همه کودکان به مبانی ابتدائی زندگی یعنی غذا، گرما، پناهگاه و پوشاک نیاز دارند. ولی چیزهای دیگری همچون عشق و احساس امنیت نیز در همین سطح اهمیت قرار دارند. با تأمین نیازهای زیر می توان کودکانی قوی، برومند و با اعتماد به نفس پرورش داد.
1. تأمین نیازهای روزانه کودکان
کودک باید بداند که کسی هست که او را دوست دارد و نیازهای او را در اسرع وقت برطرف می کند. این شامل موارد زیر می شود:
• تغذیه او به هنگام گرسنگی
• گرم و امن نگه داشتن او به هنگام خطر
• کمک به او در هنگام داشتن درد، یا در شرایط ترس یا ناراحتی
• تأمین روتین روزانه
• اطمینان از اینکه همیشه کسی هست که مراقب او باشد.
گریه کردن در میان نوزادان امری عادی است و بطور متوسط هر نوزاد 2 تا 5 ساعت در روز گریه می کند و این روش حرف زدن اوست. وقتی نوزادی گریه می کند باید موارد زیر را چک کنید، در غیر این صورت بچه فقط به توجه و عشق شما نیاز دارد:
• پوشک او را چک کنید.
• ببینید آیا گرسنه است یا خیر.
• مطمئن شوید که او درد یا تب ندارد، اگر داشت نزد پزشک بروید.
• او را در پتوی نرمی بپیچید و در آغوش بگیرید و آرامش کنید.
• با کالسکه یا ماشین او را به گردش ببرید.
• او را روی صندلی فنردار بگذارید یا روی تاب مخصوص کودکان بگذارید و با احتیاط با او بازی کنید.
• موسیقی ملایم برایش بگذارید، یا آواز بخوانید یا به آرامی برایش لالایی بخوانید.
• او را حمام ببرید و آب تنی آرامش بخشی به او بدهید.
2. احساس امنیت دادن
وقتی کودک احساس امنیت کند، یاد می گیرد که به افراد اعتماد کند. کودکی که احساس امنیت نمی کند، اضطراب دارد و ناراحت است. این بر سلامت و یادگیری او اثر منفی می گذارد. ولی وقتی که یاد بگیرد می تواند به بزرگسالان اعتماد کند، به او کمک می شود که رشد سالم و شادی داشته باشد و از دنیای اطرافش لذت ببرد.
اولین اقدام برای جلب اعتماد کودک این است که نیازهای اولیه او را تأمین کنید. با نشان دادن میزان عشق و علاقه تان به او نیز می توانید به او احساس امنیت بدهید.
3. عشق و در آغوش گرفتن
در آغوش گرفتن و نوازش کردن کودک به او احساس امنیت و آرامش می دهد. بغل کردن و نشاندن او روی پایتان، بوسیدن و نوازش کردن او، همه روش های خوبی برای نشان دادن توجه تان به کودک است.
نوزادان و کودکان بیشتر دوست دارند آنها را روی پایتان بنشانید و تکان دهید، به آرامی قلقلک دهید و با انگشتان دست و پای آنها بازی کنید. آنها این بازی ها را خیلی دوست دارند. همچنین وقتی با هم بیرون می روید، در دست گرفتن دست او باعث می شود که حس کند در برابر خطرات محافظت می شود و در دنیای بیرون احساس امنیت خواهد کرد.
کودکان بزرگتر به محبت بیشتری نیاز دارند. با در آغوش گرفتن و بوسیدن و نوازش سرش، این محبت را نثار او کنید. نشستن در کنار او هنگام خواندن قصه یا تماشای تلویزیون نیز برای او بسیار خوب است.
