هشتگ نمادی است که از طریق آن یک ادبیات جهانی برای موضوعی شکل می‌گیرد. استفاده از هشتگ‌ها به دلایل مختلفی نظیر برند تبلیغاتی، طرفداری از یک کمپین یا برای بیان توضیح و احساس است که نوع استفاده کاربران ایرانی از آن هم جالب توجه است. آرمان به سراغ هشتگ‌بازهای ایرانی رفته است تا نظرشان را درباره هشتگ جویا شود.
اگر شما هم از اعضای شبکه‌های اجتماعی هستند به احتمال زیاد علامت # هشتگ برایتان آشناست و بار معنایی خاصی برای شما دارد. با فراگیری گسترده این علامت در سه سال اخیر در کشور ما به احتمال زیاد شما هم از جمله کسانی هستید که حداقل یک بار از این علامت استفاده کرده‌اید. استفاده از هشتگ به حدی در شبکه‌های اجتماعی رواج پیدا کرده که عده‌ای اعتیاد هشتگی پیدا کرده‌اند و پست گذاشتن بدون هشتگ برای آنها کار سختی است.
اگر بخواهیم هشتگ را به زبانی ساده شرح دهیم باید بگوییم هشتگ یک نماد پیشوندی و یکی از تگ‌های ابرداده است که از سوی کاربران فضای مجازی برای دسته‌بندی و اشتراگ‌گذاری پست‌ها و نظرات درباره موضوع خاصی در سطح جهانی و فراتر از حلقه دوستان به کار می‌رود، به معنای دیگر، هشتگ ابزاری است که از طریق آن یک ادبیات جهانی درباره موضوعی خاص شکل می‌گیرد.
استفاده از هشتگ بسته به استفاده‌ای که از آن می‌شود می‌تواند پیامدهای خوب یا بدی داشته باشد. هشتگ را نمی‌توان برای بیش از یک کلمه به کار برد. به خاطر همین در زبان انگلیسی اگر بخواهند برای یک جمله هشتگ بسازند، همه کلمات را به هم وصل می‌کنند اما در فارسی شرایط متفاوت است و از علامت Underline یا شیفت و منها، برای به هم وصل کردن کلمات استفاده می‌شود.
استفاده‌های متفاوت از هشتگ
از هشتگ استفاده‌های متنوعی می‌شود و همین باعث می‌شود نتوان به سادگی استفاده خاصی را به آن نسبت داد. از هشتگ‌ها به سه هدف عمده استفاده می‌شود: یکی استفاده از هشتگ برای تبلیغ برند.
دوم استفاده از هشتگ برای کمپین است که طرفداران یک کمپین از طریق استفاده از هشتگ می‌توانند عضویت‌شان در کمپین موردنظرشان را اعلام کنند و حتی دیدگاهشان را به سایر اعضا منتقل کنند. برای نمونه می‌توان به # کمپین یک قطره آب، اشاره کرد که در فضای مجازی محبوبیت زیادی یافت و بخش زیادی از این فراگیرشدنش را به ادبیات هشتگی مدیون بود.
استفاده دیگری که از هشتگ می‌شود برای توضیح است که معمولا در اینستاگرام و برای یافتن ساده‌تر عکس از آن استفاده می‌شود. اما هشتگ در ایران کاربرد جدیدی هم یافته است و آن هم استفاده از هشتگ برای بیان احساس است و این مساله به ویژه در اینستاگرام بیش از سایر شبکه‌های اجتماعی یافت می‌شود. از کنار هشتگ‌ها به سادگی نگذرید و آنها را جدی بگیرید، زیرا هشتگ‌ها می‌توانند سامان‌دهنده یک جنبش یا حرکت جمعی شوند و از فضای مجازی به فضای واقعی منتقل شوند.
هشتگ‌ها حس و حال آدم را می‌گویند
#اینجا_خوابگاه_است
#اینجا_جشن است
#زهرا_اینجا_تنهاست
سه جمله بالا را زهرا ۱۸ ساله که دانشجوی ترم اولی است در توضیح یکی از عکس‌هایش گذاشته است. زهرا به تازگی مجبور شده است برای تحصیل از اراک به تهران بیاید و ساکن خوابگاه شود. او احساسی را که نسبت به خوابگاه دارد در قالب عکس و با یک زبان هشتگی بیان کرده است.
زهرا را می‌توان یک معتاد هشتگی نامید چون تمایل زیادی دارد که در پست‌هایش از هشتگ‌های زیادی استفاده کند. او در این باره می‌گوید: «هشتگ حس و حال آدم را بیان می‌کند، به همین دلیل باید ادبیاتی ساده و عامیانه داشته باشد. بیشتر هشتگ‌هایی که استفاده می‌کنم برای بیان احساسم هستند و گاهی هم برای تکمیل متن.»
او قبول دارد که تا حدودی اعتیاد هشتگی دارد ولی این اعتیاد را قابل ترک می‌داند: «من پست‌های بدون هشتگ هم دارم ولی پست‌های با هشتگ را بیشتر دوست دارم.» زهرا تا حالا ادبیات هشتگ‌هایش را پیگیر نشده است.
