همه اعضای شبکه اجتماعی فیس بوک با کلید لایک (like) آشنایی دارند. این کلید که نماد آن با مشت گروه کرده و انگشت شست رو به بالا نشان داده می شود، به معنی تایید مطلب یا عکس های منتشرشده است و به عبارت دیگر، به عنوان ابزاری برای را دهی مثبت به هر آنچه کاربران به اشتراک می گذارند، مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود زمانی که اعضای فیس بوک صفحه خود را به پایین حرکت می دهند تصاویر غم انگیز را هم مشاهده می کنند، در جریان اتفاقات ناخوشایند قرار می گیرند و به عبارت دیگر مطالبی پیش روی خود می بینند که کلید لایک برای آنها کاربردی ندارد.

در چنین شرایطی کاربران مجبورند کامنت های نوشتاری را زیر این گونه مطالب بگذارند و اعلام کنند که از دیدن یا خواندن مطالب خوشحال نشدند. اما خبرهای رسیده حاکی از آن است که به زودی این فرایند متحول می شود تا بزرگ ترین شبکه اجتماعی جهان با بیش از 1.44 میلیارد مشترک فعال کلید ویژه برای نشان دادن احساسات منفی را هم شامل شود و کاربران در هنگام مشاهده مطالبی که مورد نظرشان نیست، بتوانند از کلید مربوطه  استفاده کنند.

این یک تحول بزرگ محسوب می شود و بسیاری از کارشناسان بر این باورند که می تواند اساس ورود «تفکر منفی، نفرت و مقابله» به شبکه های اجتماعی باشد. فیس بوک در آخرین بیانیه رسمی خود اعلام کرد که به زودی کلید «دوست نداشتن» (Dislike) را هم به ابزارهای کاربردی زیر هر مطلب اضافه می کند.

دوست داشتن و نداشتن

مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیس بوک که سال گذشته در یکی از مصاحبه های خود گفته بود که برخی مردم از او سوال می کنند چرا بزرگ ترین شبکه اجتماعی جهان کلید «تنفر»ندارد. آنها می خواهند پس از دیدن عکس یا مطلبی که به آن علاقه ندارند، با زدن یک کلید احساس خود را بیان کنند.

زاکربرگ در آن زمان گفته بود که این اتفاق خوبی نیست که تفکر منفی به شبکه های اجتماعی راه یابد و هرگز حاضر نمی شود چنین کاری انجام دهد. او در آن زمان گفته بود «من فکر نمی کنم این کلید در فضای اجتماعی ارزش داشته باشد. این کلید برای جوامع مجازی فعال در فیس بوک حالت خوشایندی ندارد و می تواند تبعات منفی فراوان به دنبال داشته باشد.»

اما هم اکنون یک سال از آن زمان می گذرد و این بار زاکربرگ بر این مساله اصرار دارد که «همه لحظات زندگی انسان خوب نیستند و برای هر کس اتفاقات ناخوشایند هم رخ می دهد.» او با همین استدلال می گوید که کلید «تنفر» آن قدرها هم تفکر بدی نیست و وجود آن می تواند کاربردهای زیادی داشته باشد.

باید گفت که در یک سال گذشته تفکر زاکربرگ در مورد نشان دادن احساسات منفی مشترکان فیس بوک عوض شده است ولی در همین دوره زمانی نحوه فکر کردن کاربران تغییر نکرده است و آنها نسبت به دوست داشتن یا نداشتن مطالبی که در  دنیای مجازی به اشتراک گذاشته می شود یک جور فکر می کنند.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ظهور چنین کلیدی در شبکه های اجتماعی می تواند باعث برزو آزار روانی شود و برخی دیگر هم می گویند که این کلید می تواند پایه رفتارهای پرخاشجویانه منفی باشد. در این میان بزرگ ترین نگرانی روان شناسان و جامعه شناسان این است که ورود کلید «تنفر» به بزرگ ترین شبکه اجتماعی جهان با 1.44 میلیارد مشترک می تواند رفتارهای منفی را در کاربران پرورش دهد.

این طور که روان شناسان می گویند، به نظر می رسد کاربران آنلاین در مقابل علامت های ویژه شبکه های اجتماعی بسیار شکننده و آسیب پذیرند. حتی یک کلید ساده برای نشان دادن مخالفت با مطالب منتشر شده هم می تواند تا این حد تاثیرگذار باشد.

