این روزها فرزندان ما با آدمهایی از نژادها، مذاهب، و فرهنگهای مختلف در رابطه هستند. در کلاس درسشان ممکن است بچههایی از فرهنگهایی کاملاً متفاوت با شما حضور داشته باشند.
بعضی از والدین از اینکه در جامعهای زندگی میکنیم که تفاوت فرهنگی این چنین زیاد است راضی هستند. بعضی دیگر از والدین در این زمینه تردید دارند، مخصوصاً اگر خودشان زیاد با افرادی از فرهنگی متفاوت با خودشان رفتوآمد نداشته باشند. خیلی از بچهها در این زمینه از مادروپدرشان جلوتر هستند و در دایره دوستان و همکلاسیهایشان افراد متفاوتتری دیده میشود.
بااینحال، این وظیفه والدین است که فرزندانشان را آماده کنند که در جوامعی زندگی کنند، درس بخوانند و کار کنند که حتی ممکن است از این هم متفاوتتر شود. آموزش تحمل کردن به این دلیل هم مهم است که کسی که یاد میگیرد درمقابل تفاوتها تحمل داشته و شکیبا باشد، فرصتهای بهتری برای آموزش، کار و خیلی دیگر از جنبههای زندگی در اختیارش قرار میگیرد.
خلاصه اینکه، موفقیت فرزند شما در گرو این است. موفقیت در دنیای امروز—و فردا—به این بستگی دارد که قدرت درک، تحمل، تحسین و کار با دیگران را داشته باشید.
درمورد تحمل
قدرت تحمل به احترامی که برای تفاوتهایی که بین افراد وجود دارد، قائل میشوید گفته میشود. بااینکه این تفاوتها معمولاً تفاوتهای قومی و مذهبی بودهاند، اما مسئله تفاوت و تحمل را میتوان درمورد جنسیت، افراد با ناتوانیهای فیزیکی و مغزی، و سایر تفاوتها نیز استفاده کرد.
تحمل یعنی احترام گذاردن به دیگران و یاد گرفتن از آنها، ارزش گذاشتن برای تفاوتها، پل زدن بر روی شکافهای فرهنگی، رد کلیشههای ناعادلانه، کشف زمینههای مشترک، و ایجاد پیوندهای جدید. تحمل، به جهات بسیار، متضاد تعصب است.
اما آیا تحمل به این معنی است که همه رفتارها را باید قبول کرد؟ البته که نه. رفتارهایی که موجب بیاحترامی و آسیب زدن به دیگران میشود، مثل قلدری و بدجنسی کردن، یا رفتارهایی که قوانین اجتماعی را زیر پا میگذارد، مثل دروغ گفتن و دزدی کردن، نباید تحمل شوند. تحمل یعنی قبول کردن دیگران برای آنچه که هستند—نه قبول کردن رفتارهای زشت. تحمل همچنین به این معنی است که با دیگران طوری رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار شود.
تحمل چطور یاد گرفته میشود؟
تحمل هم مثل سایر رفتارها و نگرشها به روشهای زیرکانه آموزش داده میشود. بچهها حتی قبل از اینکه بتوانند حرف بزنند، خوب نگاه میکنند—و از والدینشان تقلید میکنند. بچهها در همه سنین با آینه قرار دادن کسانی که دوستشان دارند، ارزشهایی خاص خود دارند.
والدین زیادی در جوامع متفاوتی زندگی و کار میکنند و دوستانی دارند که تفاوتهای زیادی با خودشان دارند. رفتار و نگرش والدین درمورد احترام گذاشتن به دیگران بیشتر از آنچه که تصور میکنند بر فرزندشان تاثیرگذار است. آنها این رفتارها را وقتی خودشان باشند و با ارزشهای خودشان زندگی کنند به فرزندانشان یاد میدهند. والدینی که در رفتارهای روزمرهشان تحمل و شکیبایی از خود نشان میدهند، پیامی قوی به فرزندانشان میفرستند. درنتیجه، فرزندانشان یاد میگیرند که تفاوتها را تحسین کنند.
