محصولات نظارت دارند.
عرضه مرغ به شكل باز در مرغ فروشیها به زودی جمع آوری میشود اما تا آن زمان توصیه ما خرید مرغهای بسته بندی و سالم با مهر نظارت سازمان دامپزشكی از فروشگاههاست. بهتر است از فروشگاهی كه هیچ شناختی از محصولات آن ندارید مرغ از پیش قطعه شده و باز نخرید چراكه در بین آنها مرغهای بیماری است كه به دلیل بیماری یا مشكلی نصف تن آنها بریده و به دور انداخته شده و نصف دیگر آن برای فروش به شكل قطعه قطعه به فروش میرسد. پس بهتر است مرغ كامل تهیه و بعد برای سهولت در مصرف آن را قطعه قطعه كنید.
از طرفی آبی كه مرغ در حال پخت آن را به رنگ كدر درمی آورد باید آن قدر بجوشد تا كاملا شفاف شود و دمای مركزی (نه دمای سطحی) پخت مرغ باید به 75 درجه سانتیگراد برسد تا از سالم بودن مرغی كه نوش جان میكنید مطمئن شوید.
