ریشه ها و میوه های روابط فرازناشویی در گفت و گو با دکتر سامرند سلیمی روانپزشک:

در سال های اخیر مسائلی در جامعه به وجود آمده یا ظهور و بروز پیدا کرده که باعث شده بسیاری از کارشناسان و برنامه های تلویزیونی و سایر رسانه ها درباره اش هشدار بدهند، فیلم سازان درباره اش فیلم بسازند و... یکی از این پدیده های نوظهور، رابطه های خارج از روابط زناشویی است؛ مساله ای که برخی معتقدند با رواج سریال های ماهواره ای، جدی تر و پررنگ تر شده است. با دکتر سامرند سلیمی درباره رایج ترین علل و راه حل این مساله گفت و گو کرده ایم.

ابتدا بگویید شما چه تعریفی از رابطه خارج از روابط زناشویی دارید؟

-    معمولا رابطه خارج از روابط زناشویی به رابطه ای گفته می شود که یکی از زوجین رابطه عاطفی، کلامی یا جنسی ای را با فرد دیگری خارج از قراردادی که با همسرش دارد برقرار کند که این رابطه همراه با پنهانکاری است.

آیا ممکن است این روابط حتی هنگامی که زوجین احساس خوبی نسبت به هم دارند شکل بگیرد؟

-    بله، متاسفانه گاهی اوقات شاهد چنین وضعی نیز هستیم.

شما هم فکر می کنید رواج سریال های ماهواره ای باعث افزایش آمار چنین پدیده هایی در جامعه می شود؟

-    ابتدا باید قبول کنیم که ما آمار دقیقی در این مورد نداریم اما من به عنوان یک روان پزشک و کسی که با زوج ها و خانواده ها در تماس روزمره هستم، می توانم بگویم که متاسفانه این پدیده رو به افزایش است، البته اینگونه مسائل در گذشته هم وجود داشته اما بازدارنده هایی مانند سنت ها، باورهای مذهبی و محدودیت های اجتماعی و عرفی مانع از بروز و پیدایش اینگونه روابط می شده است و آن عشق ها در نهایت به یک عشق افلاطونی تبدیل می شدند و مکتوم می ماندند.
 

فکر می کنید این روابط از چه زمانی و چگونه شکل گرفت؟

-    به نظرم افزایش روز به روز امکانات فضاهای مجازی و اجتماعی به پیدایش اینگونه روابط دامن زده است. می توان از پیامک به عنوان اولین ارتباط خارج از روابط زناشویی اشاره کرد و بعد از آن فیس بوک، لاین، وایبر و این قبیل فضاهای مخفیانه.

به نظر شما مهم ترین مساله ای که می تواند رابطه زناشویی را به خطر بیندازد، چیست؟

-    اینکه این رابطه پنهانی به رابطه ای عمیق و عاطفی تبدیل شود. این موضوع واقعا زندگی زناشویی را تحت تاثیر قرار می دهد.

فرد خاطی احساس عذاب وجدان و گناه نمی کند؟

-    چرا، معمولا احساس گناه می کند و گاهی این احساس گناه را سال ها با خود همراه دارد و گاهی حتی از روی خواب هایی که می بیند، می توانیم متوجه عذاب وجدان او شویم، امابعضی از آنها هم فقط کار خود را توجیه می کنند.

سوال اصلی ام این است که وقتی یکی از زوجین متوجه رابطه پنهانی همسر خود با فرد دیگری شد یا به چنین قضیه ای مشکوک شد، باید چگونه رفتار کند؟

-    سوال خوبی پرسیدید. در وهله اول بهتر است به هیچ وجه این افراد، موضع را به خانواده خود یاخانواده همسرشان منتقل نکنند و با دوستانشان در این باره حرفی نزنند، چون بیان این موضوع نه تنها کمکی به آنها نخواهدکرد، بلکه اگر همسرشان همزمانی پشیمان شده باشد و بخواهد اشتباهش را جبران کند، دیگر نمی تواند. از طرف دیگر باید سعی کنیم فرد خاطی را ببخشیم و به او فرصت دهیم و اجازه بدهیم با ما حرف بزند و احساساتش را بیان کند چون از طریق گفت و گو می توانیم رابطه آسیب دیده را ترمیم کنیم.
 

