یافتن همسری مناسب و مطلوب، هم برای دختر خانمها و هم برای آقا پسرها، نه تنها یک خواستهی جدی و دغدغهی ذهنی است، بلکه حتی به یک معضل جدی که اغلب لاینحل نیز به نظر میرسد مبدل شده است.
تاکنون توصیههای متفاوت و نکات مهمی در امر ازدواج مطرح شده است که اغلب آنها و به ویژه هر آن چه در اسلام بیان شده کاملاً صحیح، درست و موثر است. مثل این که حتماً با کفو «همتا» ازدواج کنید، مهریه را سنگین نگیرید، پای بند چشم و هم چشمی نباشید و ...، اما این مقوله به نکات دیگری که با توجه به «آفت شناسی ازدواج در عصر و جامعهی ما» اشاره دارد.
در بیان این نکات توصیهای، از اطالهی کلام و توضیحات خودداری و پرهیز میکنم، چرا که به وضوح مشهود و مفهوم همگان است. پس اینک خوب دقت کنید:
1- اولین نکته به دستورالعمل پیشگیری از ابتلاء به انواع صفات، اخلاق و رفتارهای موقعیت کش یا به تعبیر دیگر «خواستگار کش» در عصر و جامعهی ما اختصاص دارد. در یک جمله «اگر نمیتوانید از فیلم و سریال ایرانی الگو نگیرید، اصلاً به تماشای آنها ننشینید». چرا که آن چه به تصویر میکشند و القاء میکنند، فقط با اوهام ذهن، شرایط خانوادگی و اهداف خودشان منطبق است و هیچ تناسبی با فرهنگ و جامعهی ما ندارد.
2- سعی نکنید با انواع آرایش و پوشیدن لباسهای نیمه، مانند مانتوهای نازک، تنگ و کوتاهی که همهی هیکل شما را در یک نگاه قابل رۆیت (دید زدن) میکند، خود را زیبا و جذاب نشان دهید. چرا که ذات مردانه چنین است که اگر خودش مردی مومن، با وقار، با حیاء و با غیرت باشد، از شما و رفتارتان متنفر میشود و اگر خودش اهل ... باشد نیز، در عین کامگیری رایگان و لذت سهل، شما را دختری «جلف»، «خلاف» و قابل دسترس میداند و نه قابل ازدواج.
3- به هیچ وجه در میهمانیهای مختلط، پارتیها، تورهای متداول و ...، به دنبال خواستگاری مطلوب که بتواند همسر ایدهآل شما باشد نگردید. و با رفتارهایی چون: گرم گرفتن، خندیدن، خودمانی بودن، دست و روبوسی با نامحرم، خدایی نکرده رقصیدن و ...، سعی نکنید خود را مهربان و خونگرم، اجتماعی، با نشاط، مدرن و ... نشان دهید، چون پسرهایی که در این مراسم شرکت میکنند، به هیچ یک از دختران شرکت کننده، به چشم یک دختر خوب و همسر ایدهآل نگاه نمیکنند، بلکه شما را طعمهای راحت الوصول فرض میکنند که اطوارهایی را جهت انجام تشریفات و مقدمات صید شدن انجام میدهد.
امام صادق (علیه السلام) درباره اهمیت توجه به ملاک هاى انتخاب همسر فرمودند: « خوب دقت کن که خودت را در کجا مى نهى و چه کسى را در مالت شریک مى گردانى و بر دین و اسرارت آگاه مى سازى»
4- بر عکس روشهای متداول و آموزههای فیلمها و سریالها، به دنبال دوست پسر بازی و انتخاب همسر از این راه نروید. اولین حدس و داوری غالب پسرانی که با شما دوست میشوند راجع به شما این است که: «خدا میداند قبل از من با چند نفر دوست بوده است؟ پس، اساساً این کاره است و به غیر از این که دوست دختری باشد و زمینه را برای تفریحات و لذتهای ما فراهم کند، به هیچ درد و مصرف دیگری نمیخورد.»
5- خلاصه آن که سعی کنید یک دختر، منطبق با تمامی مشخصهها و ویژگیهای یک دختر واقعی باشید. نه مانند دخترهای سریالی با ویژگیهای مصنوعی و القایی کارگردانان فمنیست و آن هم از نوع جهانسومی. نه هندی بازی در بیاورید و نه خود را منطبق با ارزشهای امریکایی و اروپایی جلوه دهید. این مشخصهها و ویژگیها برای از بین بردن فرهنگ ازدواج، بدبخت و آواره کردن دخترها، ازدیاد فساد، فحشاء، گسترش طلاق زودرس و در راستای مردسالاری به سبک غربی است. صدایش را در نمیآورند و نامش را «فمینیسم» گذاشتهاند.
