خیلی زودتر از شروع زایمان، رحم شما (که جایگاه جنین از اوّ ل بارداری تا زمان تولد بوده) برای زایمان آماده می شده است. وقتی حامله نیستید، رحم یک عضو تو خالی است به اندازه یک گلابی.
در آخر بارداری، ظرفیت آن تا حدود ۵۰۰ برابر افزایش می یابد و وزن آن از حدود ۴۰ گرم به ۸۵۰ گرم افزایش می یابد.
الیاف عضلانی که رحم را می سازند تا ۱۰ برابر ضخامت اصلی شان رشد می کنند . رحم دارای دو بخش مشخص می باشد : جسم رحم و دهانه ی رحم.
جسم رحم یا قسمت بالایی آن در طول حاملگی بزرگ و نازک می شود و دهانه رحم (یا مدخل آن) بلند و ضخیم می گردد . در زمان دردهای زایمانی، جسم رحم منقبض و منبسط می شود و دهانه رحم نازک و باز می گردد و به طرف بالا و اطراف سر جنین کشیده می شود.
رحم یکی از قوی ترین عضلات بدنتان می باشد و می تواند با قدرت زیادی در زمان زایمان منقبض گردد .
البته این عضو ماهیچه ای به دفعات زیادی در طول زندگیتان منقبض شده است و ممکن است شما انقباضات آنرا به صورت دردهای خفیف یاشدید دوران قاعدگی حس کرده باشید.
در طول بارداری و مخصوصاً اواخر آن، رحم با فواصل نامنظم برای مدت کوتاه (حدود ۲۵ ثانیه ) منقبض می شود. اینها انقباضات ((براکستون هیکس)) هستند و برخلاف انقباضات زایمانی، بتدریج بهم نزدیک تر نمی شوند و معمولاً دردناک نیستند.
ممکن است آنها رابه صورت سفت شدن شکمتان تشخیص دهید. این انقباضات رحم را برای انقباضات اصلی زایمان آماده می سازندو گردش خون جفت راافزایش می دهند.
حال ممکن است این سؤال برای شما پیش آید: من چگونه متوجه دردهای واقعی زایمان شوم ؟
سه علامت مشخص برای دردهای واقعی زایمانی وجود دارد که ممکن است فقط یکی را تجربه کنید و یا هر سه را ، و آنها عبارتند از :
▪ انقباضات منظم رحمی . آنها معمولاًهر ۵ دقیقه بروز می کنند و از ۴۵ ثانیه تا ۶۵ ثانیه نیز دوام دارند (هرچه دردها پیشرفت می کنند، فاصله انقباضات کمتر شده و طول هر انقباض بیشتر می شود). با گذاشتن دست برروی شکم می توان انقباضات را لمس کرد و البته احساس آنها، اگر هم دردناک نباشد، ناراحت کننده هست.
▪ نشانه و یا نشانه خونی . خارج شدن مقدار کمی خون قهوه ای از رحم و یا ماده ای شبیه به سفیده ی تخم مرغ که گاهی آغشته به رگه های خونی می باشد ،همین نشانه است . این ماده از همان اوایل حاملگی، دهانه رحم رابسته تا از عفونت رحم جلو گیری نماید. البته این نشانه وقتی ارزش دارد که از ۲۴ ساعت قبل معاینه ی داخلی نشده باشید. اگر خون قرمز روشن و یا جریان خون مانند قاعدگی از رحم شما خارج شد، حتماً فوراً به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید و یا به بیمارستان مراجعه کنید.
▪ پاره شدن کیسه آب . در داخل رحم ، جنین در کیسه ای پر از نوعی آب یا مایع قرار دارد. پارگی این کیسه ،معمولاًدر جریان دردهای زایمانی و در اواخر مرحله ی اوّل زایمان صورت می گیرد ولی برخی موارد خیلی زود(حتی بدون شروع درد و انقباض) رخ می دهد. با پارگی کیسه ی آب باید فوراً به بیمارستان بروید، چرا که هر چه فاصله ی پارگی کیسه ی آب تا زایمان بیشتر باشد، احتمال عفونت نیز بیشتر می شود.
همچنین خطر پایین آمدن بند ناف نیز وجود دارد. کیسه ی آب ممکن است به صورت نشت کردن پاره شود و یا بطور ناگهانی. مایع آن معمولاًشفاف است و بوی نامطبوعی مانند ادرار ندارد. اگر این مایع سبز ،زرد ویا قهوه ای باشد فوراً به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید. چون علامت آن است که جنین مکونیم (اوّلین مدفوع جنین یا نوزاد) دفع کرده است و نشانه زجر جنین می باشد که در این صورت باید فوراً زایمان انجام شود. اگر شخصی هنوز به اندازه کافی برای زایمان طبیعی پیشرفت نکرده باشد باید سزارین شود.
