یکی از بحث‌های داغ حوزه فناوری، سرعت و قیمت اینترنت در ایران است.
از زمانی که پای اینترنت به ایران بازشده است، همیشه بحث‌هایی پیرامون سرعت‌پایین اینترنت و قیمت بالای آن بین کاربران وجود داشته است. اکثر کاربران اینترنت در ایران از کیفیت ارائه خدمات راضی نیستند. در مقابل شرکت‌هایی که در حوزه اینترنت سرویس‌دهی می‌کنند، همیشه ادعای کیفیت بالا را داشته و از قیمت پایین و عدم سوددهی آن می‌نالند.
به‌راستی حق با کدام طرف دعواست. در این یادداشت فارنت، برای اینکه این ابهامات را رفع کنیم و مشخص کنیم که واقعاً سرعت و قیمت اینترنت در ایران چه وضعیتی دارد، آن را با دیگر کشورهای جهان مقایسه کردیم.
سایت نت ایندکس، معروف‌ترین مرجع ارائه آمار از سرعت و قیمت اینترنت در جهان است. این سایت با استفاده از دریافت اطلاعات کاربرانی که از نرم‌افزار Ookla speed test بر روی کامپیوتر و یا موبایل خود استفاده می‌کنند، به جمع‌آوری اطلاعات می‌پردازد. اسپید تست سال گذشته بیش از ۳۵۰ میلیون کاربر داشته است و روزانه از سراسر جهان با استفاده از این اپلیکیشن ۵ میلیون نفر سرعت اینترنت خود را چک می‌کنند. ازاین‌رو نمی‌توان به اطلاعات ارائه‌شده از سوی نت ایندکس خدشه وارد کرد.
متوسط سرعت و قیمت اینترنت در جهان
بهتر است نگاهی گذرا به متوسط سرعت و قیمت اینترنت در جهان بی اندازیم. طبق آمار نت ایندکس سرعت دانلود «پهن باند» (اینترنتی که در خانه و محل‌کار با آن سروکار داریم) به‌طور متوسط ۲۳ مگابیت بر ثانیه است. سرعت آپلود پهن باند نیز به‌طور متوسط ۱۰.۷ مگابیت بر ثانیه است. بر اساس این آمار کاربران پهن باند به ازای دریافت هر مگابیت بر ثانیه ۵.۲۴ دلار پرداخت می‌کنند. همچنین متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در جهان ۱۲.۲ مگابیت بر ثانیه و متوسط سرعت آپلود اینترنت موبایل ۵ مگابیت بر ثانیه است.
متوسط سرعت و قیمت اینترنت در ایران
نت ایندکس سرعت متوسط دانلود کاربران خانگی اینترنت در ایران را ۵.۶ مگابیت بر ثانیه اعلام کرده است. طبق ادعای نت‌ایندکس این آمار بر اساس اطلاعات دریافتی از ۱,۵۲۹,۴۵۷ (یک‌میلیون و پانصد و بیست‌ونه هزار و چهارصد و پنجاه هفت) آی پی یکتا است که از ۲۳ مارس ۲۰۱۵ تا ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ با استفاده از اوکلا اسپید تست سرعت اینترنت خود را چک کرده‌اند. طبق همین آمار متوسط سرعت آپلود در ایران ۳.۵ مگابیت بر ثانیه است. بر اساس اطلاعاتی که کاربران اوکلا اسپید تست در اختیار نت ایندکس گذاشته‌اند، متوسط قیمت اینترنت در ایران ۵.۹۵ دلار به ازای هر مگابیت بر ثانیه است.
بر اساس همین آمار، متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۴ مگابیت بر ثانیه است. همچنین سرعت آپلود اینترنت موبایل در ایران ۱.۴ مگابیت بر ثانیه است. این آمار از اطلاعات ۸,۹۳۸,۰۶۸ (هشت میلیون نه‌صد و سی‌وهشت هزار و شصت‌وهشت) آی پی واحد از ۲۳ مارس ۲۰۱۵ تا ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ دریافت شده است.
