افسانه حیدری دوشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۳ - ۲۰:۳۰

تكیه بر قدرت مادّى، مال و اولاد، شیوه‏ى فرعون است. فرعون و آل فرعون كه قهرمان قدرت و زور بودند، در برابر قهر خداوند نتوانستند لحظه‏اى مقاومت كنند، شما به این مال و قدرت اندك خود ننازید. به مال و فرزند مغرور نشوید. دلبستگى به غیر خدا هرچه باشد، محكوم است.

 

إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً وَ أُولئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ (آل عمران ـ 10)

همانا كسانى كه كفر ورزیدند، نه اموالشان و نه فرزندانشان در برابر (عذاب) خدا (در قیامت) هیچ به كارشان نمى‏آید و آنان خود هیزم و سوخت آتشند.

 

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآیاتِنا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ اللَّهُ شَدِیدُ الْعِقابِ (آل عمران ـ 11)

(شیوه كفّار) مانند روش فرعونیان و كسانى است كه پیش از آنها بودند، آیات ما را تكذیب كردند، پس خداوند آنها را به (كیفر) گناهانشان بگرفت. و خدا سخت كیفر است.

 

در آیات گذشته وضع مومنان و غیر مومنان در برابر آیات محكم و متشابه بیان شده بود، در ادامه این بحث از وضع دردناك كافران در روز قیامت پرده بر مى‏دارد و عواقب شوم اعمالشان را براى آنها مجسم مى‏سازد، مى‏فرماید: "كسانى كه كافر شدند اموال و ثروت ها و فرزندانشان آنها را از خداوند بى‏نیاز نمى‏كند (و در برابر عذاب الهى به آنان كمك نمى‏نماید) و آنها آتشگیره دوزخند"

اگر تصور مى‏كنند فزونى ثروت و نفرات و فرزندان مى‏تواند آنها را از عذاب الهى در این جهان یا در آخرت حفظ كند سخت در اشتباهند.

بعضى از مفسران، این آیه را اشاره به یهود بنى نضیر و بنى قریظه دانسته‏اند كه به اموال و فرزندان خود افتخار مى‏كردند، ولى مسلماً آنها یكى از مصادیق این آیه بوده‏اند، و مفهوم آن چنان گسترده است كه كفار دیروز و امروز را شامل مى‏شود.

"وقود" به معنى "آتشگیره" و چیزى كه آتش را با آن مى‏افروزند (مانند هیزم) مى‏باشد، نه آتش‏ زنه (مانند كبریت) و تعبیر "وَ أُولئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ" (و آنها هیزم آتش دوزخند)، مى‏رساند كه آتش دوزخ از درون وجود خود آنها زبانه مى‏كشد، و وجود آنها است كه آنها را آتش مى‏زند.

البته در بعضى از آیات داریم كه آتشگیره دوزخ، علاوه بر گنهكاران، سنگ ها نیز مى‏باشند كه ظاهراً منظور از آن بت هایى است كه از سنگ مى‏ساختند، بنابراین آتش دوزخ از درون وجود خودشان و اعمال و معبودهاى خودشان شعله‏ور مى‏گردد.

سپس به یك نمونه روشن از اقوامى كه داراى ثروت و نفرات فراوان بودند ولى به هنگام نزول عذاب، این امور نتوانست مانع نابودى آنان گردد اشاره كرده، مى‏فرماید: "وضع اینها همچون وضع آل فرعون و كسانى است كه قبل از آنها بودند، آیات ما را تكذیب كردند (و به فزونى اموال و نفرات و فرزندان مغرور شدند) خداوند آنها را به كیفر گناهانشان گرفت و خداوند كیفرش شدید است" (كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآیاتِنا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ اللَّهُ شَدِیدُ الْعِقابِ).

"دأب" در اصل به معنى ادامه سیر و حركت است و به معنى "هر كار و عادت مستمر" نیز مى‏آید.

در آیه فوق حال كافران معاصر پیامبر صلی الله علیه و آله تشبیه به عادت مستمر و سیره نادرست آل فرعون و اقوام پیش از آنها شده است كه آیات خدا را تكذیب كردند و خداوند آنها را به گناهانشان گرفت و در همین جهان به مجازات سختى گرفتار شدند.

این در حقیقت هشدارى است به همه كافران لجوج كه سرنوشت فرعونیان و اقوام پیشین را به خاطر بیاورند و مراقب اعمال خود باشند. درست است كه خداوند ارحم الراحمین است، ولى به موقع خود، براى تربیت بندگان شدید العقاب نیز مى‏باشد و هرگز نباید رحمت واسعه پروردگار باعث غرور كسى شود.

ضمناً از كلمه "دأب" استفاده مى‏شود كه این برنامه غلط یعنى لجاجت در برابر حقیقت و تكذیب آیات پروردگار، خوى و عادت آنها شده و به همین جهت به مجازات شدید تهدید شده‏اند زیرا تا زمانى كه "گناه و خلاف" به صورت عادت و سنت و راه و رسم در نیامده بازگشت از آن آسان، و مجازاتش نسبتا خفیف است ولى هنگامى كه در وجود انسان نفوذ كرد هم بازگشت از آن مشكل است و هم مجازات آن سنگین، پس چه بهتر كه كافران و گناهكاران تا دیر نشده از راه نادرست باز گردند.

 

پیام‏های آیه 10:

1ـ به مال و فرزند مغرور نشوید. دلبستگى به غیر خدا هر چه باشد، محكوم است. «لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ»

2ـ كفر، انسان را از مدار انسانیّت خارج و در حدّ اشیاى مادّى و طبیعى پایین مى‏آورد. «أُولئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ»

 

پیام‏های آیه 11:

1ـ بعد از بیان كلّیات، بیان نمونه‏ها لازم است. «كَفَرُوا»، «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ»

2ـ تكیه بر قدرت مادّى، مال و اولاد، شیوه‏ى فرعون است. «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ»

3ـ تاریخ و تجربه‏ى گذشتگان، بهترین درس است. «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ ...»

فرعون و آل فرعون كه قهرمان قدرت و زور بودند، در برابر قهر خداوند نتوانستند لحظه‏اى مقاومت كنند، شما به این مال و قدرت اندك خود ننازید.

4ـ گاهى نقش اطرافیان طاغوت از خود طاغوت كمتر نیست. «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ»

5ـ گناه بد است، ولى بدتر از آن عادت به گناه و روحیّه‏ى گناه است. «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ ...»

6ـ خصلت‏ها، شیوه‏ها و اعمال و گناهان مشابه، جزا و پاداش مشابه دارد. «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ»

7ـ عامل هلاكت امّت‏ها، گناهان آنان بوده است. «فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ»

8ـ آنجا كه گناه جزو روحیّه و عادت شد، عقوبت پروردگار سخت است. «كَدَأْبِ»، «شَدِیدُ الْعِقابِ»



شارژ سریع موبایل