منتقدان این کلید کوچک می گویند که ورود چنین قابلیتی به شبکه های اجتماعی می تواند تبعات بزرگی به دنبال داشته باشد. این گروه از افراد بر این باورند که اعضای شبکه های اجتماعی فقط به تایید نیاز دارند و حتی با این وجود هم اختلالات روانی مختلف و افسردگی آنها را تهدید می کند. در این شرایط اگر کاربران یک شکست را در مقابل مطالب یا عکس خود روی شبکه های اجتماعی تجربه کنند، تاثیرات جبران ناپذیری روی آنها باقی می ماند.

تفکر مثبت

یکی از اتفاقاتی که در همه جوامع با فرهنگ های مختلف یادآوری می شود، تفکر مثبت است. این توصیه همواره گفته شده است که برای امید به آینده باید نیمه پر لیوان دیده شود تا اسنان ها بتوانند با تفکر مثبت زندگی خود را پیش ببرند. شاید به جارت بتوان گفت هیچ جامعه ای در جهان وجود ندارد که تعامل به بروز تفکر کنفی میان مردم داشته باشد.

ولی این طور که اخبار جدید رسیده نشان می دهد، فیس بوک با بیش از 1.44 میلیارد کاربر به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان قصد دارد این تفکر ار میان مشترکان خود ایجاد کند تا به جنبه منفی قضایا هم فکر کنند. این مساله نگران کننده است و می تواند انعکاس تفکر منفی کاربران در شبکه های اجتماعی را روی زندگی واقعی آنها بر جا بگذارد.

مردم در حالت عادی به زندگی خود خوش بین هستند و حتی هنگام مواجهه با شرایط نامناسب هم سعی می کنند روحیه مثبت خود را حفظ کنند. آن دسته از افرادی که به بیماری های سخت مبتلا شده اند با تفکر مثبت سعی در مقابله با بیماری خود دارند.

به بیکاران توصیه می شود هرگز کلمات منفی به زبان نیاورند و حتی خواندن اخبار را کنار بگذارند. زمانی که یک فرد با ورشکستی مواجه می شود، از او می خواهند نگاه روشن تری به آینده داشته باشد. کاربران شبکه های اجتماعی به محض خواندن این اخبار آنها را لایک می کنند تا از این طریق انرژی و روحیه بیشتری به فرد بدهند.

مثبت اندیشی درواقع می تواند مزایای فراوانی به همراه داشته باشد. اما در برخی موارد می تواند جوانب منفی هم به دنبال داشته باشد. زمانی که ما قادر به بیان احساسات منفی نیستیم، بسیاری از احساسات و عواطف انسانی با محدودیت مواجه می شود. این اتفاق باعث می شود ما از یک نگاه واقع بینانه به اتفاقاتی که اطراف مان رخ می دهد اجتناب کنیم و در شرایطی که خطرها یا اتفاقات مختلف ما را تهدید می کند، نتوانیم تصمیم درست بگیریم.

کارشناسان در بررسی های اخیر خود به این نتیجه رسیده اند که این نوع محدود کردن احساسات و درونیات انسانی می تواند عواقبی منفی داشته باشد. این بررسی ها نشان داده است افراد مثبت اندیش اگر احساسات منفی خود را سرکوب کنند، می توانند در معرض خودخواهی قرار بگیرند و ارتباطات اجتماعی شان با اختلال مواجه شود.

کارشناسان همچنین دریافتند افرادی که تفکر مثبت دارند، بیشتر از دیگران احساسات شان به اتفاقات منفی ختم می شود. به هرحال زمانی که ما با محدودیت های خود در جریان تفکر و احساسات آشنا می شویم، نگاه منفی به پیرامون می تواند بیش از هر زمان دیگر خود را نمایان کند.

باید توجه داشت فقط فیس بوک نیست که به فکر راه اندازی کلید «نفرت» افتاده است. بسیاری از شرکت های بزرگ پروژه هایی را آغاز کرده اند تا در هنگام بروز مشکلات مختلف از کارمندان خود پشتیبانی و او را یاری کنند تا اتفاقات بدی که در زندگی هر یک از این افراد رخ می دهد، زودتر پایان پذیرد.

یکی ازجالب ترین روش هایی که سازمان های بزرگ در این جریان به کار می گیرند این است که جلوی بروز تفکرات منفی و متعصبانه را می گیرند و تفکرات پیش از مرگ را به گونه ای دیگر برای آنها تعریف می کنند.

