حضرت امام خمینی(ره) پـس از انبیاء بزرگ الهی و معـصومان(علیهم‌السلام)، از كم نظیرترین و ممتازترین شخصیت های تاریخ بشریت است كه با اندیشه های بلند الهی و تلاش های صادقانه خویش مسیر تاریخ را دگرگون كرده و سر منشاء تحولات عظیمی در ایران و جهان گردید.

شخصیت كم نظیر حضرت امام (ره) و تأثیرگذاری شگرف او بر جهان معاصر همواره مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و شخصیت های مطرح جهانی بوده است؛ ماریا النا اگویار آلبینانا درباره امام خمینی چنین می گوید: انسان هایی هستند که پس از مرگ فیزیکیشان، باز هم به حیات خود ادامه می دهند، زیرا نیت و خواست متعالی را تجسم می کنند و توانایی درک خواسته ها و آرزوهای ملت خود را دارند. امروز، نیز پس از سال ها از عدم حضور فیزیکی و جسمانی ایت الله خمینی، ایران با تفکر امام خمینی پیش می رود.

چگونه ممکن بود، مردی در تبعید و از هزاران کیلومتری سرزمین زادگاهش، موفق به یک کردن اراده ها و خواسته ها شود، وحشت را مغلوب کند و امیدواری را القا نماید. در حالی که شاه مستبد و ظالم عنوان و لقب شاه شاهان را بخود می داد، و نوکر ساده لوح دلار بود، بیشتر به خاطر هزینه ها و مخارج چند میلیونی خرید سلاح های پیچیده از او محافظت می شد و در تخت سلطنت پا برجا و استوار به نظر می رسید و این سلاح ها فقط برای حفظ قدرت او و منافع اربابانش بود.

نهضت امام خمینی با پرهیزگاری و فضیلت یک زندگی ساده و بی تکلف، بر پایه آرزوهایش برای ملت، تحت دستورات و فرامین قرآن، ممکن بود. اما نه به شکلی سرد و بی روح و آکادمیک بلکه با گرمی و حرارت و فقط کسی که آن را در قلب خود داشته باشد، می تواند به آن نائل شود. او نمونه زنده نور و روشنایی بود که ملت ایران را در مبارزه جهت دفاع از هویت خویش تا کسب آزادی و رهایی از اسارت و بندگی شاهنشاهی رهبری و هدایت نمود.

15 سال تبعید، روح سخت او را تحت تأثیر قرار نداد، بلکه فقط اراده و خواست خود را در بهترین حالات بشری مانند: عشق به مردمش، مهربانی و نیکوکاری نامحدود، وقف بی حد و مرز برای ملت تسلیم کرد و واگذشت. اینها قوی ترین سلاح های او بودند، سلاح هایی که با هیچ پولی نمی توان آنها را خریداری کرد.

به همین دلیل، امروز در ایران او را با حرمت و حسن نظر یاد می کنند، زیرا که در هر یک از موفقیت های کشور، آمال ها و آرزوهای آیت الله دیده می شود. روحش شاد و بهشت جایگاه ابدیش باد.

امیرالمومنین علی(علیه السلام) می فرمایند: «خداوند بر رهبران حق واجب كرد كه خود را با افراد ضعیف تطبیق دهند تا تنگدستی بر فقیر سنگینی نكند» به نقل از دختر امام، ایشان همانند همه افراد كشور كوپن داشتند و همان طور كه خیلی خانه ها كوپن كم می آورند، در خانه امام هم زیاد شنیده می شد كه می گویند: روغن ما تمام شده، مرغ نداریم و كوپن هم نداریم.

اما باید گفت امام خمینی احیاگر تفكر شیعی و فرهنگ و اندیشه علوی در قرن حاضر بود. شخصیتی چنین بی نظیر قطعا باید ترتبیت یافته مكتبی خاص باشد كه این چنین توانسته بر قلوب حاكمیت كند. بر این اساس برخی ویژگی های این شیعه علی(علیه السلام) را كه چه خوب شاگردی امام مكتب خویش را كرده است بر می شماریم:

1- جامعیت امام

علی(علیه السلام) انسان كامل است و یقیناً شیعیان حقیقی او نیز باید در مراتب پائین تری این جامعیت را در خود ایجاد نمایند. امام خمینی شخصیتی بود كه از نظر كمال عقلانی، ‌سیادت، شجاعت، زیركی،‌ اعتدال جسمانی، برخی ذوق ها در شعر و ادبیات و ... زبانزد خاص و عام بود. از نظر علمی نیز از جمله نوادری بود كه فقه، اصول، فلسفه، ‌اخلاق، عرفان، رجال، تفسیر، سیاست، علوم اجتماعی و مردم شناسی را در حد اعلای آن در خود جمع كرده بود و مهم تر از همه در بعد اخلاق و رفتار، او جامع اضداد بود.

2- زهد، ساده زیستی و مصرف امام

زهد و سادگی امام یادآور زهد علوی بود. به دور از تجمل و ساده می زیست، ‌ساده  می پوشید و ساده می خورد.

در زمانی كه می توانست در یك كاخ زندگی كند خانه محقر جماران را برگزید، خانه ای كه از فرط سادگی تعجب جهانیان را برانگیخت.

- خوراك امام: امام از هر گونه غذای چرب و نرم پرهیز می كرد و به گفته اطرافیانشان غذای مورد علاقه ایشان نان و پنیر و مغز گردو بود.

