بد اخلاقی کودکان وحشتناک و زننده است اما حقیقت این است که آن‌ها «کودک» هستند. در این شرایط چگونه می‌توانید این انفجار کودک و البته انفجار درونی خودتان را کنترل کنید؟ در اینجا 10 روش پیشنهاد شده از سوی کارشناسان و والدین برای شما آورده شده است.

دکتر «ری لوی»، روانشناس بالینی و دستیار نویسنده کتاب راه کارهای ساده‌ای که بدخلقی را از بین می‌برد و موجب همکاری می‌شود می‌گوید: «بدخلقی وحشتناک و زننده است اما یک حقیقت کودکی است. کودکان به‌خصوص در سن 1 تا 4 سالگی هنوز مهارت‌های لازم برای کنترل خودشان را به‌دست نیاورده‌اند. آن‌ها اغلب کنترل خود را از دست می‌دهند.» دقیقا چه اتفاقی می‌افتد که آن‌ها این‌گونه بدخلق می‌شوند؟ لوی می‌گوید هر بدخلقی کوچک نتیجه یک عامل کوچک است. برای مثال چیزی که می‌خواستند را به‌دست نیاورده‌اند. «برای کودکان 1 تا 2 ساله بدخلقی اغلب روشی برای ارتباط برقرار کردن و دریافت احتیاجاتشان است- شیر بیشتر، تعویض پوشک یا دسترسی به آن اسباب‌بازی که در گوشه‌ای افتاده. اما آن‌ها مهارت گفتاری برای بیان آن ندارند و وقتی شما به گفته‌هایشان توجه‌ نمی‌کنید، ناامید می‌شوند. کودکان 3 یا 4 ساله خود مختارترند. آن‌ها از خواسته‌ها و علاقه‌های خود آگاهند و می‌خواهند از آن‌ها دفاع کنند. اگر شما با آن موافقت نکنید، بدخلقی را شروع می‌کنند.»

در این شرایط شما چگونه می‌توانید این انفجار را کنترل کنید؟ در این‌جا 10 روش از سوی کارشناسان و والدین برای شما آورده شده است.

1. کودک را نادیده بگیرید

جی هوکر، متخصص اطفال روچستر در مینه سوتا می‌گوید: «هنگامی که کودکتان بدخلق می‌شود، عقل‌اش را از دست می‌دهد، احساسات‌اش مختل می‌شود و بخشی از مغزش از کار می‌افتد؛ قسمتی که تصمیم می‌گیرد و قضاوت می‌کند.» دکتر الن کازدین، نویسنده کتاب روش کازدین برای والدین و کودکان بدخلق می‌گوید: «به همین دلیل است که در این شرایط منطق کمکی نمی‌کند زیرا بخش منطقی مغز از کار می‌افتد.» همان‌طور که شما هنگام غرق شدن کسی نمی‌توانید به او شنا بیاموزید، در مورد بدخلقی نیز چنین است. هیچ چیزی در آن لحظه وجود ندارد که شرایط را بهبود بخشد. در واقع تقریبا هر چه شما بیشتر تلاش کنید، بدتر می‌شود. بنابراین بهتر است زمانی که عصبانیت‌اش از بین رفت با او صحبت کنید.

2.  به او فرصت دهید

لیندا پرسن، پرستار و نویسنده کتاب معجزه تربیت می‌گوید: «کودکان گاهی احتیاج دارند تا عصبیات خود را تخلیه کنند، بنابراین به آن‌ها اجازه دهید این کار را انجام دهند. (فقط مطمئن شوید که او به خودش صدمه نمی‌زند.) من به این روش اعتقاد دارم زیرا به کودکان می‌آموزد تا عصبانیت خود را به روشی غیر مخرب تخلیه کنند. آن‌ها قادرند، بدون درگیری با شما، خشم خود را بیرون بریزند، سپس کنترل خود را به‌دست آورند.» این روش می‌تواند به تنهایی و بدون توجه شما به او کارساز باشد.

3. حواس او را پرت کنید

اگر در شرایط بدخلقی کودک‌تان او را سرگرم چیزی کنید که برایش جالب است، بدخلقی خود را فراموش خواهد کرد. آلیسا فیتزجرالد، مادر دو فرزند از ماساچوست، می گوید: «کیف من پر از وسایلی است که حواس کودک‌ام را پرت می‌کند مثل اسباب‌بازی، کتاب و اسنک‌های خوشمزه.» زمانی که کودک بدخلق می‌شود، تما عصبانیت خود را بیرون می‌ریزد تا زمانی که چیزی توجه‌اش را به خود جلب کند. او اضافه می‌کند: «من به این نتیجه رسیدم که این روش می‌تواند حتی قبل از شروع بدخلقی کارساز باشد، البته اگر به موقع اجرا شود.» اگر کودک شما به علت این‌که شما او را از خرید غلات فوق‌العاده شیرین‌شده منع کردید بدخلق شد، به سرعت حواس او را با چیز دیگری پرت کنید. برای مثال به او بگویید: «من می‌خواهم چند تا بستنی بخرم، می‌توانی به من در انتخاب آن کمک کنی؟» یا «اون جعبه خرچنگ‌ها را ببین!» لوی می‌گوید: «کودکان محدوده توجه‌شان کوتاه است- به این معنی که به آسانی حواس‌شان پرت می‌شود.» بنابراین شما باید نقش خود را تغییر دهید و او را سرگرم کنید.

