واژه افسردگی را این روزها زیاد می شنویم. بسیاری از اطرفیان یا حتی شاید خود شما به این عارضه دنیای مدرن دچار باشید که غم و اندوه بسیاری به دنبال دارد. البته اینکه می گویند افراد افسرده زیاد گریه می کنند درست نیست، اما این افراد تنهایی‌طلب و اصولا ساکت هستند و ارتباط برقرار کردن با دیگران برایشان چندان آسان نیست.

افسردگی علاوه بر روح بر جسم انسان ها نیز تاثیر منفی دارد. این بیماری نشانه های بارز و درمان های متفاوت دارد. در این مطلب  به طور مختصر همه جوانب این عارضه را مورد بررسی قرار داده ایم.  

نشانه های افسردگی: روحی

نخستین نشانه های افسردگی، حس غم و از دست دادن علاقه به زندگی است. فعالیت هایی که زمانی برای فرد بسیار لذت بخش بوده اند، زیبایی و جذابیت خود را از دست می دهند. قربانیان این بیماری همیشه حس گناه دارند و خود را مفید یا ارزشمند نمی دانند، آنها امید خود به زندگی را از دست می دهند و به مرگ یا خودکشی علاقه بسیار دارند.

نشانه های افسردگی: جسمی

افسردگی فقط در روحیه تاثیر منفی ندارد. گاهی اثرات آن را می توان برجسم بیمار نیز تشخیص داد. از جمله نشانه های فیزیکی افسردگی باید به موارد زیر اشاره کرد:

•    خستگی و کاهش انرژی

•    بی خوابی یا کم خوابی

•    خواب زیاد و نامتعادل

•    دردهای پایدار، سردرد، انقباض ماهیچه ها یا مشکلات گوراشی که با دارو و مراقبت درمان نمی شوند.

افسردگی باعث می شود تا دردها و مشکلات جسمی بسیار شدیدتر از معمول به نظر برسند و این مساله در مورد بیماری های مزمن بسیار شایع تر است. تغییرات شیمیایی مغز بر جسم و روح به طور همزمان تاثیر می گذارد. با درمان افسردگی متوجه می شوید بسیاری از بیماری های جسمی نیز درمان می شوند.

نشانه های افسردگی: اشتها

تغییر در میزان اشتها نیز از دیگر نشانه های افسردگی است. برخی افراد دچار افزایش و برخی دیگر دچار کاهش اشتها می شوند. افراد افسرده اصولا با افزایش یا کاهش وزن مواجه هستند.

تاثیر بر زندگی روزمره

اگر افسردگی درمان نشود، علاوه بر تاثیر منفی بر احساسات و فیزیک بدن، بر کارهای روزمره، عادت ها و روابط بیمار نیز تاثیرات سویی دارد. افراد افسرده اصولا توانی برای تمرکز و تصمیم گیری ندارند. آنها دیگر فعالیت های لذت‌بخش قدیم خود را دوست ندارند. افسردگی برای زندگی افراد بسیار خطرناک است.

نشانه های خطرناک خودکشی

افراد افسرده تمایل بسیاری به خودکشی دارند. از جمله نشانه های این علاقه باید به به صحبت های مکرر در مورد مرگ و خودکشی، تهدید اطرافیان به صدمه زدن یا انجام کارهای خطرناک و خشونت آمیز اشاره کرد. کسی که تمایل شدید به خودکشی دارد را باید خیلی جدی گرفت. از اینکه با افراد لازم، همچون پلیس، متخصص یا مشاور تماس بگیرید، شک به دل راه ندهید.
 

افسردگی: چه کسی در معرض خطر است؟

همه انسان ها در خطر ابتلا به این بیماری هستند. اما کارشناسان اعتقاد دارند، ژنتیک نیز در این امر بی تاثیر نیست. داشتن والدین یا خواهر/برادری که به افسردگی دچار است، احتمال ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می دهد. در ضمن، زنان دو مرتبه بیشتر از مردان در خط ابتلا به افسردگی قرار دارند.