- صرفه جویی امام: امام به شدت صرفه جو و اسراف گریز بود. در منزل ایشان یك چراغ روشن اضافه پیدا نمی شد و حتی گاهی اوقات كه خود امام در حال ملاقات با شخصیت ها و افراد متوجه روشنی بی مورد چراغ دستشویی می شدند بلند شده و بدون آنكه به دیگران امر كنند، خودشان آن را خاموش می كردند.

- همسانی با مردم ضعیف: امیرالمومنین علی(علیه السلام) می فرمایند:

«خداوند بر رهبران حق واجب كرد كه خود را با افراد ضعیف تطبیق دهند تا تنگدستی بر فقیر سنگینی نكند».

به نقل از دختر امام، ایشان همانند همه افراد كشور كوپن داشتند و همان طور كه خیلی خانه ها كوپن كم می آورند، در خانه امام هم زیاد شنیده می شد كه می گویند: روغن ما تمام شده، مرغ نداریم و كوپن هم نداریم.

3- عبادت، معنویت و غیرت دینی امام

- پافشاری بر اقامه نماز اول وقت: امام بر انجام واجبات و ترك محرمات بسیار مصمم بود و بیش از هر چیز بر اقامه نماز اول وقت پافشاری می نمود. امام در اواخر عمر شریفشان پس از عمل جراحی از اینكه نمازشان ده دقیقه به تأخیر افتاده با گلایه به حاج احمد آقا می فرمایند:

ناراحتم، از اول عمر تا به حال نمازم را اول وقت خوانده ام،‌ چرا الان كه پایم لب گور است ده دقیقه به تأخیر افتاد؟

- اولویت دادن به مستحبات: امام اهمیت ویژه ای برای مستحبات قائل بوده و تحت هیچ شرایطی حاضر به ترك آنها نمی شد. او در تأسی به مولایش علی ابن ابیطالب، با شب انس و الفتی دیرینه داشت. نماز شب او ترك نمی شد و حتی به هنگام بازگشت از فرانسه نماز شب خود را در هواپیما به جا آورد.

- روز جمعه ای در ایام اقامت امام در پاریس،‌ وقتی آمریكایی ها برای انجام مصاحبه مستقیمی كه برای نشان دادن مواضع و روند انقلاب بسیار موثر بود خدمت امام رسیدند، ایشان فرمودند: «حالا وقت انجام مستحبات ”³غسل واجب”³ است وقت مصاحبه نیست.»

و بدین ترتیب مصاحبه را به بعد از مستحبات روز جمعه موكول نمودند.

- غیرت دینی: امام پایبندی عجیبی به احكام اسلام داشت و هیچ گونه مصلحت اندیشی در این زمینه را نمی پذیرفت. یكی از سفیران وزارت خارجه از ایشان سوال می كند: «در برخی مجالس كه دعوت می شویم مشروبات الكی وجود دارد و اگر نپذیریم حمل بر چیزهای دیگر می شود و مشكلاتی در روابط پیش می آید.» حضرت امام فرمودند :

«به جهنم! نباید از این چیزها بترسند، نباید بروند. دلیلش را هم بگویند تا آنها هم كم كم بفهمند برای چیست؟»

4- دشمن شناسی و قاطعیت امام

امام خمینی روحیه ای بسیجی و دشمن ستیز داشت. او هرگز به مذاكره با شاه و دشمنان اسلام اعتقاد نداشت و اگر هم چنین اعتقادی داشت هرگز پیروز نمی شد و عزت خود را هم از دست می داد. خود می فرمود: «خمینی را اگر دار بزنند تفاهم نخواهد كرد.»
آری امام كسی بود كه علی وار زیست و علی وار به دیار باقی شتافت. (او به ما فهماند علی وار زیستن و تا نزدیكی مرزهای عصمت پیش رفتن افسانه نیست»

آن روزی كه امریكا از ما تعریف كند باید عزا گرفت، آن روز كه كارتر و ریگان (روسای جمهور امریكا) از ما تعریف كنند معلوم می شود كه در ما اشكالی پیدا شده است.

قاطعیت امام قاطعیت جدش امیرالمومنین را تداعی می كرد. او همچون علی(علیه السلام) احدی جز خداوند را در نظر نمی گرفت و می فرمود:

مولای ما امیرالمومنین(علیه السلام) آن مرد نمونه عالم،‌ آن انسان به تمام معنا انسان، آن كه در عبادت آن طور بود كه در زهد و تقوا و در رحم و مروت با مستضعفین آن طور بود، با مستكبرین و با كسانی كه توطئه می كنند، می كشت هفتصد نفر در یك روز، چنانچه نقل می كنند.

«دفاع از اسلام و نظام شوخی بردار نیست و در صورت تخطی هر كس در هر موقعیت بلافاصله به مردم معرفی خواهد شد.»

مگر بیش از این است كه ما ظاهراً از جهان خواران شكست می خوریم و نابود می شویم؟ مگر بیش از این است كه ما را در دنیا به خشونت و تحجر معرفی می كنند؟ بگذار دنیای پست مادیت با ما چنین كند ولی ما به وظیفه اسلامی خود عمل كنیم.

آری امام كسی بود كه علی وار زیست و علی وار به دیار باقی شتافت.

(او به ما فهماند علی وار زیستن و تا نزدیكی مرزهای عصمت پیش رفتن افسانه نیست.»