فنچ راه راه با نام علمی poephila یکی از پرندگان کوچک با طول متوسط 9 سانتیمتر بومی چمنزارهای استرالیا می باشد. با توجه به اینکه کشور استرالیا دارای سیاست درهای بسته برای صدور حیوانات به خارج می باشد، اغلب فنچهایی که در خارج از این کشور دیده می شوند در استرالیا متولد نشده اند.
فنچهای راه راه دارای تنوع رنگ بسیاری می باشند و در زمره معروفترین پرندگانی که در قفس نگهداری میشوند، بشمار می آیند. فنچهای راه راه حیوانات دلپذیری برای نگهداری در منزل، محل کار و کلاس درس محسوب می شوند.
یک فنچ نر بالغ رنگینتر و معمولاً براحتی از فنچ ماده قابل تشخیص است. یک فنچ نر بطور معمول دارای نوک و گونه های نارنجی روشن، هاشورهای سیاه و سفید در سرتاسر گلو و سینه و خالهای قهوه ای در دو طرف بدن می باشد.
محبوبیت شدید فنچ های راه راه به دو خصوصیا رنگین بودن و قابلیت زاد و ولد آسان آنها نسبت داده می شود. معمولاً دارندگان فنچها فرصتهای مکرری برای دیدن رفتارهای جنسی، جفت گیری و تولد جوجه های فنچها خواهند داشت.
آوای لطیف :
یکی دیگر از جذابیت های عمده فنچ های راه راه صدای جیک جیک لطیف آنها می باشد. عده ای صدای شیرین و مطبوع جیک جیک فنچ های راه راه را بر عکس دیگر پرندگان این دسته بسیار آرامش بخش و خوش آیند توصیف کرده اند.
زندگی اجتماعی:
فنچ های راه راه پرندگان فوق العاده اجتماعی هستند، اگر چه این رفتار تنها در بین همنوعانشان مشاهده می شود. به عنوان مثال، فنچهای راه راه در حضور انسانها بسیار خجالتی هستند و دوست ندارند دست آموز باشند و یا در دست انسانها قرار بگیرند.
بعضی از دارندگان فنچهای دست آموز معتقدند این پرندگان احساس بهتری نسبت به لمس کردن و نوازش دارند. بر این اساس نمی توان فنچ های راه راه را گزینه مناسبی برای جویندگان حیوانات دست آموز خانگی بحساب آورد.
در محل سکونت بومی آنها در استرالیا، فنچ های راه راه بصورت دسته های بزرگ در چمنزارهای پهناور و دشت های وسیع حرکت می کنند و حتی فنچ های محبوس در قفس نیز این طبیعت شدیداً اجتماعی خود را حفظ می کنند.
فنچ های راه راه با اختیار جفت خوشحالی و شادمانی خویش را تضمین می کنند. یک جفت فنچ راه راه در مواقع استراحت، جفتگیری، تیمار و آراستن یکدیگر، نزدیک و چسبیده به هم قرار می گیرند.
اگر چه اغلب نزاع بین یک جفت فنچ بر سر جایگاه و محل سکونت در می گیرد که البته محدود به خوابیدن روی تخمها نمی شود. یک استراتژی برای محدود کردن یک فنچ نر پرخاشجو مهیا کردن یک وسیله بازی و سرگرمی جهت تخلیه پرخاشگری او می باشد.
قفس/لانه :
فنچ های راه راه بسیار فعال هستند و از پریدن به این سو و آن سو بسیار لذت می برند. متخصصین توصیه می کنند دارندگان این نوع فنچ بزرگترین مکان ممکن را جهت پریدن به این حیوانات اختصاص دهند. بنا بر این توصیه ها مکان زندگی آنها نباید کمتر از 20 اینچ باشد. قفسهای چوبی و فلزی ارزان قیمت پر طرفدارترین قفسها برای نگهداری فنچ ها می باشند.
لانه این پرنده معمولاً در زیر سقف و اغلب منتسب به بحثهای ادبیات خانه سازی فنچها می باشد.اغلب ساختارهای بزرگتر از قفسهای 1.4 متر مکعب قابل دسترس تر هستند تا قفسهای بزرگی که در باغ وحش ها یافت می شوند.
به خاطر اندازه کوچک فنچها این پرندگان مکان زیادی را به خود اختصاص نمی دهند. برای فنچهای خوشرنگ فضای بین میله های قفس نباید بیشتر از نیم اینچ باشد. قفسهای ساخته شده از فلز برنج به خاطر خاصیت سمی پنهانی که دارند به هیچ عنوان توصیه نمی شوند.
جهت حفظ شادابی و عدم اضطراب فنچها قفس آنها را در مکانهای آرام و ساکت و کم رفت و آمد منزل، محل کار یا کلاس درس قرار می دهند. تاب برای تاب خوردن یکی از بهترین وسائل برای قفس فنچها می باشد.
