QR Code روشی است برای کدگذاری مطالب مختلفی مانند نام، ایمیل، آدرس سایت، کد محصول،توضیحات و... که حاصل آن یک تصویر است. این تصویر با استفاده از اکثر گوشیهای دوربیندار قابل فهم است و همین امر باعث شده شرکتها و افراد زیادی از این کد بر روی محصولات و کارتهای ویزیت استفاده کنند.
QR Code (بخوانید کیو آر کد) مخفف کلمه Quick Response Code به معنای کد با پاسخ دهی سریع است. این نوع کد از نوع کدهای ماتریسی یا همان کدهای دو بعدی (2D Code) است که در سال 1994 توسط شرکت تویوتا برای استفاده در خط تولید ابداع شد. اخیراً QR Code به دلیل توانایی ذخیره حجم زیادی از اطلاعات و سرعت خواندن فوق‌العاده آن بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
موارد استفاده QR Code
در ابتدا QR Code برای ردیابی قطعات در تولید خودرو استفاده میشد ولی امروزه در بسیاری از موارد از جمله برای پیگیری اجناس در تجارت، پیگیری بستهها در خطوط پستی، استفاده در کارتهای ویزیت برای دسترسی سریع مخاطب به آدرس سایت، ایمیل شخص و... استفاده میشود.
از دیگر موارد کاربرد کیوآر کد میتوان به:
کد کردن SMS (در این حالت شما بعد از اسکن QR کد میتوانید sms را ارسال کنید. شاید فکر کنید این مورد کاربرد زیادی ندارد ولی آیا تا به حال برایتان پیش نیامده که یک آگهی دیده باشید و نوشته باشد کد **** را به شماره ********** sms کنید تا اشتراک شما فعال شود؟! در این موقع یک QR کد کوچک میتواند شما را از دردسر تایپ شماره و کد خلاص کند.)
کد کردن شماره (با این کار شما با اسکن کردن کد میتوانید شماره را ذخیره کنید و یا به آن زنگ بزنید و مسلماً دردسر اشتباه نوشتن شماره را نخواهید داشت.)
QR کد کردن لایک صفحه فیس بوک شما (با اسکن اینجور QR کدها شما به سادگی میتوانید صفحه فیس بوک آن شرکت یا محصول و... را لایک کنید.)
توجه: این موارد تنها کاربرد های QR کد نیستند و اگر اندکی در اینترنت جستجو کنید میتوانید خلاقیتهای جالبی در استفاده از QR کد ببینید. به طور مثال یک سایت دانلود اپلیکیشن موبایل برای لینک دانلود هر اپ یک QR کد در نظر گرفته بود که بازدید کننده با اسکن آن یک راست برنامه را بر روی گوشی خود دانلود کند.
شکل ظاهری QR Code
QR Code از مربع های کوچک سیاه و سفید درست شده است که بسته به نسخه (Version) آن دارای سایز متفاوتی هستند. به طور مثال نسخه 1 آن 21×21 و نسخه 2 آن 25×25 میباشد. البته شایان ذکر است که ترفندهایی برای اضافه کردن تصویر و رنگ به QR Code وجود دارد. یکی از این ترفندها استفاده از قدرت خطایابی QR Code هست.
ورژن های مختلف کیو آر کد به همراه توضیحات
قابلیت ذخیره سازی اطلاعات در QR Code
میزان اطلاعات ذخیره شده در QR Code بستگی به نوع اطلاعات (عدد، حروف و...)، نسخه (Version) آن و درصد خطایابی آن دارد. به طور مثال میزان اطلاعات ذخیره شده در یک QR Code ورژن 40 با 7% خطایابی به صورت زیر است:
| نوع کاراکتر | مثالی از نوع کاراکتر | تعداد کاراکتر |
| فقط اعداد | 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 | 7089 کاراکتر |
| حرف عدد (Alphanumeric) |
0–9 A–Z [upper-case only], space $, %, *, +, -, ., /, :, |
4296 کاراکتر |
| باینری/بایت | 8-bit bytes | 2953 کاراکتر |
خطا یابی (error correction) در QR Code
برای اینکه QR Code قابل اطمینان باشد چند درصد خطا برای آن در نظر گرفته اند که در جدول زیر نوشته شده است.
| درصد خطایابی | نوع خطایابی |
| 7% از کلمات کد قابل ترمیم | Level L[ow] |
| 15% از کلمات کد قابل ترمیم | Level M[edium] |
| 30% از کلمات کد قابل ترمیم. | Level H[igh] |
شاید بتوان گفت یکی از مهمترین عوامل رواج یافتن QR Code وجود دوربین در گوشیهای همراه است. برای خواندن QR Code کافی است یکی از برنامه کاربردی QR code reader را بر روی گوشی نصب کنید و هر وقت نیاز به خواندن این کدها داشتید این برنامه را اجرا کنید و دوربین گوشی را به سمت آن بگیرید. خوشبختانه برای اکثر گوشیها برنامههای QR code reader وجود دارد و فقط کافی است اندکی در اینترنت به دنبال آن بگردید.
