صحبت با فرزندان درباره امور مالی و نحوه برنامه ریزی برای تقسیم پول پس از مرگ، می تواند یکی از مهم ترین مسائل زندگی باشد. این گفت و گوها به شما فرصت می دهد تا با فرزندان خود درباره مدیریت دارایی های بازمانده صحبت کنید؛ به علاوه مشخص می کند که آیا باید برای پشتیبانی از شما در ایام پیری نگران باشند، یا آنکه برای کمک روی شما حساب کنند!
گفت و گو درباره این مسائل همچنین مشخص می کند که آیا پس از مرگ ثروت بادآورده ای نصیب آنها خواهد شد یا خیر و به این طریق، مانع برخی از اختلافات بعدی می شود.
تقریبا تمامی فرزندان بالغ و والدین آنها بر این باورند که چنین مکالماتی ضروری است و به یکی از اعضای خانواده برای اخذ تصمیمات مالی اعتماد دارند. در عین حال، تحقیقاتی مشابه نشان می دهد که اکثر خانواده ها نمی توانند به راحتی درباره پول با یکدیگر صحبت کنند.
به راستی چه عاملی مانع چنین گفت و گوهای سازنده ای است؟ در ادامه کوشش شده است ضمن بررسی برخی از دلایل اصلی ناتوانی خانواده ها در گفت و گوهای مالی مرتبط با ارث، توصیه های کارسازی برای کنترل این شرایط ارائه شود.
1- مقابله کردن را متوقف کنید
برای بسیاری از ما، بی میلی درباره گفت و گوی پولی نشانه نگرانی از تاثیرات ثروت بادآورده روی فرزندان است. در برخی مطالعه ها نشان داده شده که دلیل اصلی بی میلی والدین برای صحبت درباره ارث با فرزندان این بوده که آنها نمی خواهند فرزندانشان روی میراث آینده حساب ویژه ای باز کنند و به این طریق از تلاش و کوشش دست بردارند. البته پرهیز از این گفت و گوها چاره کار نیست و شاید به گسترش مشکلات نیز منتهی شود.
به گفته یکی از روان شناسان مالی «مردم ترجیح می دهند به جای سخن گفتن درباره پول از خصوصی ترین مسائل زندگی خود صحبت کنند. حال اگر پول را با مرگ ترکیب کنید، موضوعی پیش روی شما قرار می گیرد که هرگز حاضر نیستند به گفت و گو درباره آن تن دهند!»
2- زودتر گفت و گو را آغاز کنید
هرچه زودتر با فرزندان خود درباره پول و ارث صحبت کنید، نتیجه بهتری به دست خواهید آورد. از دید کارشناسان، بحث درباره تصمیمات مالی تضمینی بسیار درست است و به خانواده این مساله را تفهیم می کند که صحبت درباره این گونه مسائل نه تنها هیچ ایرادی ندارد بلکه کاملا حیاتی است.
هنگامی که زمان مناسب فرا رسید، چگونگی انجام این گفت و گو را مورد ملاحظه قرار دهید.
گفت و گوی رو در رو بهترین شیوه است که می تواند با حضور تمام اعضای خانواده یا به صورت تک به تک انجام شود. گفت و گوی عمومی این شناس را به افراد می دهد که همگی شنونده مباحثی مشابه باشند؛ امری که در جامعه امروز به ندرت اتفاق می افتد. اگر این جلسه را به صورت جداگانه برگزار می کنید، خلاصه ای از مباحث را به صورت مکتوب یا ایمیل در اختیار دیگر اعضای خانواده قرار دهید تا همگی به لحاظ اطلاعات در سطح مشابهی قرار داشته باشند.
به علاوه باید صرف نظر از چگونگی گفت و گو، زمان خاصی را مشخص نموده و از پیش به فرزندان خود اعلام کنید. با این کار آنها فرصت پیدا می کنند تا از نظر روانی آماده شوند. این آمادگی قبلی برای انجام موفق این مباحث ضروری است، چون اغلب فرزندان تمایلی به گفت و گو درباره دوران پس از والدین خود ندارد.