دلایل افسردگی چیست؟

پزشکان نمی توانند به طور دقیق مشخص کنند دلیل قطعی افسرده شدن چیست. اما تئوری های موجود آن را در اثر ساختار مغز و فعالیت های شیمیایی آن می دانند. از نظر شیمیایی، با به هم ریختن تعادل سیستم انتقال اطلاعات در مغز ممکن است فرد به افسردگی دچار شود. این تعادل نیز زمانی به هم می ریزد که فرد به طور ناگهانی به استرس زیاد ناشی از مشکلات عاطفی، از دست دادن عزیزان، از دست دادن عشق یا کار  دچار شود. در این مرحله فرد به درمان های مضری همچون الکل، سیگار یا مخدر علاقه بسیار پیدا می کند. یا حتی ممکن است دچار تغییرات هورمونی بشود.

این عکس تصویر سلول های اعصاب در ارتباطات مغزی از طریق فرارسان های عصبی را مشاهده می کنید.

افسردگی فصلی

اگر حالت های روحی شما با تغییر فصل تغییر می کند و در بهار و تابستان شاد و نرمال هستید و در زمستان گرفته و مغموم، دچار نوعی افسردگی به نام افسردگی فصلی هستید که به اختصار SAD نامیده می شود. حمله SAD عموما در اواخر پاییز و اوایل زمستان به سراغ فرد می آید و در روزهای آفتابی به کمترین میزان خود می رسد. کارشناسان اعتقاد دارند این افسردگی بین 3 تا 20 درصد در همه افراد وجود دارد و تغییرات آن به محل زندگی آنها بستگی دارد.

افسردگی پس از زایمان

زنانی که برای نخستین بار زایمان می کنند، در خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار دارند. این حالت برای مدت کوتاهی ادامه دارد اما 12 درصد از مادران حتی پس از ماه ها نیز به این ناهنجاری دچار خواهند بود. اگر این ناهنجاری درمان نشود، به افسردگی عمیق تری ممکن است منجر شود. این مادرها نمی توانند از نوزاد خود لذت ببرند و او را آن طور که باید دوست ندارند.

افسردگی در کودکان

در ایالت متحده آمریکا، حدود دو درصد از کودکان مقطع ابتدایی و یک نفر از 10 نوجوان دچار افسردگی هستند. این بیماری در بازی، دوست یابی و رقابت های درسی کودکان تاثیر مستقیم دارد. نشانه بیماری کودکان با نشانه های افسردگی بزرگسالان برابر است. متاسفانه تشخیص افسردگی در کودکان کار ساده ای نیست.
 

تشخیص افسردگی

تاکنون که هیچ نوع آزمایش خونی برای تشخیص افسردگی صورت نگرفته است. پزشکان برای تشخیص این بیماری در فرد به سراغ کشف نشانه ها می روند. آنها در مورد سابقه پزشکی شما و خانواده شما و درمان های صورت گرفته از شما سوال می پرسند. حالت های بحث، مشاجره، رفتارها و فعالیت های روزانه در تعیین میزان، شدت و نوع افسردگی نقش دارند. این مرحله، مهم ترین بخش تشخیص بیماری است.

گفتاردرمانی برای افسردگی

برای درمان افسردگی روش های مختلفی وجود دارند که می توانند میزان آن را کاهش دهند یا به طور کامل از بین ببرند. رفتارشناسی درمانی با هدف تغییر افکار و رفتارهای فرد افسرده انجام می شود. میان‌فردی درمانی برای تشخیص تاثیر افراد و اطرافیان بر حالت های روحی فرد بیمار استفاده می شود. روان‌پویا شناسی کمک می کند تا مردم تشخیص دهند رفتارها و حالت های روحی آنها تا چه اندازه بر مشکلات غیرقابل حل و احساسات ناخودآگاه آنها تاثیر دارد. برخی از بیماران با چند ماه گفتاردرمانی و مشاوره گرفته درمان می شوند و برخی دیگر باید سال ها طول درمان را ادامه دهند.