اگر خودتان باشید، بسیار جذابتر خواهید بود و امکان یافتن زوجی مناسب و مطلوب و به دست آوردن زندگی، سعادت و آرامشی واقعی و پابرجا برای شما بیشتر میسر خواهد بود. باور کنید راست میگم.
همسر خوب، خیر است
قرآن از همسر خوب و نیكو به خیر تعبیر كرده است. خیر به معنای چیزی است كه گرایش و رغبت همگانی بدان وجود دارد، به این معنا كه همسر خوب كسی است كه از نظر همگان مورد تایید و توجه است و هر كسی آرزو دارد دارای چنین همسری باشد زیرا ملاك های انسانی را چنان فراهم آورده كه هر كسی به طور طبیعی آن را می ستاید و می پسندد.
از نظر زیبایی، انسانی طبیعی و در حد اعتدال كامل است و نقص و عیبی در ظاهر وی نیست.
از نظر بینشی و نگرشی و اخلاق فردی و رفتار اجتماعی نیز در مسیر تكاملی انسان قرار دارد و اصول و مبانی فطری را در خود بروز و ظهور داده است.
نمونه های عینی آن را قرآن در آسیه (سلام الله علیها) و مریم دختر عمران (سلام الله علیها ) در میان زنان و حضرت ابراهیم (علیه السلام) و دیگر پیامبران (علیهم السلام) در میان مردان مطرح می كند. در این میان پیامبر اكرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) الگوی برتر در میان مردان است و در حوزه همسری بهترین و كامل ترین ایشان به شمار می آید. در آیات و سوره های چندی به الگوی دیگری به عنوان خانواده برتر و نمونه اشاره شده است كه از هر نظر در كمال بینشی و نگرشی و رفتاری هستند.
بنابراین انسان اگر بخواهد به كمال برسد و از مواهب دنیا برای دست یابی به تكامل و كمال و حتی آسایش و آرامش دنیوی بهره برد می بایست همسری را انتخاب كند كه زمینه رشد و تكامل و آسایش او را فراهم آورد و آرامش را در خانه اش جای دهد. چنین همسری را می توان در میان زنان و مردان مومن یافت.
قرآن کریم و روایات معصومان (علیهم السلام) ملاک هاى مهمى را براى این مسئله بیان کرده است که در این نوشتار به چند نمونه مى پردازیم:
امام صادق (علیه السلام) درباره اهمیت توجه به ملاک هاى انتخاب همسر فرمودند:
«خوب دقت کن که خودت را در کجا مى نهى و چه کسى را در مالت شریک مى گردانى و بر دین و اسرارت آگاه مى سازى.» ( حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ح14، ص14)
و نیز فرمودند:
« زن به منزله گردنبندى است که به گردن مى افکنى، سپس مراقب باش که چه چیزى را به گردن مى افکنى.» ( همان، ص17)
مراسم عروسی
امام صادق (علیه السلام) مى فرماید:
«اگر مرد با زنى براى جمال یا مال ازدواج کند به همین امر واگذار مى شود ولى اگر براى دیندار بودن او ازدواج کند خدا مال و جمال را نیز نصیبش مى گرداند.» (شیخ صدوق، محمد بن على بن الحسین ابن بابویه قمى، من لایحضره الفقیه، ترجمه على اکبر غفارى)
و نیز رسول خدا (صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم) مى فرماید:
«هر کس با زنى براى مالش ازدواج کند خدا او را به همین امر واگذار مى نماید و هر کس که براى جمالش ازدواج کند به چیزى مى رسد که از آن کراهت دارد و هر کسى که براى دیندارى ازدواج کند خداوند هر سه را برایش جمع مى کند.» ( وسائل الشیعه، ج14)
عقل و هوش
بعد از دیندارى، عقل و زیرکى از مهم ترین معیار و ملاک یک همسر خوب محسوب مى شود.
اداره و تداوم و پیمودن راه راست و حل مشکلات زندگى کار آسانى نیست.
