دیروز آخرین مهلت ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده بود و در این دو ماه که افراد برای اظهارنامه مالیاتی مراجعه می کردند سوالات زیادی برایشان پیش می آمد که در این مقاله مختصری به آنها می پردازیم.
بررسی 3 قانون مالیاتی
تعریف مالیات
یک نوع هزینه اجتماعی است که آحاد یک ملت با هدف بهره وری از امکانات و منابع یک کشور موظف‌اند آن را پرداخت کنند تا توانایی‌های جایگزین این امکانات و منابع فراهم شود. مالیات، در واقع، انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌شود، زیرا ابزار و امکانات دست‌یابی به درآمد و سودها را دولت فراهم کرده است.
انواع مالیات
مالیات مستقیم مالیات غیر مستقیم مالیات بر‌ارزش افزوده
مـالیات مستقیــم:
این نوع مالیات را می‌توان مالیات بر درآمدها، سود یا مالیات بر ثروت و امثال آن نیز تعریف کرد. این مالیات به طور مستقیم از درآمد یا دارایی افراد حقیقی و حقوقی گرفته می‌شود.
اشـخاص مشمــول مالیات
اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات هستند:
1- همه مالکان، اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی، نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران.
2- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به همه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌کند.
3- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به تمامی درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند.
4- هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌کند.
5- هر شخص غیرایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند.
کسانی که مالیات مستقیم نمی‌پردازند
اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:
1- وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی
2- دستگاه‌هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می‌شود.
3- شهرداری‌ها
مالیات غیــرمستقیم:
مالیات‌هایی که پرداخت‌کننده آن فرد معینی نیست و دارای قابلیت انتقال بالایی است، مالیات غیرمستقیم خوانده می‌شوند. مالیات غیرمستقیم روی مصرف کالاها و فعالیت‌هایی وضع می‌شود که به طور غیرمستقیم بر درآمد تأثیر دارند.
مالیات بر ارزش افزوده
نوعی مالیات بر مصرف است که در زنجیره واردات، تولید و توزیع، بر حسب درصدی از ارزش کالا و خدمات، مشمول دریافت می‌شود.
معافیت از مالیات بر‌ارزش افزوده
عرضه کالاها و ارائه خدمات زیر و همچنین واردات آنها، حسب مورد، از پرداخت مالیات معاف است:
1- محصولات کشاورزی فرآوری نشده
2- دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل
3- انواع کود، سم، بذر و نهال
4- آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان
5- کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ و تحریر و مطبوعات 6- کالاهای اهدایی به صورت بلاعوض به وزارتخانه‌ها و...
7- کالاهایی که همراه مسافر و برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق مقررات است.
8- اموال غیرمنقول
9- انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی، خدمات درمانی (انسانی، حیوانی، گیاهی) و خدمات توانبخشی و حمایتی
10- خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق، موضوع قانون مالیات‌های مستقیم
11- خدمات بانکی و اعتباری بانک‌ها، موسسات و تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه مجاز و صندوق تعاون
12- خدمات حمل و نقل عمومی و مسافری درون و برون‌شهری جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی 13- فرش دستباف 14- خوراک دام و طیور
مجازات فـرار از مالیات
در پی تصویب لایحه قانون مالیات‌های مستقیم، فرار مالیاتی و عدم ارائه اظهارنامه جرم محسوب شده و مرتکبان در دادگاه‌های عمومی محاکمه و به حبس تعزیری از سه ماه تا دو سال محکوم خواهند شد.
1- هر شخص که به قصد فرار از پرداخت مالیات، اسناد و مدارک خلاف واقع تنظیم و به آن استناد و یا مبادرت به اخفای فعالیت اقتصادی خود و کتمان درآمد حاصل از آن را کند مجرم محسوب می‌شود.
2- هر شخصی که بنا به قانون مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی بوده و در سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینه‌ای مربوط خودداری کند، مجرم است.
3- هر کسی به موجب مقررات این قانون و یا قانون مالیات بر ارزش افزوده مکلف به وصول کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر شده و مالیات مزبور را در مواعد قانونی به سازمان امور مالیاتی کشور نرساند مجرم خواهد بود.
مأخذ، نرخ و نحوه محاسبه مالیات
مأخذ محاسبه مالیاتی، بهای کالا یا خدمات مندرج در صورت حساب خواهد بود. در مواردی که صورت حساب موجود نباشد یا از ارائه آن خودداری شود یا به موجب اسناد و مدارک مثبته احراز شود که ارزش مندرج در آنها واقعی نیست، مأخذ محاسبه مالیات بهای روز کالا یا خدمت به تاریخ روز تعلق مالیات است. موارد زیر جزء مأخذ محاسبه مالیات نیست:
الف- تخفیفات اعطایی
ب- مالیات موضوع این قانون که قبلا از سوی عرضه کننده کالا یا خدمت پرداخت شده است.
ج- سایر مالیات‌های غیرمستقیم و عوارضی که هنگام عرضه کالا یا خدمت به آن تعلق گرفته است.