اینکه بدانیم یک هشتگ را در چه زمینه‌ای به کار ببریم اهمیت زیادی دارد، زیرا نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان داده است که در ۲۵ درصد موارد موضوعی که هشتگ‌گذاری شده، به اشتباه در زمینه دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توصیه‌ای که به کاربران فضای مجازی می‌شود این است که قبل از استفاده از هشتگ آن را در فضای مجازی موردنظرشان جست‌وجو کنند تا بدانند موضوع مورد نظرشان به چه ادبیاتی ملحق می‌شود. از سوی دیگر استفاده از هشتگ‌هایی که کمتر کاربرد دارند چندان جایز نیست چون کمتر کسی به سراغ آنها می‌رود.
هشتگ‌بازهای وسواسی
حجت ۲۱ ساله از هشتگ استفاده می‌کند، اما هشتگ برایش معنای خاصی ندارد. او در این‌باره می‌گوید: «دلیل اصلی استفاده من از هشتگ این است که لغتی که دوست دارم در متن دیده شود و چون با هشتگ‌گذاری لغت آبی می‌شود اینگونه لغت مورد نظرم بیشتر به چشم می‌آید.» از او درباره جست‌وجوی ادبیات هشتگ‌هایی که استفاده می‌کند، سوال می‌کنم و می‌گوید: «اوایل برایم مهم بود که یک هشتگ چه پیشینه و ادبیاتی دارد ولی الان برایم مهم نیست.
چند باری هشتگ‌هایی را که از آنها استفاده می‌کردم جست‌وجو کردم و دیدم که هیچ ربطی به موضوع مورد نظر من ندارند ولی زیاد برایم مهم نیست.» او پست‌هایی که زیاد هشتگ داشته باشند را پست‌های زننده‌ای می‌داند که نباید لایک شوند. اما برعکس حجت برخی دیگر از کاربران فضای مجازی هشتگ را با وسواس و دقت زیادی به کار می‌برند.
آرش ۲۶ ساله یکی از این افراد است که از هشتگ خیلی کم استفاده می‌کند. او هشتگ را اینگونه برای «آرمان» تعریف می‌کند: «هشتگ معمولا یک جامعه هدف را به سوی مفهومی خاص سوق می‌دهد و این باعث می‌شود که مخزنی برای یک مفهوم خاص که هشتگ‌گذاری شده است شکل گیرد. با توجه به معنایی که هشتگ برای من دارد در استفاده از آن وسواس زیادی به خرج می‌دهم و سه چهار بار بیشتر از آن استفاده نکرده‌ام.» او ادامه می‌دهد: «در ایام انتخابات گرایش من به طرف هشتگ‌ها بیشتر شد و بیش از قبل پیگیرشان می‌شدم.»
هشتگ‌هایی برای عضویت در کمپین
«با استفاده از هشتگ‌ها می‌توانم وابستگی خودم را به یک جریان یا کمپین که عده زیادی به آن پیوسته‌اند نشان دهم.» این جمله را امیر ۲۳ ساله می‌گوید که از کاربران فعال فضای مجازی است: «در تلگرام، فیسبوک و اینستاگرام از هشتگ استفاده کرده‌ام و هشتگ‌ها وسیله‌ای هستند برای بیان خلاصه‌ای از آنچه مد نظرم است.
معمولا قبل از هشتگ‌گذاری پیگیر ادبیات آن نمی‌شوم و بعد از هشتگ‌گذاری آن را پیگیری می‌کنم.» امیر در یکی از پست‌های اینستاگرامی‌اش عکسی از پرویز پرستویی را گذاشته است و خشنودیش را بابت گرفتن سیمرغ توسط پرستویی اینگونه بیان کرده است: «#پرویزپرستویی #جان_دل»
هشتگ‌های توییتری
البته تنها فاز هشتگی ایرانی‌ها بالا نیست. این مساله در کشورهای دیگر هم به حدی بالاست که اواخر سال ۲۰۱۲ زنی در انگلیس نام فرزندش را هشتگ گذاشت. استفاده از هشتگ در توئیتر هم سرنوشت جالبی دارد، زیرا گردانندگان توئیتر از طریق هشتگ‌ها می‌توانند الگوی رفتاری کاربرانش را پیدا کنند.
اهمیت هشتگ در توئیتر به حدی است که توئیتر امکانی را فراهم کرده تا هشتگ‌هایی که بسیار استفاده می‌شوند، در بخش موضوع‌های باب روز (Trending Topics) که در بخش چپ پایینی صفحه توئیتر در یک جست‌وجوگر اینترنتی دیده می‌شود، ظاهر شوند و به این ترتیب امکان توجه بیشتر به این موضوعات به وجود می‌آید.
نتایج یک تحقیق نشان داده است که در توئیتر، مطالبی که هشتگ‌گذاری شده‌اند، ۵۵ درصد بیشتر از دیگر مطالب بازنشر می‌شوند و بیش از ۵۰ درصد کاربران اگر مطلع باشند که هشتگ موردنظر از طرف شرکت‌های تبلیغاتی ارائه شده است و برای آنها منفعت دارد، دوباره آن را انتشار می‌دهند. اما هشتگ می‌تواند پیامدهای نه چندان خوشایندی هم داشته باشد که یکی از آنها افزایش میل به اختصارنویسی است.
در حال حاضر کاربران فضای مجازی دیگر حوصله خواندن متن‌های بلند را ندارند و یک جمله کوتاه بیشتر می‌تواند جلب‌توجه کند، در این بین این ادبیات هشتگی می‌تواند جمله را هم به کلمه تبدیل کند و کاربر فضای مجازی را بی‌حوصله‌تر از قبل.