داروهای افسردگی

داروهای ضدافسردگی روی هورمون های مغز همچون سروتونین و نورپینفرین تاثیر می گذارند. این داروها دوزهای متفاتی دارند. گاهی با مصرف چند هفته از این داروها می توانید تاثیرات آن را مشاهده کنید. مصرف این داروها باید و باید تحت نظر پزشک متخصص انجام گیرد. شاید دور اول مصرف آنها تاثیر درمانی نداشته باشد و نباید ناامید شوید. بلکه باید دور دوم درمان را آغاز کنید تا به نتیجه لازم دست بیابید. مشاوره گرفتن و مصرف دارو به طور همزمان تاثیر بیشتر و نتیجه بهتر دارد.

تمرینات ورزشی مناسب برای درمان افسردگی

محققان اعتقاد دارند ورزش و  فعالیت های بدنی برای کاهش میزان افسردگی بسیار موثر هستند. ورزش موجب ترشح هورمون اندروفین می شود که در بهبود حال روحی فرد نقش موثری دارد. دایم ورزش کردن برای افزایش اعتماد به نفس، خواب بهتر، استرس کمتر و انرژی بیشتر نیز لازم است. فعالیت های محدود و ملایم همچون شنا تا کارهای خانه همه شاخه هایی از ورزش به شمار می روند. فعالیت مورد علاقه خود را انتخاب کنید و 4 یا 5 روز در هفته 20 تا 30 دقیقه در روز آنها را انجام دهید.

نوردرمانی (عکس‌درمانی)

نوردرمانی نه تنها برای درمان افسردگی های فصلی، بلکه دیگر انواع افسردگی کارساز بوده است. بیماران مبتلا به افسردگی، طبق تجویز پزشک معالج خود، روزانه به تعداد ساعت های مشخص در مقابل جعبه های نوری باید باشند. البته این درمان به همراه روش های دیگر تجویز می شود.
 

تاثیر جمع های اجتماعی

افراد افسرده اصولا تنهایی را به هر چیز دیگری ترجیح می دهند. اما برای درمان این عزلت‌نشینی باید برای خود جمعی از دوستان خوب و شاد درست کنید و بیشتر وقت خود را در تماس یا در کنار آنها باشید. باشگاه رفتن یا انجام ورزش یا کارهای گروهی نیز همین اثر را دارند.

تحریک عصب واگوس

تحریک عصب واگوس (VNS)، برای درمان بیمارانی که با دارو نیز افسردگی آنها برطرف نشده است، بسیار موثر است. VNS همچون آرام‌بخش مغزی عمل می کند. در این روش، از طریق عمل جراحی یک پالس الکتریکی به عصب واگوس در گردن بیمار کار گذاشته می شود. این دستگاه با ضربه های منظم به عصب واگوس میزان افسردگی را کاهش می دهد و باعث ایجاد روحیه بهتر در فرد می شود.

استفاده از شوک الکتریکی (ECT)

روش دیگر برای درمان افسردگی های بسیار شدید و روان تیرگی، استفاده از درمان شوک الکتریکی است. ECT حدود 80 تا 90 درصد بیماران را درمان کرده است. این درمان برای افرادی که امید درمان را از دست داده اند، نقطه امیدی است.

تحریک جمجمه سر

روشی دیگر برای درمان افسردگی های بسیار شدید و مالیخولیایی، rTMS است. در این درمان، با استفاده از شوک های الکتریکی جمجه سر را تحریک می کنند. این روش حمله عصبی یا عوارض جانبی ندارد.
 

نگاه مثبت به زندگی

در میانه افسردگی پایدار، همیشه امید و ناامیدی را تجربه خواهید کرد. اما همه این شرایط قابل درمان هستند. بیش از 80 درصد از افراد با دارو، گفتار درمانی یا ترکیب هردو درمان می شوند. اما با داشتن امید و نگاه مثبت به زندگی می توانید به نتیجه خوب و اثربخش آنها ایمان داشته باشید.