رژیم غذایی
تعویض آب پرنده بصورت روزانه بسیار مهم و ضروری است. اگر قادر به تعویض روزانه آب نباشیم بهتر است از تیوبهای آبدهی استفاده کنیم. غذای اصلی فنچها را دانه تشکیل می دهد. ارزن عمده ترین دانه ای است که هر فنچی از خوردن آن لذت می برد. مقدار و میزان مناسب و شایسته دانه از نظر فرمول و اندازه وزنی در فروشگاههای غذای حیوانات خانگی موجود می باشد.
فنچهای راه راه عاشق دانه های ارزن بصورت خوشه ای و جدا نشده از شاخه می باشند.
علاوه بر دانه فنچهای راه راه نیازمند یک رژیم تکمیلی شامل سبزیجات از قبیل اسفناج، سبزیجات تازه و میوه هستند. استفاده از دانه های جوانه زده روش مناسبی است که توسط بعضی از دارندگان فنچها جهت تامین سبزیجات مورد نیاز پرنده مورد استفاده قرار می گیرد. هویج بخارپز و خیار مثالهایی از سبزیجاتی هستند که توسط فنچها خورده می شوند.
کلسیم یک ماده معدنی ضروری تکمیل کننده رژیم غذایی فنچهای راه راه محسوب می شود. کلسیم برای رشد و استحکام استخوان بندی پرنده و همچنین در فنچهای ماده برای تخم گذاری بسیار ضروری و مهم می باشد. واضح است که نیاز به کلسیم در فنچ های ماده در طول دوره تخم گذاری بسیار حادتر و شدیدتر است.
پودر استخوان موجود در فروشگاههای غذای حیوانات ساده ترین روش برای تامین کلسیم مورد نیاز پرنده می باشد. خوراک تخم مرغ نیز بصورت دوره ای برای تامین کلسیم مورد نیاز توصیه شده است. همچنین در طول دوره تخم گذاری و خوابیدن روی تخم ها دارندگان و پرورش دهنگان زیادی توصیه می کنند که یک خوراک دستی مخصوص پرنده شامل انواع دانه های خیس خورده و قرار دادن آن در لانه پرنده هدیه ای مقوی برای فنچها محسوب می شود.
مزیت استفاده از این پودرهای دست ساز آماده برای تغذیه فنچها در این است که در هنگام غذا دادن به جوجه های تازه از تخم درآمده والدین راحتتر خواهند بود و جوجه ها بهتر می توانند این فرمول غذایی را هضم کنند.
دلیل استفاده از این غذای دستی برای فنچ ها قبل از شروع دوران زاد و ولد آشنایی و عادت کردن فنچها به این غذا بیان می شود تا در روزهای بعد بتوانند از این غذا برای تغذیه جوجه های جوان استفاده کنند.
بعلاوه وقتی فنچها در موقعیتهای استرس زا مثل تعویض محل زندگی، تولید مثل، از دست دادن جفت و ... می باشند بهتر است به رژیم غذایی آنها مقداری پودر ویتامین محلول در آب اضافه نمود.
تولید مثل :
به عنوان یک قانون، فنچهای راه راه آشیانه سازهای با پشتکار و ماهری هستند. لانه های خیزرانی به خوبی لانه های تودرتو کاربرد دارند. وقتی پروسه لانه سازی آغاز می شود، پرنده نر مواد اولیه ساخت آشیانه را جمع آوری و در محل ساخت آشیانه جهت شروع عملیات ساخت لانه نگهداری می کند.
برای فنچهای محبوس در قفس می توان از مواد ساختگی لانه سازی که بر اساس مواد موجود در طبیعت طراحی شده اند استفاده کرد.
بسیار مهم است که در مورد رژیم غذایی والدین در حین لانه سازی و زاد و ولد اطلاعاتی داشته باشید. ( به بالا مراجعه کنید. )
بعد از لانه سازی ماده فنچ 4 تا 6 تخم می گذارد و سپس روی آنها می نشیند. سر در آوردن جوجه ها از تخم و دوره خوابیدن روی تخمها ممکن است 11 تا 14 روز و یا بیشتر طول بکشد. همه مراحل خانه سازی تا مستقل شدن جوجه های بال و پر گشوده تقریباً 2 ماه طول می کشد.
بیشتر دارندگان تازه کار فنچها این پروسه را با اشتیاق دنبال می کنند. این مهم است که به فنچها اجازه ندهیم با فواصل نزدیک زاد و ولد کنند. تولید و تناسل هم نژادها باعث ضعف در زاد و ولد و نهایتاً بخطر افتادن نسل پرنده می شود.