4. دریابید چه چیز واقعا کودک شما را بد خلق می‌کند

دکتر هوکر می‌گوید: «این روش برای کودکان زیر 2 سال و نیم است. کودکان در این سن دامنه لغات‌شان تنها 50 کلمه است و نمی‌توانند بیش از دو کلمه را با هم ترکیب کنند. ارتباط آن‌ها محدود است در حالی که احتیاجات و خواسته‌های فراوانی دارند. زمانی که شما پیام آن‌ها را دریافت نمی‌کنید یا به اشتباه متوجه می‌شوید، بدخلقی آن‌ها آغاز می‌شود.» یک روش این است که زبان نشانه‌ها را به او یاد دهید. به او بیاموزید که چگونه کلمات پایه مانند بیشتر، غذا، شیر و خستگی را نشان دهند. این روش کارساز است.

5. او را در آغوش بگیرید

لوی می‌گوید: «شاید فکر کنید که این روش آخرین مرحله‌ای است که می‌خواهید انجام دهید اما واقعا می‌تواند به آرام شدن کودک شما کمک کند. منظور من آغوشی زیاد و پر از انرژی است نه یک نوازش کوتاه. سعی کنید هنگامی که او را در آغوش گرفتید، کلمه‌ای سخن نگویید. آغوش می‌تواند به کودک حس امنیت دهد و به او نشان دهد که برایتان مهم است، حتی اگر با رفتار او موافق نیستید.» گاهی آن‌ها احتیاج به جای امنی دارند تا احساسات‌شان را تخلیه کنند.

6. به او غذا دهید

لوی می‌گوید: «خستگی و گرسنگی دو دلیل بزرگ بدخلقی است. اغلب بسیاری از والدین نزد من می‌آیند و از این‌که کودک‌شان هر روز بدخلق است، شکایت می‌کنند، تا این‌که مشخص شد آن‌ها هر روز قبل از ناهار یا زمان چرت و صبح زود این گونه رفتار می‌کنند. پیشنهاد من این است که به او غذا، آب و سبزیجات دهید یا حتی او را به رختخواب ببرید و بگذارید کمی تلویزیون ببیند. به خودتان فکر کنید که وقتی خواب‌تان بهم می‌ریزد، چقدر بدخلق می‌شوید. کودکان به خواب و غذای بیشتری احتیاج دارند بنابراین تاثیر آن نیز چند برابر خواهد بود.

7.  به رفتار کودک خود انگیزه دهید

شما می‌توانید کودک‌تان را با پاداش تشویق به انجام کاری کنید. برای مثال اگر می‌خواهید به رستوران بروید، به او بگویید: «الکس! امشب مامان از تو می‌خواهد که آن‌جا بنشینی و شام‌ات را کامل بخوری. من واقعا فکر می‌کنم که تو می‌توانی این کار را انجام دهی. اگر این کار را بکنی، وقتی به خانه برگشتیم می‌توانی فیلم ببینی.» دکتر پرسن می‌گوید که پیشنهاد رشوه اگر قبل از شروع بدخلقی، نه در وسط آن، داده شود، خوب است. اگر کودک شما این موضوع را فراموش کرد، به آرامی موضوع را به او گوشزد کنید.

8.  به آرامی با او صحبت کنید

گفتن این جمله آسان‌تر از عمل به آن است. اما کارشناسان به شما توصیه می‌کنند که باید خونسردی خود را در طول بدخلقی کودک‌تان حفظ کنید. در غیر این صورت شما درگیر بحث با او می‌شوید و همه چیز خراب می‌شود. به علاوه، بخشی از بدخلقی کودک‌تان جلب توجه شماست و برای او مهم نیست که عمل‌اش منفی یا مثبت است. تمام چیزی که او اهمیت می‌دهد این است که شما 100% آنچه را که می‌خواهد به او بدهید. آرام صحبت کردن شما به او نشان می‌دهد که رفتار بد او روی شما تاثیری نخواهد گذاشت و به شما نیز کمک می‌کند تا آرام باشید. در واقع صدای آرام شما هم برای شما و هم برای کودک‌تان اهمیت دارد. اگر شما عصبی باشید، کودک‌تان نیز عصبی می‌شود.

9.  لبخند بزنید

هر پدر و مادری از بدخلقی در ملا عام به دلایلی هراس دارد. شاید شما فکر می‌کنید که دیگران شما را مادری بد می‌پندارند که کودکی غیر قابل کنترل تربیت کرده‌اید. اما تنها به شیوه‌ای بیاندیشید که بهترین نتیجه را خواهد داشت. همه کودکان باهوش‌اند، بنابراین اگر شما تنها به دلیل این‌که نمی‌خواهید او در مقابل دیگران بدخلقی کند، به او اجازه دهید آنچه می‌خواهد انجام دهد، در این صورت او با خود می‌گوید که این روش عملی است. در این شرایط بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که لبخند بزنید و وانمود کنید همه چیز خوب است. اما دیگران چه فکر می‌کنند؟ تحقیقات نشان می‌دهد که دیگران تنها به عکس‌العمل شما فکر می‌کنند. اگر آرام باشید و طوری رفتار کنید که گویی همه چیز تحت کنترل شما است، حتی اگر کاری برای آرام کردن او نکنید، آن‌ها فکر می‌کنند که شما مادر خوبی هستید.

10.  مکان خود را تغییر دهید

دور کردن کودکان از مکانی که موجب بدخلقی آن‌ها شده، می‌تواند آرام‌شان کند. این درباره زمان‌هایی که شما بیرن از منزل هستید نیز کارساز است. اگر کودک‌تان برای یک اسباب‌بازی یا شکلات بد خلق شد، او را به جای دیگری ببرید تا بدخلقی‌اش تمام شود. تغییر مکان منجر به تغییر رفتار می‌شود.