تغییرات زیادی در اثر بارداری در بدن مادر به وجود می آید و عوامل زیادی در تعیین روند صحیح بارداری و نتیجه بارداری موثر هستند. یكی از مهمترین و اصلی ترین نكات، تغذیه ی مادر باردار می باشد، زیرا رشد و نمو كامل جنین رابطه تنگاتنگی با تغذیه مادر داشته و تامین نیازهای او با دریافت مواد مغذی مادر عجین شده است و تنها راه برآوردن نیازهای انرژی و ساختاری جنین به واسطه جفت است.
بنابراین توجه به این تغییرات و تنظیم یك برنامه غذایی متناسب با آن، در این دوران ضروری به نظر می رسد. هرچه رژیم غذایی مادر كامل تر و متناسب تر باشد، كودك بهتر رشد خواهد كرد، از این رو، مادران باردار باید هم برای حفظ سلامت كودكشان و هم خودشان، توجه زیادی به امر تغذیه داشته باشند.
در دوران بارداری و شیردهی، ویتامین ها و مواد معدنی جهت حفظ سلامتی مادر و همچنین سلامت نوزاد ضروری هستند. در دوران بارداری و شیردهی نیاز به انواع ویتامین ها و مواد معدنی افزایش می یاید.
از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری جهت بارداری و شیردهی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سلامت کودک با اسید فولیک
کمبود اسیدفولیک به ویژه در ماه های اول بارداری باعث عدم تکامل سیستم عصبی در جنین می شود. به علت اینکه تقریبا نیمی از بارداری ها نا خواسته اتفاق می افتد، در نتیجه استفاده از 400 میکرو گرم از فولیک اسید به زنانی که در سنین باروری قرار دارند و همچنین در 12 هفته اول بارداری توصیه می شود.
افزایش وزن کودک با روی (زینک)
میزان نیاز به روی در زنان باردار بیشتر است. کودک به روی برای وزن گیری نیاز دارد. بنابراین دریافت مقادیر کافی روی بویژه برای رشد سریع سلول ها که در دوره بارداری رخ می دهد مورد نیاز است. کمبود این ماده در زنان باردار می تواند باعث کم وزنی کودک شود، همچنین کمبود این ماده در کودکان و نوجوانان باعث کوتاهی قد و رشد و نمو و تضعیف سیستم ایمنی می شود. به علت اینکه ایران در محدوده نواحی کمبود روی در جهان قرار دارد، زنان در دوران بارداری نیاز به 25 میلی گرم روی برای تامین نیاز های خود دارند.
کم خونی، مشکلی شایع در مادران باردار و شیرده
از املاح مهم دیگر در این دوران آهن است. محروم بودن کودکان از آهن در رحم مادر ممکن است باعث عقب ماندگی آنها نسبت به همسالان خود از لحاظ زبان و مهارت های حرکتی در مدرسه شود. در دوران بارداری بدن به مقادیر بیشتری از آهن نیاز دارد. در دوران بارداری مقدار خون بدن افزایش می یابد و نیاز بدن به خون نسبت به حالت عادی 50 درصد بیشتر می شود. کم خونی فقر آهن در دوره بارداری در ارتباط با زایمان زودرس، تولد نوزاد کم وزن و مرگ کودکان است. بر اساس آخرین توصیه های مراکز تغذیه در دنیا میزان نیاز خانم های باردار به آهن روزانه 27 میلی گرم است.
افزایش نیاز به کلسیم در دوران بارداری و شیردهی
استفاده از کلسیم در دوران بارداری باعث جلوگیری از کاهش تراکم استخوان و پوکی استخوان می شود چرا که جنین نیز برای رشد استخوان های خود به کلسیم نیاز دارد. محصولات لبنی منبع غنی کلسیم به حساب می آیند. زنان باردار باید در طول روز 3 تا 4 بار از لبنیات استفاده کنند. نوشیدن شیر و غذاهایی مانند شیر برنج بسیار مفید است. همچنین جهت افزایش جذب کلسیم مصرف همزمان ویتامین D نیز توصیه می شود.
از دیگر ترکیبات مهم در این دوران می توان به ویتامین A، ویتامین های گروه B ، B2 ، B6 ، B12)، ویتامینc، ویتامینD و ویتامینE اشاره نمود.
تحقیقات نشان می دهد، مصرف مولتی ویتامین در ماه‌های پیش و بعد از بارداری، خطرات مربوط به حاملگی را کاهش دهد، در حال حاضر تحقیقات جدید نشان داده مصرف روزانه مولتی ویتامین، می‌تواند از تولد نوزاد زودرس، کم وزن و یا نوزادی که دارای مشکل در سیستم عصبی است بکاهد.
مولتی پریناتال 21 سنتری دارای ویتامین ها و عناصر ضروری در این دوران است و حاوی 60 عدد قرص است. این مکمل دارای ویتامین ها و عناصر ضروری از جمله: اسید فولیک، آهن، روی، ویتامین D، کلسیم و... است. میزان اسید فولیک در این مکمل دقیقاً مطابق نیاز یک خانم باردار است. از جمله برتری های این محصول وجود 200 میلی گرم کلسیم است که به همراه ویتامین D می تواند به راحتی از دستگاه گوارش جذب گردد. از دیگر مزایای این محصول وجود 27 میلی گرم آهن به فرم فومارات است که از بروز کم خونی در این دوران پیشگیری می کند و عوارض گوارشی انواع سولفات آهن را ندارد.