3- به سادگی وارد موضوع شوید
می توانید از اخبار جدید و داستان هایی درباره دوستان به عنوان راهی برای شروع گفت و گو استفاده نمایید. بر روی ماهیت عملی بحث تاکید نمایید و سعی کنید فرزندان خود را برای تصمیم گیری آماده کنید. به آنها یادآور شوید که قصد شما تامین منافع همگانی است، اما در عین حال فراموش نکنید که این برنامه متعلق به شما است.
اگر خبرهایی که به اطلاع فرزندان می رسانید مورد انتظار آنها نباشد، ممکن است از انتخاب های شما ناامید یا ناراحت شوند. برای مثال، اگر اموال خود را به خیریه داده یا به فرزندی بیشتر از دیگران بدهید، احتمالا با ناراحتی سایر اعضای خانواده مواجه خواهید شد. در چنین شرایطی صریح باشید.
بگویید «می دانم که شما از این خوشحال نخواهید بود و از این امر متاسفم، اما این چیزی است که ما تصمیم گرفته ایم». بهتر است فرزندان تان هم اکنون این را از شما بشنوند؛ چرا که شما می توانید دلیل تصمیمات خود را توضیح دهید. در نهایت خبرهای شگفت آور در وصیت نامه شما باعث رنجش و ناراحتی دیگران خواهد شد.
اگر درباره شکل طرح مسائل نگران هستید، از وکیل یا برنامه ریز مالی بخواهید تا در طراحی مسائل به شما کمک کند. مهم ترین مساله در بحث با فرزندان، تعیین فردی است که باید امور مالی را مدیریت نماید. شاید فرزندی منظم تر بوده و تجربیات بیشتری در امور مالی داشته باشد، که در این صورت برای نقش مدیر مالی مناسب خواهد بود. یا آنکه فرزند دیگری از نظر جغرافیایی نزدیک تر باشد و انجام کارها را با سهولت بیشتری به عهده گیرد.
اگر فکر می کنید که هیچ یک از فرزندان شما آماده پذیرش این موضوع نیستند، یا به هیچ یک اعتماد ندارید، می توانید عضوی خارج از خانواده (یک دوست، وکیل یا برنامه ریز مالی) را برای انجام این اقدامات تعیین نمایید. زمانی که بحث به موضوع تقسیم اموال می رسید، کاملا واضح سخن بگویید. اگر نمی خواهید اموال خود را به طور مساوی تقسیم کنید، چرایی آن را توضیح دهید.
4- چارچوبی مشخص را تعیین کنید
در گفت و گوهای آغازین، اعدادی که فرزندان تان را از برنامه کلی شما منحرف می کند، فراموش کنید. زمانی که مساله مقدار پول را مطرح کنید، برنامه با شکست مواجه خواهدشد. بدون توجه به زمان گفت و گو درباره برنامه ریزی ها، این فرصت وجود دارد که اعداد دقیق در انتهای کار با هم متفاوت باشند.
در مقابل چارچوبی ارائه کنید که اهداف شما را به دقت مشخص نماید. برای آگاه نمودن فرزندان از این حقیقت که میراث شما می تواند زندگی آنها را تامین نماید، به آنها بگویید که «مقداری پول برای کمک به شما پس انداز کرده ایم، اما شما باید خود برای کسب درآمد تلاش کنید». هرچه بیشتر درباره پول صحبت کنید، اهمیت اشاره به جزییات بیشتر خواهد شد.
به یاد داشته باشید که شاید در سال های بعد، مجبور به تغییر برنامه های خود شوید. فرزندان شما باید بدانند که مباحث مطرح شده به هیچ عنوان قطعی نیست، بلکه تنها برنامه ای اولیه است که باید در طول زمان و از طریق گفت و گو تکامل پیدا کند. هر زمان که برنامه های خود را مجددا تنظیم می کنید، آنها را با فرزندان خود در میان بگذارید.