افراد معتاد را همیشه نمی توان بسادگی تشخیص داد. یک معتاد به مشروبات الکلی یا مواد مخدر همیشه شبیه یک ولگرد خیابانی که در کنار معابر و جوی آب می خوابد، نیست.

یک قمار باز همه وقت خود را در کازینو و در کنار ماشین بخت آزمایی صرف نمی کند. اعتیاد میتواند خود را به اشکال گوناگون آشکار نماید.

نشانه های اعتیاد

اگر دوست شما روز به روز لاغرتر و ضعیف تر میشود ممکن است مشکلی داشته باشد. رنگ پریدگی و خوارش بدن نیز می تواند نشانه دیگری از اعتیاد باشد. عادتها، قدرت تحمل و نشانه های اعتیاد در افراد متفاوت است. نیازی نیست به فردی که روی هر چیزی شرط بندی میکند، یک قمار باز اطلاق کنیم، همین که کسی بسرعت احساس خستگی و ضعف میکند می تواند دلیل بر اعتیاد باشد.

یک شخص معتاد معمولا" رفتار و اعمال نامتعارف خود را نتیجه وجود اعتیاد در خود ندانسته و این مساله را انکار می کند. او مردم و عوامل دیگر را مقصر میداند. اگر به عضوی از خانواده، دوست و یا همکارتان درمورد اعتیاد مظنون هستید، روشهایی وجود دارد که بدون بخطر انداختن سلامتی خود می توانید به او کمک و یاری نمایید. اگر از روی عمد، اعتیاد فردی را نادیده گرفته و یا به او در کتمان کردن مسئله کمک کنید، در واقع شما نیز سهمی در از بین رفتن و تباهی وی خواهید داشت.

اما در عین حال باید مطمئن شوید که اعتیاد یک شخص وقت و انرژی شما را تلف نکرده و موجب ایجاد ناملایمات عصبی و تهدید سلامتی در شما نخواهد شد. ممکن است نتوانید به تنهایی کاری انجام دهید ولی راه هایی وجوددارد که میتواند و در ترک اعتیاد بسیار مفید واقع شود.

۱۲ روش برای کمک کردن به یک فرد معتاد

در اینجا روشهایی برای کمک کردن به یک فرد معتاد را متذکر می شویم:

* سعی کنید متوجه شوید

1) مشکل را نادیده نپندارید حالات و اخلاقیات دوست شما دگرگون شده و رفتارهای غیر مسؤولانه او افکار شما را برهم میریزد. تصور نمیکنید ممکن است او درگیر اعتیاد شده باشد؟ به غرائز خود اعتماد نمایید. به قرارهای فراموش شده فکر کنید، به تماسهای تلفنی بی معنی، به آنفولانزای طولانی مدت و متعدد و به پول قرض کردنهای مکرر. آیا نوعی رفتار نابودگر دراو احساس نمی کنید؟

2) سخن بگویید حبس کردن نفس در سینه و صحبت نکردن هنگامی که دوست شما مست و یا خمار کنار شما قرار گرفته، نه تنها به او کمکی نمی کند، بلکه وضعیت را بدتر و مشکلتر خواهد نمود. صبر کنید تا حال او بهتر و قادر به شنیدن حرفهای شما شود. سپس با او با ملایمت و نرمی صحبت نمایید. او را متوجه نگرانی خود کرده و مسائلی را که باعث دلواپسی شما می شود را برایش شرح دهید: " من نگران زیاده روی توام . هفته پیش دوباره مجبور شدم بخاطر دیر اومدنت، به خانوادت دروغ بگم. من ازین کارخوشم نمیاد."

3) گوش کنید معتادان اغلب احساس تنهایی شدید می کنند. آنها مایلند احساس خود بیزاری و پوچی درون خودرا به دیگران بفهمانند. درچنین شرایطی بهترین عمل ممکن است گوش دادن به صحبتهای فرد معتاد باشد. از طفره رفتن و قضاوتهای آنی پرهیز نموده و نشان دهید که حضور شما به خاطر او است تا احساس نماید میتواند به شما اتکا و اطمینان نماید.

4) شریک جرم نشوید اگر واقعا" نگران حال دوست خود هستید سعی کنید دیگر او را در کارهای خلافش همراهی و مساعدت نکنید. به او بگویید دیگر تحمل بی بندو باری ها و خرابکارهای او را ندارید.

* آگاهیتان را در مورد اعتیاد افزایش دهید

5) درباره اعتیاد کمی تحقیق کنید مطالب و کتابهای مربوط به اعتیاد را مطالعه نمایید. ببینید چه منابعی در این رابطه در جامعه شما وجود دارد. مراکز توانبخشی را شناسایی و برنامه های ترک اعتیاد را از آنها درخواست نمایید. اگر دوست شما بداند چه نوع حمایتهایی برای او وجود دارد، راحت تر می تواند اعتیاد خود را ترک کند.

