قرار داشتن جنین در كیسه آب رحم مادر در دوران بارداری، عامل آشنایی آن با محیط آبی محیط خارج است. زایمان در آب یک زایمان طبیعی است که ضمن درد کمتر نیازی به استفاده از داروهای بی‌حسی ندارد. در روش زایمان در آب با استفاده از آب با دمای 37- 34 درجه و relaxation عضلات، یک زایمان طبیعی اما بدون درد در آب گرم صورت می‌گیرد.

از مزایای این روش درد کم و عدم استفاده از داروهای بی‌حسی است ولی در این روش خطر بروز مشکلات تنفسی به جهت ورود آب به ریه نوزاد و عفونت و خونریزی برای مادر وجود دارد. راه کاهش خطرات ناشی از زایمان در آب، حضور مامای باتجربه و کنترل لحظه به لحظه شرایط زایمان و وضعیت مادر و نوزاد است. همچنین شرایط لازم جهت انجام این نوع زایمان، سلامت کامل مادر و جنین و اعلام رضایت کامل مادر از طریق پر نمودن رضایت‌نامه است...

در زایمان طبیعى، براى اینكه فرآیند زایمان زودتر به پایان برسد و مادر درد كمترى تحمل كند، به او آمپول فشار تزریق می‌شود، اما در زایمان در آب به تزریق آمپول فشار نیازى نیست، زیرا آب به دلیل خاصیتى كه دارد موجب تنظیم انقباضات می‌شود. نیاز كمتر به اپیزیوتومى (برش ناحیه پرینه) در این روش است (گاهى براى اینكه نوزاد راحت تر به دنیا بیاید، لازم است برش كوچكى در ناحیه پرینه ایجاد شود.) اما در زایمان در آب به این برش نیازى نیست. آب حالت ارتجاعى و انقباضى بیشترى به عضلات دهانه رحم می‌دهد و در برخى موارد كه لازم است دهانه رحم حدود چند میلی‌متر دیگر باز شود، نیازى به اپیزیوتومى نیست.

در زایمان طبیعى، بسیار پیش می‌آید كه فرآیند زایمان كند و گاه حتى متوقف می‌شود. در این مواقع، عامل زایمان مجبور به مداخلات پزشكى و گاهى نیز انجام سزارین می‌شود. ازجمله مداخلات پزشكى می‌توان به تزریق اكسى توسین (آمپول فشار)، داروهاى تسکین‌دهنده و مخدر، ضداسپاسم‌ها، انجام جراحى، استفاده از دستگاه مكنده براى بیرون كشیدن نوزاد، استفاده از فورسپس (چنگك)، یا انجام سزارین نام برد؛ اما حین زایمان در آب، در اكثر موارد، به این‌گونه مداخلات پزشكى نیازى نیست.

كاهش نیاز به مسکن‌ها: ازجمله خواص دیگر آب خاصیت آرامش بخشى آن است. آب تا حد قابل‌توجهی موجب آرام شدن عضلات می‌شود و بنابراین به استفاده از مسکن‌ها نیازى نیست. درد زایمان یكی از شدیدترین دردهایی است كه بشر در طول سالیان عمر خود تجربه نموده و زایمان در آب یكی از راه‌های رسیدن به زایمان بی‌درد است.

مزایای زایمان در آب

این روش،‌ زمان درد ناشی از زایمان و اضطراب مادر را بر اثر احساس آرامش و سبكی كه آب برای مادر ایجاد می‌كند، به طور مطلوبی كاهش می‌دهد. به طوری كه پروسه زایمان برای مادر بسیار خوشایند است. آب در وان‌های مخصوص این روش روان است. به این صورت كه این وان‌ها به شكلی تعبیه شده است كه قابلیت تعویض آب در صورت كثیف شدن در آن به راحتی وجود دارد.

از سوی دیگر، در طی انجام زایمان می‌توان از موسیقی و نور دل خواه نیز برای تأمین بیشتر آرامش خاطر مادر استفاده كرد. قرار داشتن جنین در كیسه آب رحم مادر در دوران بارداری، عامل آشنایی آن با محیط آبی محیط خارج است. این امر تأثیر به سزایی در زایمان آسان دارد، از طرف دیگر از آنجا كه نوزاد پس از تولد، به كمك ماما، به سرعت در آغوش مادر قرار می‌گیرد، از این طریق ارتباط عاطفی میان مادر و نوزاد نیز به سرعت برقرار می‌شود و پس از آن نیز، پس از تكمیل زایمان، مادر بدون هیچ مشكلی به اتاق ریكاوری می‌رود.

نبایدهای زایمان در آب

با اینكه این تكنیك، روش بسیار مناسبی به نظر می‌رسد ولی در موارد خاصی استفاده از این روش توصیه نمی‌شود، برای مثال وقتی نوزاد در شكم مادر جابجا نشده باشد و سرش به طرف پایین نباشد (وضعیت بریچ) یا نوزادان چندقلو باشند یا در شرایطی كه مادر از اكلامپسی (فشارخون و دفع پروتئین در ادرار و تشنج حاملگی، گاهی همراه با اغما) رنج ببرد، این روش توصیه نمی‌شود.به علاوه در هنگام وجود نشانه‌هایی از بی‌قراری یا تنش و حركات غیرارادی در جنین، خونریزی، استفاده مادر از مسكن‌هایی نظیر پتیدین یا بالا بودن سن مادر انجام زایمان در آب به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.