البته تحسین کردن تفاوتهای دیگران به این معنی نیست که ارزشهای خودتان را کنار بگذارید. خانواده شما ارزشها و سنتهای فرهنگی و مذهبی خود را دارد و باید به آنها افتخار کند. خانوادهها میتوانند راههایی پیدا کنند که ضمن افتخار کردن به ارزشهای خانوادگی خود، به ارزشهای دیگران نیز احترام گذاشته و آنها را تحسین کنند.
والدین چطور میتوانند تحمل را آموزش دهند؟
والدین میتوانند با مثال زدن و نمونه آوردن تحمل را آموزش دهند. حرف زدن با هم درمورد تحمل و احترام گذاشتن به بچهها کمک میکند بیشتر درمورد ارزشهایی که دوست دارید داشته باشند یاد بگیرند. وقتی به آنها فرصت بازی کردن و کار کردن با دیگران را میدهید هم خیلی مهم است. این باعث میشود بچهها بفهمند که هرکس حرف خاصی برای گفتن دارد و دیگران با او وجه تشابه و تفاوتهایی دارند.
کارهایی که والدین میتوانند برای یاد دادن تحمل به فرزندانشان انجام دهند اینهاست:
• به نگرشها و رفتارهای خودتان توجه کنید. والدینی که دوست دارند به بچههای خود ارزش گذاشتن بر تفاوتها را یاد بدهند، میتوانند نسبت به کلیشههای فرهنگی که یاد گرفتهاند حساس باشند و در اصلاح آن بکوشند. باید نشان دهید که خودتان برای دیگران احترام قائلید.
• به یاد داشته باشید که بچهها همیشه گوش میدهند. روی حرف زدنتان درمورد دیگران و کسانی که با شما متفاوت هستند دقت کنید. کسی را مسخره نکنید. بااینکه خیلی از این مسخره کردنها بیضرر به نظر میرسند، ممکن است تاثیر بدی روی فرزندتان بگذارد.
• در انتخاب کتابها، اسباببازیها، موسیقی، هنر و فیلمهای فرزندتان دقت کنید. به خاطر داشته باشید که رسانهها تاثیر بسیار قوی بر فرزندتان دارند.
• کلیشههای ناعادلانهای که ممکن است در رسانهها نمایش داده شود را به فرزندتان نشان دهید.
• به سوالات فرزندتان درمورد تفاوتها با صداقت و احترام پاسخ دهید. این به آنها یاد میدهد که متوجه تفاوتها شدن و حرف زدن درمورد آنها هیچ اشکالی ندارد، البته تازمانیکه بااحترام انجام شود.
• تفاوتهای موجود در خانواده خود را نیز درک کرده و به آنها احترام بگذارید. برای تفاوت در تواناییها، علایق و سبکهای فرزندانتان ارزش قائل شوید. خاص بودن هر عضو خانواده را بپذیرید.
• به خاطر داشته باشید که تحمل به معنی پذیرفتن رفتارهای غیرقابلقبول نیست. به این معنی است که هر فردی حق دارد با احترام با او رفتار شود و او نیز باید با دیگران با احترام برخورد کند.
• به فرزندانتان کمک کنید احساس خوبی نسبت به خود داشته باشند. بچههایی که حس خوبی به خود ندارند، با دیگران هم بدرفتار میکنند. بچههایی که اعتمادبهنفس بالا دارند، هم بر خودشان ارزش میگذارند و هم احتمال اینکه با دیگران با احترام برخورد کنند بیشتر است. به آنها کمک کنید احساس پذیرفته شدن، محترم بودن و ارزشمند بودن کنند.
• به بچهها فرصت کار کردن و بازی کردن با کسانیکه با آنها تفاوت دارند بدهید.
• درمورد مراسمات مذهبی و تعطیلات افراد متفاوت با خانواده خودتان در کنار فرزندانتان اطلاعات جمع کنید.
• به سنتهای خانوادگی خود احترام بگذارید و آن را به فرزندانتان هم آموزش دهید.
وقتی والدین قدرت تحمل را در فرزندانشان ترغیب میکنند، و آنها را به حرف زدن درمورد ارزشهایشان تشویق میکنند و خو نیز الگوی خوبی برای فرزندانشان میشوند، احتمال اینکه بچهها نیز جا پای آنها بگذارند بسیار زیاد خواهد بود.