6) در جلسات شرکتش دهید از او بخواهید در جلسات برنامه ریزی جهت رفع اعتیاد شرکت کند. اگر او ازشما خواست که در جلسه همراهیش کنید، جواب رد نداده و تقاضایش را بپذیرید.

* پس از آگاه شدن از اعتیاد او  عادی رفتار کنید

7) عوض نشوید سبک و روش زندگی خود را تغییر نداده و عادی رفتار کنید. بفرض اگر شما سیگاری هستید، می توانید به سیگار کشیدن ادامه دهید. دوست شما می داند که بین او و شما تفاوت وجود دارد بنابر این او می داند که نباید سیگار بکشد. یک فرد دیابتی نمیتواند مقدار زیادی شیرینی مصرف کند ولی این دلیل نمی شود که وقتی شما باهم بیرون می روید نتوانید تکه ای کیک به عنوان دسر برای خودتان سفارش دهید. سیگار نکشیدن نزد یک معتاد او را به این فکر وامیدارد که شما اراده و قدرت کافی برای ترک اعتیاد را در او نمی بینید و به همین دلیل از این کار امتناع می ورزید. این عمل باعث کاهش اعتماد بنفس در فرد معتاد خواهد شد.

8) انرژی مثبت دهید نمیتوان بزور کسی را راهی مراکز توانبخشی یا جلسات ترک اعتیارنمود. تضعیف روحیه و گفتن عباراتی مانند " تو دیگه شکست خوردی"، "راهی برات باقی نمونده" دردی را دوا نخواهد کرد. نیابد کسی را بدلیل اعتیادش ترساند. در عوض بگذارید بفهمد که خانواده و دوستان او نگران و دلواپسش هستند و دوست دارند بهبودیش را ببینند. حتی اگر او منفی بود شما مثبت عمل کنید.

9) سخن چینی نکنید اعتیاد یک بیماری جدی است و نباید آن را سرسری و شوخی پنداشت. اسرار او را پیش خود نگهدارید. همان طوری که مایل نیستید پرونده پزشکی کسی را نزد کسی بازگو کنید، نیازی نیست دیگران از سابقه و یا پیشرفت اعتیاد دوست شما مطلع گردند.

* عمل کنید

10) از خود و دیگران مراقبت نمایید اگر اعتیاد همکار شما باعث اختلال در کار او شده است، مطمئن شوید که در مورد شما خللی ایجاد نکند. وظایف او را از وضایف خود جدا کرده و اگر کوتاهی او باعث تاخیر افتادن در انجام کارهای محوله اش شد،این موضوع را به رئیس خود توضیح دهید. اجازه ندهید موقیعت شغلی شما بدلیل اعتیاد دوستتان لطمه ببیند. اگر دوست شما در مراسم عروسی و جشنی دچار ناراحتی شد، او را از محل خارج نمایید تا مراسم بهم نخورد. اگر خواست در حالتی نامناسب رانندگی کند، کلید ماشین را از او بگیرید.

11) دیگران را دخالت دهید اگر اعتیاد بصورت کامل رخنه کرده بهتر است از دوستان و افراد خانواده بخواهید مداخله و وساطت نموده و در جلسه ای با شرکت فرد معتاد به بیان تاثیرات بد رفتارهای او به خود و دیگران مشغول گردند. ممکن است دوست شما تحت تاثیر احساسات شدید قرار گرفته و تصمیم بگیرد اعتیادش را ترک کند.

12) زمان رهایی را تشخیص دهید بی خوابی های شبانه، افزایش استرس یا علایم بیماری مانند سردرد و سوء هاضمه در شما علائمی هستند که نشانگر درگیری بیش از حدتان با مسئله می باشند. در این هنگام که رفتارهای مخربانه فرد معتاد سلامتی شما را نیز به خطر انداخته، لازم است مدتی به استراحت پرداخته و حتی در صورت لزوم کلا" کنار بکشید.

* از خودتان مراقبت نمایید

اعتیاد یک بیماری بسیار خطرناک بوده و می تواند استعدادها، تواناییها و داراییهای فرد مبتلا را نابود سازد. اعتیاد علاج ناپذیر اما قابل کنترل است. تصمیم مصرف نکردن مواد، مست نشدن و به قمار خانه نرفتن چیزی است که فقط توسط خود فرد معتاد باید گرفته شود. قدرت و کنترل اعتیاد در دست شما نیست.

آنچه که از شما برمی آید، حمایت و حفظ رابطه دوستیتان می باشد. چنانچه برغم تلاشهای شما، هیچ تغییر و آثار نتیجه بخشی مشاهده نکردید، بهتر است برای حفظ سلامتی خود او را رها کنید اگر چه ممکن است این بمعنای پایان دادن به یک دوستی چندین ساله باشد. حداقل می دانید که به اندازه کافی اهمیت قائل شده اید.