در دنیای فناوری اطلاعات یکی از پرفروش ترین و سودآورترین حوزه ها بازار آنتی ویروس است. در سال های اخیر اما به دلیل تحریم ها، اغلب شرکت های آنتی ویروس از ارایه خدمات به کاربران ایرانی و نمایندگان مستقیم خود در ایران سر باز زده و کاربر ایرانی مجبور به استفاده از آنتی ویروس های رایگان، آپدیت آفلاین، لایسنس کشورهای همسایه مانند افغانستان یا امارات یا استفاده از نسخه کرک شده آنتی ویروس ها بوده اند.
از این رو لغو تحریم ها می تواند بر بازار آنتی ویروس ها نیز تاثیرات خاص خود را بگذارد. بر این اساس اهمیت لغو تحریم ها در حوزه نرم افزارهای امنیتی از آن جهت است که این محدودیت موجب تشدید کلاه برداری، سوءاستفاده و دلالی در بازار آنتی ویروس ها شده و برخی واسطه ها برای توجیه حضور خود در این بازار به ادعاهای متفاوتی روی آورند.
عده ای مدعی بودند نمایندگی شان را از طریق کشور امارات یا ترکیه دریافت کرده اند و به کاربران ایرانی خدمات ارایه می دهند و عده ای پا را فراتر نهاده و مدعی می شدند که نمایندگی فروش آنتی ویروس را به صورت مستقیم از کمپانی اصلی گرفته اند، اما این کمپانی به دلیل وضع قوانین تحریم، نام ایران را به شیوه صوری از فهرست شرکای خود حذف کرده است.
در این میان بخش دیگری از فروشندگان نیز با دایرکردن یک سرور داخلی، آنتی ویروس های قفل شکسته را به مشتریان خود عرضه کرده و سود حاصل از این سوءاستفاده را مستقیما به جیب خود سرازیر می کردند.
این اقدام که کاربران بسیاری را به سمت خود کشاند، با خطرهایی مواجه بوده و البته هنوز هست. این موضوع صرف نظر از زیان مالی و دشواری های دسترسی به آپدیت ها (به روزرسانی)، برای کاربران حرفه ای نگرانی های بیشتری به دنبال داشت؛ زیرا هکرهایی که به شکستن قفل آنتی ویروس ها و فروختن آنها اقدام می کردند به راحتی می توانستند به اطلاعات مشتریان خود دسترسی داشته و به آن نفوذ کنند. سایر کاربران غیرحرفه ای نیز برای دسترسی به نسخه آپدیت شده آنتی ویروس با دردسر های خاصی رو به رو شده یا زمان دسترسی شان به آخرین نسخه ها آن قدر طول می کشید که به روزرسانی آنتی ویروس، عملا توجیه و خاصیت خود را از دست می داد.
هر یک از این موارد مشکلاتی را برای کاربران ایرانی فراهم کرده است. در همین حال ادعای کذب برخی از شرکت ها مبنی بر نماینده مستقیم بودن فلان شرکت آنتی ویروس بر التهاب بازار آنتی ویروس افزوده است. اما اکنون پس از توافق اولیه هسته ای، شرکت های بزرگ آنتی ویروس به صورت چراغ خاموش و تا حدودی غیرعادی وارد بازار ایران شده و به دنبال دایرکردن نمایندگی در ایران هستند. برخی از ایشان نیز تحریم های موجود برای کاربران ایرانی را از هم اکنون برداشته اند که این اقدام می تواند فرصت بسیاری خوبی برای فعال بازار آنتی ویروس در ایران باشد.
از این رو آنتی ویروس ها یکی از چالش های اصلی کاربران ایرانی پس از تحریم به شمار آمده و امنیت اطلاعاتی و حریم خصوصی بسیاری از کاربران در معرض تهدید قرار داد. پیش از این تنها دو شرکت شناخته شده تولید آنتی ویروس یعنی TRUSTPORT و AVIRA به معرفی نمایندگان ایرانی خود پرداخته و باقی تولیدکنندگان، نام ایران را از فهرست شرکای تجاری خود خط زده بودند. اما ظاهرا حالا و پس از توافقات هسته ای کشورمان مشخص شده که شش برند بزرگ آنتی ویروس بی سر و صدا ایران را به فهرست شرکای تجاری خود بازگردانده اند. این اقدام بی تردید شوک جدی به بازار فناوری ایران وارد کرده، به طوری که اکنون رقابتی شدید برای گرفتن نمایندگی های مستقیم شروع شده است.
به این ترتیب حالا نوبت غول های امنیت مجازی نام ایران را بدون اطلاع رسانی های قبلی و گسترده به فهرست شرکای تجاری خود بازگردانده اند. در همین راستان شش برند بزرگ تولیدکننده آنتی ویروس، از جمله این شرکت ها هستند که تا همین اواخر به حذف ایران از سایت اصلی خود اقدام کرده بودند.
BULLGUARD, ESET, BITDEFENDER, GDATA, PANDA و AVAST شش تولیدکننده بزرگ آنتی ویروس هستند که حالا ایران را به فهرست شرکای تجاری خود افزوده اند. این موضوع در حالی اتفاق می افتد که برخی تولیدکنندگان آنتی ویروس مانند KASPERSKY نه تنها تا همین اواخر به تحریم ایران پافشاری کرده که از مردادماه سال گذشته دسترسی کاربران ایرانی به تمام لایسنس ها (مجوزها) و آپدیت های آنتی ویروس NORTON را محدودتر کرد.
به هر تقدیر رفع تحریم کاربران ایرانی برای دسترسی به شش کمپانی بزرگ تولیدکننده آنتی ویروس در شرایط رخ می دهد که هنوز برخی دیگر از کمپانی های بزرگ همچون SYMANTEC, MC AFEE و KASPERSKY که بزرگ ترین سهم بازار آنتی ویروس جهان را به خود اختصاص داده اند محافظه کارتر عمل کرده و هنوز اقدامی در جهت بازگرداندن کاربران ایرانی به جمع مشتریان خود انجام نداده اند. باید دید در آینده ای نه چندان دور بازار آنتی ویروس های اورجینال در ایران به چه صورت خواهدبود و آیا بازار ملتهب آنتی ویروس پس از طی چند سال نابسامانی، روند عادی خود را پیش خواهد گرفت یا نه؟