هرچه بیشتر به کودک محبت نشان دهید این برایش نرمال و طبیعی می شود. همیشه به کودکی خودتان فکر کنید و خودتان را جای او بگذارید و از خودتان این سوالات را بپرسید: "بهترین چیز برای فرزند من چیست؟"، "من می خواهم چطور پدر یا مادری برای او باشم؟"
4. تحسین و تشویق فراوان
فرزندتان می خواهد شما را خشنود کند. اگر وقتی او کارش را خوب انجام می دهد یا وقتی حداکثر تلاشش را می کند، از او تعریف کنید، این باعث می شود که دوباره آن کار را انجام دهد. تعریف از کودک برای کارهای خوبش باعث می شود که بخواهد خوب باشد و این به او حس خوبی درباره خودش می دهد. کودکانی که حس خوبی درباره خودشان دارند ...
• راحت تر یاد می گیرند و تلاش بیشتری برای موفق شدن می کنند؛
• کمتر دردسر درست می کنند؛
• با دیگران خوب کنار می آیند؛
• راحت تر دوست پیدا می کنند؛
• احساس شادی و امنیت بیشتری می کنند.
5. لبخند زدن
به نوزادتان تا می توانید لبخند بزنید تا لبخند زدن یکی از اولین چیزهایی شود که او یاد می گیرد و آن را برایتان انجام می دهد.
لبخند زدن یکی از ساده ترین راه های کمک به کودک برای احساس شادی و امنیت است. وقتی به فرزندتان لبخند می زنید به او می گویید که:
• دوستش دارید؛
• از بودن با او لذت می برید؛
• از او راضی هستید؛
• به او توجه می کنید؛
• خوشحال هستید؛
• بودن با شما لذتبخش است.
وقتی لبخند می زنید به چشمان فرزندتان نگاه کنید تا لبخندتان تأثیر بیشتری داشته باشد. تماس چشمی خوب هنگام لبخند زدن، گوش دادن یا حرف زدن با فرزندتان باعث می شود که توجه او جلب شود.
6. حرف زدن
حرف زدن و آواز خواندن برای نوزادان از همان ابتدای تولد کار خوبی است. صدای آرام به او کمک می کند که احساس آرامش و امنیت کند. همچنین باعث می شود که او شما را بشناسد و بداند که شما در کنار او هستید تا مراقبش باشید.
وقتی با فرزندتان حرف می زنید او خیلی زود خودش شروع به یاد گرفتن کلمات می کند. هرچه بیشتر با او حرف بزنید، او بیشتر یاد می گیرد. همچنین اگر اکثر اوقات از کلمات بزرگسالان استفاده کنید، او آنها را یاد می گیرد. یاد گرفتن کلمات باعث می شود که او برقراری ارتباط را یاد بگیرد و در مورد دنیای اطراف بیشتر یاد بگیرد. وقتی بزرگتر می شود، کلمات برای او ابزارهای مهمتری می شوند.
کودکانی که از کلمات استفاده بهتری می کنند راحت تر منظورشان را بیان می کنند و خودشان را نشان می دهند. آنها راحت تر دوست پیدا می کنند و در خانه و مدرسه یادگیری بهتری دارند.
چند ایده برای صحبت کردن با فرزندتان:
وقتی سرتان شلوغ است یا خسته هستید ممکن است حوصله نداشته باشید و هر روز فقط مدت کوتاهی را به حرف زدن با فرزندتان اختصاص دهید.
قبل از خواب چند دقیقه با او آرام حرف بزنید. همین چند دقیقه حرف زدن در مورد وقایع روز باعث می شود که او لحظات خاصی با شما داشته باشد.
وقتی کودکان در حال یاد گرفتن کلمات هستند بازی هایی مانند "شکمت کو؟"، "پیشی کو؟" ... "اون چیه؟" می توانند کمک زیادی بکنند.
خواندن کتاب قصه قبل از خواب کمک زیادی می کند. حتی کودکان کم سن تر از نگاه کردن به عکس های کتاب لذت می برند.
آواز بخوانید. آواز خواندن و شعر خواندن هم راه خوبی برای یاد گرفتن کلمات است.
موضوعی انتخاب کنید و در مورد آن با کودک حرف بزنید و یا در مورد آن داستانی از کودکی تان تعریف کنید.
