اولین کلماتی که کودک بر زبان می آورد زیباترین و دلنشین ترین آوا در گوش والدین است اما هر کودکی تا زمان شروع صحبت کردن مسیر بلندی را طی می کند. در هر زمان مهارت های مختلفی را می آموزد تا در نهایت قدرت پیدا می کند کلمه ای را بیان کند. مهارت های ارتباطی نوزاد هر روز بعد از تولد اندکی پیشرفت می کند به طوری که می توان این مهارت ها را به طور کلی در ماه های مختلف اینگونه جمع بندی کرد:
در پایان سه ماهگی نوزادان معمولا:
- به دیگران لبخند می زنند.
- از شنیدن صداهای بلند جا می خورند.
- از گلو یا دهانشان صداهای مختلفی درمی آورند.
- زمانی که کسی با آنها صحبت می کند سکوت می کنند یا لبخند می زنند و می خندند.
- واکنش هایی نشان می دهند که معلوم می شود صدای شما را می شنوند.
- برای هر مشکلی به گونه ای خاص گریه می کنند و شما از نوع گریه آنها متوجه مشکلشان می شوید.
در پایان شش ماهگی معمولا:
- اگر با او بازی کنید یا حتی زمانی که خودش به تنهایی با خودش بازی می کند صداهای مختلفی تولید می کند.
- صداهایی که در این سنین از فرزندتان می شنوید بسیار متنوع هستند و گاهی می توانید این صداها را به بعضی کلمات تشبیه کنید.
- از نوع صدایی که تولید می کند می توانید متوجه خوشحال یا ناراحت بودن فزندتان شوید.
- چشم و صورتش را به طرف صداها برمی گرداند.
- زمانی که لحن صحبت خود را تغییر می دهید او نیز واکنش متفاوتی نشان می دهد.
- متوجه می شود که بعضی اسباب بازی ها و وسایل صدا دارند، به موسیقی و صدای رادیو و تلویزیون توجه می کند.
در پایان دوازده ماهگی:
- کودک سعی می کند بعضی کلمات را تقلید کند.
- کلمات محدودی را بیان می کنند، مانند: مامان، بابا، دد، پوف ...
- بعضی از کارهایی که از او می خواهید را متوجه شده و انجام می دهد، کارهایی مانند: بیا اینجا، برو، ...
- اسم برخی اشیا و قسمت های بدن را متوجه می شود، مانند دست، پا، کفش، غذا، ...
- اگر به او «نه» بگویید متوجه شده و گاهی اوقات ناراحت می شود.
- به سمت صداها یا اسباب بازی های جالب حرکت می کند.
پایان هجده ماهگی:
- اگر نام فرد یا یک شیء را بگویید به آن نگاه کرده، به سمت آن می رود یا به آن اشاره می کند.
- نام افراد و اشیا یا قسمت های مختلف بدن را متوجه می شود و می تواند آنها را نشان دهد.
- اگر شیء یا فردی را به او نشان دهید به سوی آن می رود.
- هشت تا 10 کلمه را می تواند بیان کند.
پایان بیست و چهار ماهگی:
- جملات ساده را بیان می کند، جملاتی مانند اینکه: «بازم شیر می خوام».
- سوالات دو تا سه کلمه ای می پرسد، مانند: «این مال منه؟»
- دستورات ساده ای که به او داده شود را متوجه می شود و دیگر نیازی نیست که از زبان بدن و ایما و اشاره برای روشن شدن موضوع استفاده کرد.
- حداقل پنجاه لغت را می داند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در این مطلب با توانایی هایی که فرزند شما در هر سنی به دست می آوردآشنا شدید، اگر فرزند شما در این سنین قرار دارد اما هنوز این مهارت ها را کسب نکرده باید با پزشک مشورت کنید. به یاد داشته باشید اگر به عنوان مثال در پایان سه ماهگی نوزاد باید شش مهارت را کسب کرده باشد و فرزند شما چهار مهارت را دارد نگران نشوید. توانایی های نوزادان و کودکان با یکدیگر متفاوت است و اندکی تاخیر در بروز مهارتی خاص نشانه هیچ مشکلی نیست.
به طور کلی تاخیر و ناتوانی در صحبت کردن به دلایل مختلفی رخ می دهد از جمله مشکلات شنوایی یا اختلالاتی در رشد. اگر پزشک تشخیص دهد که فرزند شما مشکلی دارد با توجه به نوع مشکل شما را به متخصصانی مانند شنوایی سنجی یا گفتار درمانی ارجاع می دهد.
اگر دوست دارید فرزندتان باهوش تر باشد و سریع تر بتواند صحبت کند از دوران جنینی و نوزادی با او صحبت کنید. مهم نیست که او خیلی کوچک است و یا به نظر شما متوجه نمی شود به او چه می گویید اما با او صحبت کنید. زمانی که مشغول کار هستید به او بگویید چه می کنید، زمانی که می خواهید از منزل بیرون بروید به او بگویید کجا می روید، برایش شعر و آواز و کتاب داستان بخوانید، صدای حیواناتی که در داستان هستند را برایش تقلید کنید.
زمانی که سعی می کند صدایی را تقلید کند یا با شما صحبت کند او را تشویق کنید، در دورا نوزادی و چند ماه اول زمانی که با نوزاد صحبت می کنید به حرکات دهان و لب های فرزنداتان توجه کنید که سعی می کند به گونه ای با شما ارتباط برقرار کند، او را به خاطر این تلاش تشویق کنید. زمانی که صدایی در می آوردآن صدا را برایش تکرار و تقلید کنید تا بیاموزد که او هم باید کلماتی را که می شنود را تکرار کند و صحبت کردن را بیاموزد. این کارها فرزن کوچک شما را تشویق می کند که سریع تر صحبت کرده و برای صحبت کردن بیشتر تلاش کند.
