بادام نارسی که نتوانسته برای خورده‌شدن تا تبدیل‌شدن به بادام کامل صبر کند، در اوایل بهار با تردی و ترشی توأمان خود روی چرخ‌دستی فروشندگان دوره‌گرد و پیشخوان میوه‌فروشی‌ها می‌رود.
فصل بهار، فصل نو شدن طبیعت و بیداری دوباره زمین است. شاید بزرگ‌ترها نشانه‌های زیادی برای فرارسیدن بهار داشته باشند و این فصل را با ویژگی‌های خاص خود بشناسند ولی بی‌تردید یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بهار برای کوچک‌ترها و مایی که هنوز کودکی‌هایمان را از جمع خاطراتمان دور نریخته‌ایم، نوبرانه‌های بهاری باشد؛ نوبرانه‌هایی که برای خوردن بعضی از آنها یک سال چشم انتظار بوده‌ایم و گل سرسبد تمام نوبرانه‌های بهار، چاغاله‌بادام است؛ بادام نارسی که نتوانسته برای خورده‌شدن تا تبدیل‌شدن به بادام کامل صبر کند، در اوایل بهار با تردی و ترشی توأمان خود روی چرخ‌دستی فروشندگان دوره‌گرد و پیشخوان میوه‌فروشی‌ها می‌رود و طرفداران و خریداران پر و پا قرص خود را دارد.
این روزها بهانه خوبی دیدیم تا درباره چاغاله بادام گفت‌وگویی که با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است را بیاوریم. شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
ارزش غذایی چاغاله بادام در مقایسه با بادام کامل چگونه است؟
میوه‌های کال و نارس از نظر ضریب هضم و جذب و همچنین ارزش غذایی با انواع رسیده خود کاملاً متفاوت هستند و چاغاله‌بادام هم از این قاعده مستثنی نیست. از یک سو ترکیب‌های نشاسته‌ای بادام در این مرحله به طور کامل تجزیه نشده‌اند و برای انسان قابل‌جذب نیستند و از سوی دیگر مقادیر فراوانی فیبر در بادام نارس یا همان چاغاله بادام وجود دارد؛ فیبرهایی که خود می‌توانند باعث برخی مشکلات گوارشی شوند.
چه مشکلاتی؟
همان‌طور که می‌دانیم دستگاه گوارش انسان قادر به هضم آن نیست و این ترکیب‌ها به‌صورت هضم نشده وارد روده می‌شوند. در مسیر روده، باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌هایی که به‌طور طبیعی در این اندام هستند، فیبرهای تجزیه‌نشده را به‌صورت بی‌هوازی تخمیر می‌کنند. از تخمیر این مواد در روده مقدار قابل‌توجهی گاز تولید می‌شود که می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مختلف از جمله نفخ و ناراحتی‌های گوارشی در فرد شود. به همین دلیل مصرف زیاد این محصول به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
متخصصان تغذیه مصرف فیبرها را برای تندرستی و پیشگیری از سرطان‌های دستگاه گوارش توصیه می‌کنند اما در مورد چاغاله‌بادام، توصیه متخصصان به مصرف کمتر آن است. چرا؟
بله، این نکته کاملاً صحیح است. فیبر موجود در چغاله بادام نیز تفاوتی با سایر فیبرهای گیاهی ندارد ولی باید به این نکته توجه داشت که حد تعادلی در مصرف مواد غذایی پرفیبر وجود داشته باشد. به‌طورکلی، مصرف بیش‌ازحد تمام منابع غذایی فیبری می‌تواند باعث نفخ شود اما یک تفاوت بین چاغاله‌بادام و سایر میوه‌ها و سبزیجات حاوی فیبر، خوش‌خوراک بودن چاغاله‌بادام است. هر فرد در هر وعده غذایی میزان معینی از سبزی‌ها و میوه‌ها را مصرف می‌کند ولی این مقدار در مورد چاغاله معمولاً زیاد است.
آیا منع مصرفی در مورد چاغاله بادام وجود دارد؟
افرادی که مبتلا به بیماری‌های گوارشی نیستند، می‌توانند این میوه را بدون هیچ محدودیتی مصرف کنند ولی کسانی که از بیماری‌های دستگاه گوارش رنج می‌برند باید در مصرف آن احتیاط کنند. مسلماً برای افرادی که از ناراحتی‌هایی مثل التهاب معده، زخم معده، زخم دوازدهه و... رنج می‌برند، چغاله بادام انتخاب مناسبی نیست زیرا می‌تواند ناراحتی‌های گوارشی را با شدت بیشتری ایجاد کند. همچنین کودکان و نوجوانان باید در مورد مصرف این میوه همواره حد تعادل را رعایت کنند.