7. گوش دادن
وقتی بچه ها بزرگتر می شوند و بهتر می توانند از کلمات استفاده کنند، شروع به پرسیدن سوالات زیادی می کنند. با دقت به آنها گوش دهید و تلاشتان را بکنید تا به سوالات آنها پاسخ دهید و به او نشان دهید که یادگیری چیز خوب و سرگرم کننده ای است. گوش دادن راه دیگری برای نشان دادن میزان توجه و علاقه شما به او است. حتی وقتی که کودکان در مورد چیزی سوال می کنند که نمی توانند آن را داشته باشند، به یک جواب یا توضیح ساده نیاز دارند.
برای فرزندتان کتابچه ای در مورد خودش بسازید.
کودکان عاشق داستان های مربوط به خودشان هستند و این باعث می شود که حس کنند دوستشان دارید و برایتان مهم هستند. کتابچه یا آلبومی در مورد او از زمانی که متولد شد بسازید. انواع و اقسام چیزها را در آن بگذارید، چیزهایی مانند:
• اثر دست و پای او
• عکس های او
• چیزهایی که گفته است
• کارت تولد محبوبش
8. یاد گرفتن چیزهای جدید
برای آنکه به فرزندتان تجربه های جدید بدهید نیازی به اسباب بازی های گران یا تجهیزات دیگر نیست. شما می توانید از وسایل اطرافتان استفاده کنید یا با هم در پارک یا ساحل پیاده روی کنید. چرا شروع به جمع آوری کلکسیون صدف نمی کنید یا دنبال سنگ های خاص نمی گردید؟
این نوع کارهای آموزشی جالب هستند و به او چیزهای بیشتری در مورد دنیا می آموزند.
تجربه های جدید برای کودکان می تواند شامل موارد زیر باشد:
• گفتن داستانی در مورد کودکی خودتان
• بازی های جدید
• خواندن ترانه های جدید
• خواندن کتاب
• آموزش به کودکان در مورد اشکال و رنگ ها
• بردن کودک به منزل دوستش
• تحسین و تعریف از کودک بخاطر کار جدید یا خوبی که انجام داده
• بردن او به پارک، ساحل یا جاهای دیگر
• نقاشی کشیدن
• جمع کردن سنگ یا تماشای گل ها و گیاهان مختلف و هر تجربه جدید دیگری که مناسب کودکان باشد.
9. مراقبت از احساسات آنها
گاهی برای کودکان دشوار است که کلمات درستی برای بیان ناراحتی یا ترس خود بیان کنند.
نوزادان و بچه های کم سن و سال از چیزهای متفاوت و جدید می ترسند، در حالیکه ممکن است هیچ خطری برای آنها نداشته باشد. غریبه ها، دلقک ها یا حتی صدای بلند ممکن است برای کودکانی که به این چیزها عادت ندارند، خیلی ترسناک باشند. گاهی شما وسوسه می شوید که به آنها بخندید، آنها را مسخره کنید یا بگویید که لوس نشود. ولی آنچه که کودکان در این موقعیت ها بیش از همه بدان نیاز دارند این است که به آنها آرامش بدهید و توضیح ساده ای در این مورد به آنها بدهید.
10. جایزه و هدیه های خاص
همه والدین دوست دارند فرزندانشان رفتار خوبی داشته باشند. اگر وقتی فرزندتان خوب رفتار می کند به او توجه کنید، این باعث می شود که بیشتر آن کار خوب را انجام دهد. ولی اگر فقط وقتی شیطنت می کند به او توجه کنید، باعث می شود که دائماً در حال بازیگوشی باشد.
بهترین جایزه برای خوب بودن کودک این است که وقت و توجه خود را به او بدهید. زمان گذاشتن برای بازی با او و تفریح کردن هیچ خرجی برای شما ندارد. پیک نیک رفتن یا پیاده روی در پارک یا ساحل می تواند برای او بسیار سرگرم کننده باشد.
