تابعیت، تعلق حقوقی و معنوی شخص به یك دولت است. شخصی كه تبعه ی یك كشور باشد ، از حقوق و تكالیفی برخوردار می شود. در تابعیت ، رابطه ی فرد با دولت ، رابطه ای حقوقی ، معنوی و دارای ماهیت سیاسی است.

وجود علقه ی تابعیت میان فرد و دولت سبب می شود كه فرد در همه ی كشورهای بیگانه از حمایت سیاسی دولت متبوع خود بهره مند شود.

مطابق قوانین موجود، اشخاص زیر تبعه ی ایران محسوب می شوند.

- كلیه ی ساكنین ایران به استثنای اشخاصی كه تبعیت خارجی آنها مسلم باشد؛ تبعیت خارجی كسانی مسلم است كه مدارك تابعیت آنها مورد اعتراض دولت ایران نباشد.

- كسانی كه پدر آنها ایرانی است اعم از اینكه در ایران یا در خارجه متولد شده باشند.

- كسانی كه در ایران متولد شده و پدر و مادر آنها غیر معلوم باشند.

- كسانی كه در ایران از پدر و مادر خارجی كه یكی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمده اند.

- كسانی كه در ایران از پدری كه تبعه ی خارجه است به وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن هجده سال تمام، لااقل یك سال دیگر در ایران اقامت كرده باشند و الا قبول شدن آنها به تابعیت ایران بر طبق مقرراتی است كه مطابق قانون برای تحصیلات تابعیت ایران مقرر است.

- هر زن تبعه ی خارجی كه شوهر ایرانی اختیار كند.

- هر تبعه ی خارجی كه تابعیت ایران را تحصیل كرده باشد. (اطفال متولد از نمایندگان سیاسی و كنسولی مشمول فقره 4 و 5 نخواهند بود.)

- هر گاه اشخاص مذكور در بند 4 فوق الذكر پس از رسیدن به سن 18 سال تمام بخواهند تابعیت پدر خود را قبول كنند، باید ظرف یك سال ، یعنی تا 19 سالگی با درخواست كتبی از وزارت امور خارجه و ارایه ی گواهی دولت متبوع پدرش مبنی بر پذیرش او به عنوان تبعه ی آن كشور ، از تابعیت ایران خارج شود.

- داشتن 18 سال تمام یا بیشتر، سكونت در ایران به مدت 5 سال اعم از متوالی یا متناوب، فراری نبودن از خدمت نظام ، نداشتن محكومیت كیفری به ارتكاب جنحه یا جنایت غیر سیاسی ، داشتن اهلیت استیفا (اجرای حق) و مكنت كافی یا داشتن شغلی كه بتواند هزینه زندگی را تامین كند، از شرایط تحصیل تابعیت ایران است.

تابعیت کودکی که در خارج از کشور متولد میشود چیست؟

برابر بند 2 ماده 976 قانون مدنی:

اطفالی که پدر آنها ایرانی است اعم از اینکه در ایران یا خارجه متولد شده باشند ایرانی محسوب میشوند.

برابر ماده 12 قانون ثبت احوال:

ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور باید به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد بنزدیکترین مأمور کنسولی و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.

تبصره ماده 15 قانون ثبت احوال:

مهلت اعلام ولادت پانزده روز از تاریخ ولادت طفل است ، روز ولادت و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت بحساب  نمی آید و در صورتیکه ولادت در اثنا سفر زمینی یا هوایی یا دریائی رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محسوب می شود.

هر یک از اشخاص زیر می توانند با مراجعه به نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و یا ادارات ثبت احوال نسبت به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه نوزاد اقدام نمایند.

1 - پدر.

2 - جد پدری با ارائه شناسنامه.

3 - مادر در صورتی که ازدواج او قانوناً به ثبت رسیده باشد ( توسط دفاتر ازدواج در داخل کشور و یا نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور).

4 - در صورتیکه ازدواج پدر و مادر به ثبت نرسیده باشد حضور والدین الزامی است (رجوع به توصیه های ضروری )

5- سرپرست قانونی ( وصی یا قیم یا امین ) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.

مدارک مورد نیاز:

1- اصل شناسنامه های پدر و مادر .

2- اصل گواهی ولادت خارجی که به تأیید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کشور محل تولد نوزاد رسیده باشد.

توضیح اینکه پس از صدور شناسنامه اصل گواهی ولادت خارجی مسترد خواهد شد.

3- پرداخت هزینه طبق تعرفه جاری و چنانچه تنظیم سند و صدور شناسنامه در نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران انجام گیرد طبق تعرفه ای نمایندگی اقدام خواهد شد.

نحوه مراجعه:

برای اخذ شناسنامه اطفال متولد شده در خارج از کشور می توانید به یکی از مراجع زیر مراجعه فرمایید:

الف : در خارج از کشور : به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در محل اقامت یا نزدیکترین کنسولی .

ب : در داخل کشور.

در تهران: به اداره کل ثبت احوال امور خارجه  واقع در خیابان امام خمینی (ره) نبش خیابان شیخ هادی ساختمان شماره 6 ثبت احوال .

در سایر استانها: به اداره ثبت احوال شهرستان مرکز استان