به شستشوی چاغاله‌ها توسط فروشنده‌ها اکتفا نکنید. قبل از مصرف حتماً چاغاله‌ها را بشویید. بسیاری از چاغاله بادام‌ها در واقع بادام‌های نارسی هستند که اوایل فصل بهار هنوز حالت چوبی پیدا نکرده‌اند و در اثر عوامل طبیعی مثل باد و باران از شاخه جدا شده و به زمین ریخته‌اند
توصیه عدم مصرف چغاله برای مادران دارای فرزند شیرخوار و خانم‌های باردار هم وجود دارد؟
بله، به‌طورکلی به مادرانی که فرزند آنها در سنین شیرخوارگی است به‌شدت توصیه می‌شود از خوردن مواد غذایی نفاخ مثل چاغاله بادام پرهیز کنند زیرا عوامل نفاخ موجود در آن می‌تواند از راه دستگاه گوارش جذب و از طریق خون وارد شیر مادر شود و کودک با مصرف شیر مادر دچار دل‌درد شود که با توجه به حساس بودن کودک در این مرحله از رشد، می‌تواند برای او خطرناک باشد.
برای نگهداری بهتر چاغاله چه اقدام‌هایی باید انجام داد؟
درست است که چاغاله‌بادام در اصل یک میوه نارس است ولی روش نگهداری آن تفاوت چندانی با میوه‌های رسیده دیگر ندارد. افراد در درجه اول باید سعی کنند چاغاله‌بادام را به‌صورت تازه تهیه و مصرف کنند. این میوه قابلیت نگهداری برای مدت طولانی را ندارد اما اگر مقداری از آن باقی ماند، بهتر است در یخچال گذاشته شود.
5 توصیه چاغاله بادامی!
خرید مقدار اندکی چاغاله بادام برای تغییر ذائقه و تفنن، کار نادرستی به نظر نمی‌رسد. بااین‌حال، با رعایت چند نکته کوچک درباره خرید و مصرف این میوه نارس می‌توان علاوه بر لذت بردن از یک محصول خوشمزه سلامت خود را نیز حفظ کرد:
1- هنگام خرید تا آنجا که ممکن است، چاغاله‌های ریزتر را انتخاب کنید. چغاله‌هایی که درشت‌تر هستند در واقع فاصله کمتری با تبدیل شدن به بادام رسیده دارند. به همین دلیل بافت چوبی شده در چاغاله‌های بزرگ‌تر بیشتر و مواد قابل‌جذب آن توسط دستگاه گوارش انسان کمتر است.
2- چاغاله بادام معمولاً به‌صورت فله‌ای در مجاورت هوای آزاد و توسط فروشندگان دوره‌گرد به فروش می‌رسد، پس حتماً از بهداشت فروشنده و سلامت چاغاله‌ها مطمئن شوید.
3- سعی کنید هنگام خرید، چاغاله‌های سالم و بدون لک را انتخاب کنید. چاغاله‌های تغییررنگ داده و تیره معمولاً کهنه‌اند. همچنین چاغاله‌های شکسته می‌توانند محل مناسبی برای ورود میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا باشد پس، از خوردن آنها صرف‌نظر کنید.
4- به شستشوی چاغاله‌ها توسط فروشنده‌ها اکتفا نکنید. قبل از مصرف حتماً چاغاله‌ها را بشویید. بسیاری از چاغاله بادام‌ها در واقع بادام‌های نارسی هستند که اوایل فصل بهار هنوز حالت چوبی پیدا نکرده‌اند و در اثر عوامل طبیعی مثل باد و باران از شاخه جدا شده و به زمین ریخته‌اند.
5- چاغاله‌بادام معمولاً توسط فروشنده در محلول آب و نمک نگهداری می‌شود و فروشنده پس از اندازه کردن مقدار مورد نظر شما، مقدار زیادی نمک روی چاغاله‌های خریداری‌شده، می‌ریزد. سعی کنید چاغاله بادام را با حداقل میزان نمک مصرف کنید تا دچار عوارض مصرف زیاد نمک نیز نشوید.