وضعیت ایران در رتبه‌بندی سرعت اینترنت پهن باند در جهان
در ادامه بررسی فارنت، قصد داریم به وضعیت رتبه ایران در رنکینگ جهانی اشاره‌کنیم. ایران در رتبه‌بندی سرعت دانلود پهن باند در جهان، در رتبه ۱۴۷ از میان ۲۰۰ کشور قرار دارد. همان‌طور که در شکل زیر می‌بینید ایران در این رتبه‌بندی پایین‌تر از عراق، بوتان، مراکش، جزایر ویرجینیا و بالاتر از ساحل‌عاج، نیجریه، کاستاریکا و لیبی قرارگرفته است.
در این رتبه‌بندی سنگاپور با متوسط سرعت دانلود ۱۱۹.۲۳ مگابیت بر ثانیه با اختلاف در رتبه اول قرارگرفته است. کشور بسیار کوچک «سن پیر او می کلون» (که کمتر از ۷ هزار نفر جمعیت دارد!) در رتبه دوم و هنگ‌کنگ، ژاپن، رومانی و کره جنوبی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در انتهای جدول نیز گینه استوایی با متوسط سرعت اینترنت ۱.۰۹ مگابیت بر ثانیه آخرین رتبه را در میان دویست کشور دارد. پس‌ازاین کشور نیز به ترتیب گامبیا، کنگو، گینه، سوریه و کوبا قرار دارند.
در رتبه‌بندی سرعت آپلود نیز ایران در جایگاه ۱۲۸ در میان ۲۰۰ کشور قرار دارد. ظاهراً وضعیت آپلود در ایران بهتر از دانلود است. در این رتبه‌بندی ایران پایین‌تر از جزایر کیمن، هندوراس، سن مارتین و اکوادور و بالاتر از جزایر فارو، گینه‌نو، اندونزی و جزایر تورکس و کایکوس قرار دارد.
در رتبه‌بندی سرعت آپلود هم سنگاپور در صدر است. متوسط سرعت آپلود در سنگاپور ۹۸.۰۳ مگابیت بر ثانیه است. هنگ‌کنگ نیز با اندک اختلاف از سنگاپور دوم است و سپس با اختلاف ژاپن، کره جنوبی، ماکائو و لتونی در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
بد نیست به انتهای رنکینگ سرعت آپلود نیز نگاهی بی اندازیم. جمهوری دموکراتیک کنگو با سرعت آپلود ۰.۵۵ مگابیت بر ثانیه در آخرین جایگاه این رتبه‌بندی قرار دارد. پس از جمهوری کنگو به ترتیب ونزوئلا، جزایر ماریانای شمالی، سوریه، گینه و کنگو قرار دارند.
وضعیت ایران در رتبه‌بندی سرعت اینترنت موبایل در جهان
رتبه‌بندی دیگری که حائز اهمیت است، رنکینگ سرعت دانلود اینترنت موبایل است. در این رتبه‌بندی ایران در جایگاه ۹۸ از میان ۱۱۴ کشور جهان قرار دارد، یعنی تنها ۱۵ پله با رتبه آخر اختلاف دارد. مصر، بوسنی، اندونزی و فلسطین در این رده‌بندی از ایران بالاتر و پاکستان، هند، لائوس و تونس پایین‌تر از ایران قرار دارند.
رتبه نخست این رده‌بندی در اختیار نیوزلند، با سرعت دانلود اینترنت موبایل ۲۶.۵۵ مگابیت بر ثانیه است. چین، دانمارک، تایوان، امارات و فنلاند به ترتیب در جایگاه ۲ تا ۶ این رده‌بندی قرار دارند.
رتبه آخر این رده‌بندی نیز در اختیار اکراین، با سرعت دانلود اینترنت موبایل ۱.۴۶ مگابیت بر ثانیه است. البته ناآرامی‌های سیاسی اخیر اکراین را نباید در تأثیر بر این نتیجه نادیده گرفت. ویتنام، سودان، الجزایر، پاراگوئه و تانزانیا به ترتیب بالاتر از اکراین در انتهای جدول قرار دارند.
در رتبه‌بندی سرعت آپلود اینترنت موبایل در جهان نیز، ایران با دو پله صعود (!) نسبت به‌سرعت دانلود اینترنت موبایل در جایگاه ۹۶ از بین ۱۱۴ کشور جهان قرار دارد. در این رده‌بندی نیجریه، مراکش، پاکستان و ترکیه بالاتر از ایران و بوسنی، اندونزی، فلسطین و بنگلادش پایین‌تر از ایران قرار دارند.
