همه والدین با این موضوع مواجه میشوند؛ کودک آنها ترس خود را بروز میدهد یا بالاخره در یک سنی این سوال سخت را میپرسد و آنها باید آماده باشند که در جواب او چه بگویند. در جواب سوال او درباره مرگ. برای اینکه آماده قرار گرفتن در این شرایط باشیم لازم است اطلاعاتی درباره ترس کودکان از مرگ، نحوه درک آنها از این پدیده و راه درست جوابگویی به آنها داشته باشیم.
درباره این موضوع از لیلا هوشیارمحبوب، کارشناسارشد روانشناسی راهنمایی میخواهیم. او در مورد ترس کودکان از مرگ و چگونگی پیدایش این احساس میگوید: ترس و اضطراب دو هیجان طبیعی هستند که همه در زندگی تجربه میکنیم این دو حس کمک میکنند که از رفتارهایی که برای بقای ما تهدید به حساب میآیند دوری کنیم. به صورت طبیعی ترسها و اضطرابها در جریان رشد تغییر میکنند یعنی رشد شناختی و عاطفی انسان بر هیجانات او تاثیر دارد.
هوشیارمحبوب درباره زمینه پیدایش ترس کودک و نوع آن در مقایسه با ترس بزرگسالان از مرگ توضیح میدهد: ما در هر سنی به طور طبیعی ترسهایی را تجربه میکنیم و ترس از مرگ هم سیری دارد که عناوینش تغییر میکنند مثلا ترس از جدایی که کودک در حدود 6 تا 9ماهگی تجربه میکند مقدمهای برای ترسهای رشد یافتهتر دیگر است که در آینده با آن مقابله میشود یعنی ترس از مرگ به معنایی که ما در بزرگسالی میفهمیم از اوایل کودکی تا اواخر نوجوانی وجود دارند.
این روانشناس درباره سن کنجکاوی کودکان نسبت به موضوع مرگ و جوابهای احتمالی در پاسخ به آنها اعتقاد دارد: در سن 3 تا 6سالگی بسته به اتفاقات و تجارب شنیداری و دیداری کودکان احتمال دارد سوالاتی راجع به مرگ از طرف طفل داشته باشیم که این طبیعی است و حس شما از مرگ و پاسخی میدهید در برداشت و میزان ترس کودک تاثیر زیادی دارد.
برای اینکه بهترین شیوه برخورد با این پرسش را در مقابل کودکتان داشته باشید سعی کنید سخنان شما به هیچ وجه جدی یا همراه با احساسات غلیظ نباشد. بهترین شیوه پاسخگویی به این سوال این است که یک تعریف طبیعی و عاری از هرگونه هیجان اضافه به کودکتان ارائه دهید. مانند اینکه: «هر کس باید روزی بمیرد. خیلی از مردم زمانی میرسد که دیگر خسته میشوند ضعیف و فرسوده و پیر میشوند و آن زمان مرگ آنها میرسد.»
لیلا هوشیارمحبوب، کارشناسارشد روانشناسی درباره اینکه پاسخهای نادرستی که بعضی والدین درباره این موضوع میدهند، میگوید: بعضی از والدین سعی میکنند با طفره رفتن از این موضوع حواس کودک را پرت کنند یا به جای تعریف درست و دقیق از این مقوله و به تصور اینکه کودک قادر به درک آن نیست جوابهای نامناسبی میدهند. باید توجه داشته باشید که گفتن جملات غیرمنطقی مثل اینکه مرگ مانند خواب است و کسی که مرده در واقع خوابیده، بسیار میتواند مشکل ساز باشد. خیلی از کودکان تا مدتها به علت شنیدن این پاسخ، از خوابیدن میترسند و به سختی به خواب میروند. جالب این جاست که اگر والد خود مرگ را یک اتفاق هولناک نبیند، قادر خواهد بود همان احساسات را به فرزند خود منتقل کند.