اما بعضی اوقات خود همین احساس شک مخل رابطه است. این طور نیست؟

-    بله، شک به شدت روی حالت های روانی فرد تاثیر می گذارد برای همین توصیه می شود در اینگونه شرایط به هیچ وجه در تلفن همراه یا کیف همسرتان تجسس نکنید و سعی کنید با گفت و گو، مشکلتان را بیان کنید. تجسس در وسایل شخصی اوضاع را بدتر خواهدکرد.

راهکار شما چیست؟

-    از او 4 تا سوال بپرسید: 1) آیا هنوز من را دوست داری؟ اگر جواب بله بود، بپرسید: 2) آیا به ادامه زندگی با من فکر می کنی؟ باز اگر جواب مثبت بود، بگویید: 3) آیا رابطه ای خارج از رابطه زناشویی مان داری یا نه؟ و مسلما او به شما می گوید خیر و شما در آخر به او بگویید: 4) می دانی که اگر وجود چنین رابطه ای برای من محرز شود چه هزینه ای را باید پرداخت کنی؟ بنابراین به جای خودخوری سعی کنید با او گفت و گو کنید و سپس تصمیمتان را برای ادامه زندگی بگیرید.

چه کسانی به روابط فرازناشویی نزدیک ترند؟

شکل گیری روابط فرازناشویی را می توان به چند عامل نسبت داد. معمولا در بیشتر این افراد یکی از نشانه های زیر دیده می شود:

1- یکی از مهم ترین علت های روابط فرازناشویی، عدم ارضای جنسی است. یعنی ممکن است بعضی از افراد از روابط زناشویی خود لذت نبرند و در جای دیگری به دنبال ارضای نیازهای خود بگردند.

2- معمولا افرادی که اعتماد به نفس پایین تری دارند، بیشتر به دنبال اینگونه روابط می گردند چون نیاز دارند مورد تایید قرار بگیرند و شاید فرد جدید بتواند احساس خودارزشمندی به آنها بدهد.

3- وقتی عشق به همسر به هر دلیلی از بین رفته باشد، ممکن است یکی از همسران در طولانی مدت مورد خشونت روانی و عاطفی قرار بگیرد و همین مساله و فشاری که او تحمل کرده، باعث از بین رفتن عشق او به همسرش شود.

4- برخی از افرادی که به شکلی غیرطبیعی میل به داشتن تجارب جدید دارند، آنقدر احساس نوجویی دارند که دائم دنبال کشف چیزهای جدید هستند؛ از کار گرفته تا تحصیل و روابط و...

5- برخی از افرادی که معمولا میل به انجام اعمال ممنوعه دارند، نیز ممکن است از مخفی کاری و هیجانی که هنگام اعمال مخفیانه شان دارند لذت ببرند و دست به چنین کارهایی بزنند.

6- برخی از افرادی که به هر دلیلی می خواهند از طرف مقابلشان انتقام بگیرند بیشتر به سمت برقراری اینگونه روابط می روند. مثلا کسی که همسرش قبلا رابطه ای با کسی داشته یا سال ها خشونت رفتاری، کلامی یا جنسی همسرش را تحمل کرده است، بیشتر میل به انتقام دارد.
 

 

7- بعضی از افراد که اصطلاحا بیمار جنسی هستند و دائم دوست دارند با شخص تازه ای رابطه جنسی نویی را تجربه کنند هم ممکن است وارد چنین روابطی بشوند که معمولا هم اینگونه روابط کوتاه هستند چون این فرد بعد از مدتی خسته می شود و به دنبال فرد جدید می رود.

8- بعضی از افرادی که خیلی رمانتیک هستند، این قبیل هیجان های عاطفی را دوست دارند و مایلند هرازگاه فضاهای عاطفی جدیدی برای خود ایجاد کنند تا از تنش های روزمره دور باشند. آنها معمولا در بهترین ساعات با پوشیدن بهترین لباس ها و به دور از هر تنشی، اینگونه فضاها را برای خود به وجود می آورند.

9- گاهی بعضی از افراد وقتی احساس می کنند که از دوستانشان در این مورد عقب مانده اند، ممکن است وارد این نوع روابط شوند. گروهی از این قبیل افراد فکر می کنند از قافله عقب افتاده اند! این گروه می خواهند هرطور شده این به اصطلاح عقب ماندگی (!) را جبران کنند تا خودی در میان همسالان و دوستان خود نشان دهند.