انتقاد مداوم، بزرگ ترین آسیب را به رابطه می زند و به زودی عشق را نابود می کند. البته واقعیت زندگی مشترک این است که همیشه اختلاف نظر پیش می آید. گفت و گوهای زن و مرد در زندگی دیگر آن پچ پچ های رازآمیز عاشقانه نیست. صبحت سر زندگی واقعی با همه دشواری های آن است و طبیعی است که گاهی ما یا طرف مقابل مسیر اشتباهی را می رویم.
دکتر حافظ باجُغلی، روانپزشک و عضو کمیته بهداشت و سلامت جنسی انجمن روان پزشکان ایران می گوید: هر عشقی روزی از آن تب و تاب شورانگیز می افتد و از شهر شعرها و شورها به واقعیت زندگی روزمره وارد می شود. این عشق آسیب پذیر است و باید از آن مراقبت کرد.
آسیب پذیری عشق به چشم نمی آید. جان گاتمن، یکی از مشهورترین زوج درمان گران معاصر، اعتقاد دارد عاملی که بیشترین اثر پیش بینی کننده را در طلاق دارد، انتقاد از همسر است. انتقاد مداوم، بزرگ ترین آسیب را به رابطه می زند و به زودی عشق را نابود می کند.
فیدبک یا پسخوراند؟
گاهی به درست یا اشتباه فکر می کنیم روش طرف مقابل برای حل یک مشکل خاص روش درست و سنجیده ای نیست. مشکل درست از همین جا شروع می شود. طبیعی است که شروع به مخالفت می کنیم. این مخالفت ها اگر به صورت «پسخوراند» یا «فیدبک» باشند، کاملا طبیعی و سازنده هستند. اما اگر به صورت انتقاد باشند، آسیب رسان می شوند.
«پسخوراند» با انتقاد متفاوت است. در یک رابطه درست دو نفر به یکدیگر پسخوراند یا فیدبک می دهند، در حالی که در یک رابطه ناسالم از یکدیگر انتقاد می کنند. انتقادهای آسیب رسان شخصیت طرف مقابل را نشانه می گیرند و سعی در کنترل کردن او و تخریب شخصیتش دارند. در پسخوراند می گوییم من با این «رفتار» تو موافق نیستم در حای که در انتقاد «شخصیت» طرف مقابل را زیر سوال می بریم. در پسخوراند به فکر این هستیم که نتیجه بهتری بگیریم در حالی که در انتقاد هدف ما بهبود نیست بلکه دنبال مقصر می گردیم.
کسی که انتقاد می کند، فکر می کند فقط یک راه ادرست وجود دارد در صورتی که کسی که پسخوراند می دهد، می داند که غیر از راهی که در ذهن خودش است، راه های جایگزین دیگری هم هستند. به عنوان نمونه عبارت «تو از پس این کار بر نمی آیی» انتقاد ولی عبارت «بهتر است با کمک همدیگر این کار را انجام بدهیم» پسخوراند است. عبارت «بحران اقتصادی که در آن افتاده ایم تقصیر تو است» انتقاد است اما عبارت «برای بیرون آمدن از این بحران اقتصادی باید هر دو با هم از چیزهایی بگذریم.» پسخوراند است. عبارت «من باهوش تر و باتجربه تر از تو هستم و می دانم این تصمیمی که گرفته ای اشتباه است» انتقاد ولی عبارت «من شرایط تو را می فهمم و می دانم که حق تصمیم گیری با خودت است اما با تصمیمت به این دلایل موافق نیستم.» پسخوراند است.
ویروسی علیه اعتماد به نفس
انتقادکردن ویروسی است که آرام وارد رابطه و به تدریج بیشتر می شود و روز به روز اعتماد به نفس طرف مقابل را کمتر می کند. عشق ورزیدن به اعتماد به نفس نیاز دارد. افرادی که مرتب از معشوقشان انتقاد می کنند، توانایی عشق ورزیدن را از او می گیرند. آتشی که دودش اول در چشم خودشان می رود. عشق ورزیدن مهارتی است که باید از اوان کودکی آموخته شود.
اگر می خواهید به فرزندانتان عشق ورزیدن را بیاموزید، از همان کودکی به جای انتقاد به آنها پسخوراند بدهید. مثلا بگویید: تو پسر خوبی هستی ولی این رفتارت خوب نبود. به یاد داشته باشید پسخوراند هرچقدر هم مودبانه و سیاستمدارانه بیان شود، اگر در زمان عصبانیت گفته شود هیچ تفاوتی با انتقاد ندارد.
7 پرسش پیش از جدایی
تصمیم به جدایی گرفته اید؟
قبل از اینکه تصمیم نهایی را بگیرید به این شش پرسش جواب بدهید.
آیا هنوز هم احساس مثبتی به همسرتان دارید؟
اگر رابطه تان خشونت آمیز نبوده و هنوز هم محبتی نسبت به هم احساس می کنید، خوب است که به جای جدایی به بهبود رابطه فکر کنید.
آیا همیشه راهتان از هم جدا بوده؟
اگر همیشه هرکدام از شما به شیوه خودش زندگی کرده بعید نیست بودن و نبودن همسرتان فرقی به حالتان نداشته باشد و این رابطه فقط یک نام را یدک بکشد.
آیا طلاق یک تهدید است یا یک تمایل واقعی؟
آیا واقعا می خواهید طلاق بگیرید یا این یک تهدید ناشی از افسردگی، خشم، ناامیدی و احساس شکست است؟
آیا این یک تصمیم احساسی است؟
رفتار و تصمیم های ما ممکن است کاملا احساسی باشند بدون درنظرگرفتن جنبه های عقلانی. تصمیم شما برای جدایی چگونه است؟
انگیزه شما برای جدایی چیست؟
آیا زندگی با این فرد هویت، شخصیت، اعتبار، آبرو، عزت نفس، آرامش یا سلامت جسمی و روانی تان را تهدید می کند و تلاش شما برای بهبود زندگی خودتان است؟
آیا به اثرات منفی جدایی فکر کرده اید؟
گاهی طلاق فرصتی برای تمام کردن رابطه ای اشتباه است اما بعد از جدایی ممکن است شرایطی پیش بیاید که بیشتر احساس خلا، ناامیدی، افسردگی و شکست کنید. آیا می توانید با شرایط تازه بخوبی کنار بیایید؟