این فرآیند به صورت زیر کار می کند: زمانی که ما یک پروژه را آغاز می کنیم، به طور ویژه بر جوانب مثبت آن تمرکز داریم. این مساله موجب می شود ما ناخودآگاه به این نتیجه برسیم که پروژه مذکور با نصف هزینه های لازم در نصف زمان پیش بینی شده به نتیجه برسد. با ایجاد «تفکر پیش از مرگ» در سازمان ها، کارمندان تا حد ممکن جوانب منفی قضیه را هم بررسی می کنند و از این طریق تمامی مشکلات، هزینه ها، زمان لازم و... را برای پروژه خود در نظر می گیرند. زمانی که کارمندان درگیر تفکرات منفی می شوند، سعی می کنند مشکلات مرتبط با آن را برطرف کنند و پیش از آن که اختلالی بروز کند، تمام پیش بینی های لازم را انجام دهند.

کلید تنفر

زاکربرگ می گوید اگر از کلید «تنفر» درست استفاده شود، مزایای آن بیشتر از معایب احتمالی خواهد بود. او بر این باور است که کلید تنفر یا دوست نداشتن در پرمخاطب ترین شبکه اجتماعی جهان می تواند یک ابزار اطلاع رسانی و آگاهی پیش از موعد در زندگی واقعی کاربران باشد تا مردم با جوانب منفی خود آگاه شوند و قبل از آن که جوانب منفی مشکلی ایجاد کند، سعی در برطرف کردن آنها داشته باشند. این کلید می تواند به ما نشان دهد که چه مسیری را اشتباه طی می کنیم و حرکت در مسیر اشتباه چه مشکلاتی می تواند برای ما به همراه داشته باشد.

از دیگر مزایایی که کلید تنفر در فیس بوک به همراه دارد می توان به واقع بینی، دوری از کور شدن در مقابل خوش بینی های کاذب و جلوگیری از ورود به مسیرهای غلط اشاره کرد.

اگرچه هنوز نمی توان تصور واقعی در این زمینه داشت، ولی زندگی ساکنان شبکه های اجتماعی با انگشت شست رو به پایین هم می تواند اتفاقات مربوط به خود را به همراه داشته باشد. باید توجه داشت که اگر یک عکس شخصی را روی فیس بوک به اشتراک بگذاریم و زیر آن تعداد زیادی از اطرافیان کلید شست رو به پایین را زده باشند ممکن است ناراحت شویم. آشفتگی به ما غلبه کند و حتی در معرض ابتلا به اختلالات بزرگ تر قرار بگیریم.

ناراحتی بیش از اندازه می تواند پایه ای برای خشونت و آزارهای مجازی محسوب شود. ولی داشتن فضایی که بتوان در آن احساسات منفی در هر لحظه بیان کرد، می تواند بسیاری از مشکلات درونی را برطرف کند. این اتفاق به ما کمک می کند تا بتوانیم با بسیاری از مشکلات مان رو به رو شویم و به صورت عملی برای حل آنها دنبال راه حل بگردیم.

به هر حال باید توجه داشت که فیس بوک افزودن چنین کلیدی را به ابزارهای کاربردی خود به صورت کاملا هوشمندانه انجام می دهد و با انجام تفکرات لازم سعی می کند به بهترین شکل از این اتفاق بهره ببرد.

زاکربرگ ادعا می کند که با افزودن این کلید می تواند بیش از پیش به نیاز کاربران خود پاسخ دهد و در مقابل، کارشناسان می گویند که این اتفاق می تواند برای زاکربرگ و گروهش بازده مالی فراوانی داشته باشد و درهای جدید را در عرصه بازاریابی دیجیتالی به روی آنها بگشاید.

جدا از اینکه کلید جدید فیس بوک می تواند مثبت یا منفی باشد، کارشناسان به ساکنان بزرگ ترین شبکه اجتماعی جهان توصیه می کنند که پیش از فشردن کلید «تنفر» در مورد آن فکر کنند و بتوانند بجا و بهینه آن را مورد استفاده قرار دهند. این که افراد بتوانند با کلید «تنفر» موجبات آزار و اذیت دیگران را فراهم کنند، خودشان هم می توانند در معرض این اتفاقات قرار بگیرند. به هر حال اتفاق مهم این است که از این کلید برای درست و بجا استفاده شود.