رنگ به رنگ، از همه رنگ و البته از همه طعم! تا همین چند وقت پیش فقط یک سس مایونز سفید و یک سس کچاپ قرمز بود و هر غذا یا سالادی که درست می‌کردیم، درنهایت با همین 2 نوع سس طعم‌دار می‌شد اما این روزها تنوع سس‌ها آنقدر زیاد شده که یک سالاد فصل ساده را با چندین طعم مختلف می‌توان امتحان کرد و نه‌تنها میزان کالری و چربی این سس‌ها با هم متفاوتند که سس مخصوص هر غذا هم تولید شده؛ سس ساندویچ، سس سیب‌زمینی و... اما این سس‌ها تا چه حد باید در سبد غذایی روزانه ما مصرف شوند؟ اصلا فایده‌ای هم دارند یا فقط چاق‌کننده‌اند؟ واقعا چاق‌کننده هستند یا این فقط یک شایعه است؟! آیا انواع بدون چربی سس‌ها بهترند؟ در ادامه خواص 6 سسی که نسبت به مایونز و کچاپ کمتر با آنها آشنا هستیم همچنین پاسخ سؤالات بالا را از زبان آقای دکتر رضا راست‌منش، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و آقای دکتر رضا حشمت، متخصص طب سوزنی را می‌خوانیم؛ با ما همراه باشید.
صددانه یاقوت در یک قوطی!
سس انار از آن سس‌هایی است که 4-3 سالی است وارد بازار مصرف شده و برای انواع غذاهای گوشتی، دریایی و جوجه‌کباب مناسب است. این سس از ترکیب پوره انار، نمک، شکر و آب تولید شده و ازجمله فواید مصرف آن می‌توان به: جلوگیری از آسیب‌های عصب و پیری، پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت سرطان به ویژه سرطان سینه و پروستات، تنظیم هورمون‌های استروژن، کاهش کلسترول بد خون و فشارخون بالا، بهبود جریان خون، ضدسرفه، تقویت سیستم ایمنی بدن، مقابله با مشکلات گوارشی (نفخ، اسهال، تهوع)، ضدالتهاب، ضدباکتری و ضدویروس بودنش اشاره کرد.
نکته: حتما با خودتان می‌گویید حالا که این سس این‌قدر پرخاصیت است، بهتر است تا می‌توانم از آن استفاده کنم اما فراموش نکنید که اولین اصل تغذیه تعادل و توازن است؛ غذاها صرفا به‌دلیل خاصیتی که دارند، خورده نمی‌شوند بلکه آثار روانی غذا خوردن نیز برای ما بسیار مهم است. پرزهای چشایی ما نیاز دارند که با طعم‌ها، بافت‌ها و قوام‌های مختلف نواخته و نوازش شوند. پس ما مجازیم که از همه غذاها حتی نمک، شکر، نوشابه و سس بهره‌مند شویم اما اصل توازن و تعادل را هم نباید فراموش کنیم، پس زیاده‌روی ممنوع!
ماست و لیمو، مخصوص سالاد!
بعضی شرکت‌های خوش‌ذوق آمده‌اند ماست پاستوریزه، سرکه، سبزیجات معطر، روغن مایع، شکر و نمک را با پودر خردل مخلوط کرده‌اند و سس خوشمزه‌ای به اسم سس ماست درست کرده‌اند که از سس‌های ماستی خانگی بسیار بسیار خوشمزه‌ترند. البته این شرکت‌ها با ترکیب روغن مایع، آب، تخم‌مرغ، سرکه، شکر، آبلیمو و نمک با پودر خردل هم سس لیمو را راهی بازار کرده‌اند که آن هم طعم بسیار دلنشینی دارد و باید قبول کنیم که اسم این سس‌ها، خیال آدم را از بابت چربی و کالری اضافه راحت می‌کنند؛ شما هم همین حس را دارید؟
نکته: نباید فکر کنید که سس لیمو یا سس ماست چون از لیمو و ماست تهیه شده‌اند، بهتر از مایونز معمولی بوده و کم‌ضررترند. ماده موثره موجود در این سس‌ها هم آنقدرها نیست که بخواهد مجوزی در زیاده‌روی مصرف‌شان باشد اما یادمان نرود همان‌طور که بخشی از جامعه دچار چاقی است، بخش دیگری هم دچار کمبود وزن است و اگر این سس‌ها با تنوعی که دارند، بتوانند اشتهای افراد را برای غذا خوردن باز کنند، جای‌تقدیردارد!
سس مخصوص فلفل‌خورها!
سس چیلی‌تای از ترکیب فلفل تند قرمز، شکر، نمک، سرکه، پیاز، سیر، گلوکز، ادویه‌جات و آب تولید شده و برای همه غذاهای گوشتی، دریایی و سوخاری، پیتزا، لازانیا و حتی ماکارونی مناسب است. اما از فواید بی‌شمار این سس می‌توان به این موارد اشاره کرد: تقویت‌کننده قلب، بازکردن رگ‌های خونی، ضد خونریزی، تحریک‌کننده ترشحات معده و رفع سوء‌هاضمه.
نکته: چیلی حاوی ماده‌ای به نام کسپیسین است که سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد و برای کاهش وزن و مواردی که ذکر شده، خوب است اما برای فردی که دچار زخم معده یا زخم اثنا عشر است، همچنین برای فردی که مشکلات شبکیه است، مضر است. البته نباید انتظار داشته باشیم تمام محصولات برای همه افراد با سلیقه‌های مختلف غذایی و بیماری‌های متفاوت مناسب باشد چون به این ترتیب باید نانوایی‌ها را هم، به دلیل ضرری که برای بیماران سلیاکی دارند، تعطیل کنیم!