جایگاه اول در این رده‌بندی در اختیار دانمارک با سرعت آپلود اینترنت موبایل ۱۱.۶۶ مگابیت بر ثانیه است. لوکزامبورگ، تایوان، امارات، کویت و نیوزلند در جایگاه‌های بعدی این رده‌بندی قرارگرفته‌اند.
در انتهای این رنکینگ، سودان با متوسط سرعت آپلود اینترنت موبایل ۰.۴۹ مگابیت بر ثانیه در جایگاه آخر قرار دارد. اکراین، ویتنام، نیکاراگوئه، میانمار و پاراگوئه به ترتیب بالاتر از سودان در انتهای این رنکینگ قرار دارند.
وضعیت ایران در رتبه‌بندی قیمت اینترنت پهن باند در جهان
به قول سعدی «از هرچه می‌رود سخن دوست خوش‌تر است». شاید ما کاربران ایرانی با سرعت اینترنت مشکل داشته باشیم، اما در حال حاضر هیچی به‌اندازه قیمت آن اصطلاحاً برای ما «زور نمی‌آید». در این قسمت رنکینگ قیمت اینترنت در جهان را مشاهده می‌کنید. این رتبه‌بندی بر اساس قیمت اینترنت به ازای «دلار بر مگابیت بر ثانیه» است که اطلاعات قیمت اینترنت ۶۲ کشور بر مبنای اطلاعاتی که کاربران در اختیار سایت گذاشته‌اند ثبت‌شده است. در این رنکینگ کشورها به ترتیب اینترنت ارزان‌تر رتبه‌بندی شده‌اند.
ایران در این رنکینگ در جایگاه ۴۶ قرار داشته و تنها ۱۶ پله با انتهای رنکینگ فاصله دارد. ایتالیا، عربستان، اسپانیا و نیوزلند بالاتر از ایران و مکزیک، فرانسه، آرژانتین و کلمبیا پایین‌تر از ایران قرار دارند.
در ابتدای این رنکینگ بلغارستان با قیمت اینترنت ۰.۴۳ دلار بر مگابیت بر ثانیه لقب ارزان‌ترین اینترنت در دنیا را به خود گرفته است. پس از بلغارستان روسیه، اکراین، رومانی، اسرائیل و مجارستان قرار دارند.
در انتهای رنکینگ آفریقای جنوبی به‌عنوان گران‌ترین اینترنت دنیا شناخته می‌شود. اینترنت در آفریقای جنوبی به ازای هر مگابیت بر ثانیه ۱۹.۰۶ دلار است. در این فهرست فیلیپین، اندونزی، مصر، مالزی و امارات به ترتیب بالاتر از آفریقای جنوبی قرارگرفته‌اند.
شاید ابتدا با مقایسه متوسط قیمت اینترنت در جهان که ۵.۲۴ دلار برآورد شده است و متوسط قیمت اینترنت در ایران که ۵.۹۵ دلار تخمین زده‌شده است، حق را به ارائه‌دهندگان سرویس اینترنت در ایران بدهیم و بگوییم که قیمت آنها منصفانه است؛ اما مسئله این است که قیمت بسیار بالای اینترنت در چند کشور انتهایی لیست، بر روی بالا رفتن متوسط قیمت اینترنت در جهان تأثیر زیادی گذاشته است.
با نگاهی به رنکینگ کلی قیمت در ۶۲ کشور جهان متوجه می‌شویم که در ۲۷ کشور ابتدایی این لیست قیمت اینترنت کمتر از ۳ دلار، یعنی حداقل نصف قیمت اینترنت در ایران است. چیز دیگری هم که باید درباره این لیست‌ها در نظر بگیریم، کیفیت بسیار پایین اینترنتی است که در اختیار کاربران ایرانی قرار دارد.
در حال این لیست‌ها صرفاً برای این ارائه شد تا مشخص کنیم که وضعیت اینترنت کشور ما در مقایسه با دیگر کشورهای جهان چگونه است. امیدوارم تا افرادی که در حوزه اینترنت در ایران مسئولیتی دارند کمی به این آمار فکر کنند. شاید این باعث اندکی دلسوزی به حال کاربران ایرانی شده و تغییری هرچند اندک در وضعیت اینترنت در ایران به وجود بیاید.
