ما چقدر به تعلّم و تفقّه قرآن نیاز داریم و متأسّفانه چقدر از آن فاصله گرفته‌ایم؟! در شرایط كنونی یك قسمت زیادی از عمر ما، صرفِ خواندن مجلّه و روزنامه و دیدن فیلم ها و گوش دادن به رادیو می ‌گردد.

قرآن، این بزرگترین محور اتحاد مسلمین جهان، قرنهاست که دستخوش غبار افکار و بر کنار از زندگی آدمیان، مهجور مانده است.

به راستی چاره ی کار چیست و چگونه می توان قرآن را از این مهجوریت درآورد؟

یکی از راه‌های رفع این مهجوریت، گسترش فرهنگ انس با قرآن کریم می باشد.

متأسفانه یکی از عوامل جذب جوانان به سمت قرآن، میزان لذت بردن از دیدن و شنیدن و خواندن قرآن است که متأسفانه چنین حسی در جوانان ضعیف است و اکثراً با شنیدن قرآن، یاد مرگ و خبرهای ناگوار می افتند.

این درحالی است که قرآن، شورانگیزترین نغمه ای است که جان های مشتاقان را به خویش می خواند و سرور و وجد و ابتهاج را در دل ها می سراید. (زمر، 23)

در سیره معصومین علیهم السلام در اهمیت قرائت قرآن بیانات ارزشمندی وجود دارد که در ادامه بیان می کنیم:

امام صادق علیه السلام فرمود: امام سجاد علیه السلام بهترین قاری زمان خود، بود و صدای خود را بلند می کرد، تا اینکه اهل منزل صدای زیبای او را می شنیدند. (مجلسی، 1403هـ.ق، ج 92، ص 195)

از حضرت امام صادق علیه السلام روایت شده است: امام باقر علیه السلام خوش صوت ترین قاری قرآن بود. شب هنگام، زمانی که برمی خاست و به قرائت قرآن، مشغول می گردید، صوت خود را بلند می کرد. در آن هنگام که سقّاها، برای آوردن آب، از کنار او می‌گذشتند و همچنین، زمانی که عابران از آنجا عبور می کردند به خاطر صوت خوش آن حضرت، می ایستادند و به قرائت قرآن او گوش فرا می دادند. (مجلسی، 1403 هـ.ق، ج 2، ص 195)

قرائت قرآن کریم بسیار نقش مهمی در جذب افراد به سمت این کتاب نورانی دارد و این تنها مختص مسلمانان نمی باشد، حتی بر غیر مسلمانان نیز تأثیر گذار است.

امروزه کم نیستند، شنوندگان غیر عرب زبانی در کشورهای اروپایی و آمریکایی، که تنها از طریق شنیدن صوت دل انگیز قاری قرآن، قطره های اشک بر گونه هایشان غلتیده و اسلام آورده اند؛ و این به خاطر این است که کلام و سخن قرآن کلام و حرف فطرت درونی همه ی انسان ها است چه مسلمان و چه غیر مسلمان.

در مورد اهمیت قرائت، همین بس که امام خمینی (ره) به فرزندش می فرماید: فرزندم! با قرآن، این کتاب بزرگ معرفت آشنا شو و با قرائت آن راهی به سوی محبوب باز کن و تصور مکن که قرائت بدون معرفت اثری ندارد، که این وسوسه شیطان است.

این کتاب از طرف محبوب است برای تو و برای هرکس و نامة محبوب است، گرچه عاشق و محبّ، مفاد آن را نداند؛ و با این انگیزه شاید حب محبوب که کمال مطلوب است، به سراغت آید و دستت را بگیرد. (امام خمینی، 1386ش، ص 93)

البته، مسلماً وقتی زیبایی ظاهری صوت تأثیرگذارتر خواهد بود که زیبایی های باطنی نیز به آن افزوده شود.

از پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله  پرسیده شد: چه کسی از بهترین صوت قرآنی برخوردار است؟

پیامبر جواب داد: کسی که وقتی به قرائتش گوش فرا دهی، بنگری که از خدا می ترسد. (مجلسی، 1403هـ.ق، ج 2، ص 195)

بهار قلب ها را دریابیم

قرآن کریم خود نیز به فهم و تفقّه در کتاب نور را سفارش می کند و می فرماید: (تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ)؛«قرآن را یاد بگیرید.» و نه تنها یاد بگیرید، بلكه: (تَفَقَّهُوا فِیهِ فَإنَّهُ رَبِیعُ الْقُلُوبِ)؛

«درش بیاندیشید و به عمق معارف آن راه بیابید كه قرآن بهار دلهاست.»

بهار كه می ‌آید چه می كند؟ زمین را زنده می ‌كند و گلها را از آن می ‌رویاند، اگر قرآن به زمین قلب شما برسد آن را زنده می ‌كند و گل های تقوی و فضیلت از آن می ‌رویاند.

(وَ اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ)؛

«از نورش شفا بجویید كه شفا بخش صدور است.»

این سه جمله دنبال هم آمده است: تعلّم، تفقّه، استشفاء.

اوّل یاد گرفتن، سپس اندیشیدن و آنگاه شفا طلبیدن؛ نه فقط قاری و عالم شدن كه بهره‌ای نخواهد داشت؛ چنانكه مولا (علیه السلام) می‌فرماید:

(وَ إنَّ الْعَالِمَ الْعَامِلَ بِغَیرِ عِلْمِهِ كَالْجاهِلِ الْحائِرِ الَّذِی لا یسْتَفِیقُ مِنْ جَهْلِهِ بَلِ الْحُجَّةُ عَلَیهِ أعْظَمُ وَ الْحَسْرَةُ لَهُ ألْزَمُ وَ هُوَ عِنْدَ اللهِ ألْوَمُ)؛ 

«عالمی كه عامل به غیر علمش باشد همانند جاهلی سرگردان است كه از جهل خود به هوش نمی ‌آید، بلكه دلیل بر عقابش بزرگتر است و اندوهش پایدارتر و توبیخش در نزد خدا بیشتر است.»