اگر دو همسر با هم تفاهم داشته باشند و موقعیت یکدیگر و شرایط و امکانات زندگى را خوب درک کنند، مى توانند زندگى را بر پایه صحیحى استوار سازند و به انجام وظیفه مشغول باشند و به کانون خانواده صفا و محبت و گرمى دهند و با عقل و درایت مشکلات را حل و فصل کنند.
همسر عاقل امکانات خانواده و شرایط و اوضاع زندگى را خوب درک مى کند، توقعات بیجا و بلندپروازى ندارد تا همسرش را در فشار قرار دهد.
به علاوه، عقل و هوش زن و شوهر در فرزندان نیز تأثیر دارد، فرزندان خانواده خوش فهم و باهوش، غالبا زیرک مى شوند، و برعکس حماقت و نادانى پدر و مادر نیز در فرزند تأثیر دارد، همسر باهوش و عاقل بهتر مى تواند نسبت به تعلیم و تربیت فرزندانش انجام وظیفه نماید.
امام على (علیه السلام) مى فرماید:
«با انسان احمق و نافهم ازدواج نکنید زیرا معاشرت با او بلایى است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.» (کلینى، محمد بن یعقوب، اصول کافى، ج1، ص70)
عفت و پاکدامنی
از جمله ملاک هاى بسیار مهم و ضرورى در انتخاب همسر، عفت و پاکدامنى است.
اگر به قرآن کریم و روایات معصومان مراجعه کنیم به خوبى مى فهمیم که آنان به عفت و پاکدامنى تأکید فراوان مى کردند.
قرآن شریف در همین زمینه مى فرماید:
«مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمى کند، و زن زناکار را جز مرد زناکار یا مشرک، به ازدواج خود در نمى آورد، و این کار بر مومنان حرام شده است.» ( نور، آیه8)
بنا بر روایت خداوند متعال مى فرماید:
«وقتى اراده کنم که خیر دنیا و آخرت را براى یک مسلمان جمع کنم قلبى خاشع و زبانى ذاکر و تنى صابر بر بلا به او عطا مى کنم و همسرى به او مى دهم که از نگاه کردن به وى شادمان شود، و آن زن در غیاب شوهر از نفس خودش و مال شوهرش نگهدارى کند.» (وسائل الشیعه، ج14، ص51)
همچنین امام صادق (علیه السلام) مى فرماید:
«کفو بودن در این است که عفیف باشد و از امکانات اقتصادى نیز برخوردار باشد. »
«وقتى اراده کنم که خیر دنیا و آخرت را براى یک مسلمان جمع کنم قلبى خاشع و زبانى ذاکر و تنى صابر بر بلا به او عطا مى کند و همسرى به او مى دهم که از نگاه کردن به وى شادمان شود، و آن زن در غیاب شوهر از نفس خودش و مال شوهرش نگهدارى کند»
شرافت خانوادگى
پنجمین ملاک در انتخاب همسر اصالت و شرافت خانوادگى است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
در همین زمینه قرآن کریم مى فرماید:
«سرزمین پاکیزه (و شیرین) گیاهش به فرمان پروردگار مى روید، اما سرزمین هاى بد طینت (و شوره زار) جز گیاه ناچیز و بى ارزش از آن نمى روید.» ( اعراف، آیه58)
همچنین رسول خدا (صلّی اللَّه علیه و آله) مى فرمایند:
«اى مردم از گیاهانى که بر مزبله ها مى روید اجتناب نمایید، گفته شد: یا رسول اللّه مقصود شما از گیاه و سبزى که بر مزبله مى روید چیست؟ زن زیبایى که در خانواده پست و فرومایه پرورش مى یابد.»
پیامبر اسلام فرمودند:
«بنگر که فرزند خود را در چه مکانى قرار مى دهى زیرا رگ و ریشه در فرزند اثر مى گذارد.» ( متقى، علاءالدین بن حسام الدین الهندى، کنزالاعمال، ج15، ص155)
و نیز فرمودند:
«با خانواده اى خوب و شایسته وصلت کنید زیرا خون اثر دارد.»
نمیخواهم بگویم مطالب فوق را بخوانید و سپس به ده دخترخانمی که میشناسید توصیه کنید که آن را خوانده و به ده نفر دیگر بدهند، اگر این کار را بکنید تا ده روز، یا ده ماه، یا ده سال دیگر ممکن است خواستگار خوبی پیدا کنند و اگر انجام ندهند به ده بلاهای شوهر سوز مبتلاء میگردند، اما خوب است مراتب را به اطلاع سایر گرامیان «دم بخت» یا «منتظر بخت» نیز برسانید!!