سه ماه است ازدواجکردهایم و دائم با هم مجادله میکنید. لطفاً درباره مجادله توضیح دهید.
بله مجادله یک آفت بزرگ است و خیلی خطرناک است. یکوقت، زوجها مشکلی در زندگی دارند. همه مشکل دارند. یکوقت اختلافسلیقههایی دارد، بعد میخواهند، برای حل این اختلاف با همسرش گفتگو کنند. این خیلی عالی است. این گفتگو یک مهارت است ولی متأسفانه خیلیها مهارت این گفتگو را ندارند تا میآیند شروع به گفتگو کنند، تبدیل به بگوومگو و مجادله میشود. گفتگو چیز جالبی است؛ و روی آن تأکید شده است. یکوقت شما یک حرف حقی دارید و میخواهید به همسر خود اثبات کنید، اندیشه حقی دارید، شما از مقوله گفتگو خارج میشوید. گفتگو برای اختلافسلیقه و حل مشکلات است ولی اینجا به وادی جدل وارد میشود و جز راهکارهای اثبات حق در منطق، بقیه جدل است. اینجا جدل میکنید. آیا عیبی دارد؟ خیر. این یک ابزار برای اثبات حق است به معنای منطقی آن. این شیوه اولیا خداست: نحن المجادلون. ما از مجادلون هستیم و جادلهم هی بالتی احسن یعنی مجادلهای که توی آن دروغ، بهتان، افترا، بیحرمتی، فحش، واژگان زشت نباشد، اشکال ندارد.
اما یکوقت شما روی مطلبی، با هم گفتگو و جدل میکنید که نه رفع مشکل است نه اثبات حق. خودشان میگویند ما با هم سر، مسائل بیهوده بحث میکنید. نه برای رفع مشکل است نه برای اثبات حق است. این یک جدال و نبرد بیحاصل است. چون نتیجهای ندارد. خودشان میدانند بهجایی نمیرسند و یک نبرد بیحاصل است. اگر این شد، مراء (مراع) میشود. مراء، یک چیزی ورای جدل است. این یکی از آفات زندگی است و به زندگی لطمه میزند وبخاطر همین است که اینقدر روی مراء تأکید کردهاند. رسول اکرم (ص) فرمودهاند: ایمان بنده تکمیل نمیشود مگر اینکه مراء را ترک کنند. چرا؟ زیرا المراء بذرالشر. مراء بذر شر است؛ یعنی این بذری است که میکارید و شرارت رشد میکند. بذر ظاهرش کوچک است. بعضیها میگویند چه اشکال دارد، با هم جروبحث میکنید و چند ساعت بعد آشتی میکنید. این بگوومگوها بذر کوچک است. شما این را میکارید. این قضیه بامبو است که بعد از مدتها مثلاً چهل رشد میکند. شما بذر را میکارید و زندگی را تباه میکنید. این کار شیطان است. المراءخلق ابلیس: من تقاضا میکنم دست بردارید. مراء بسیار خطرناک است. حالا هر کس که این مشکل را دارد و میفرماید من حرف حقی دارم، میخواهم به همسرم اثبات کنم و او زیر بار نمیرود. خوب عزیز من وقتیکه شما میدانید او زیر بار نمیرود، این هم مراء (مراع) است. چون نتیجهای ندارد؛ بنابراین فرمودهاند: اترک المراءو لو کنت محقا: مراء را ترک کنید حتی اگر بهحق باشد. پیامبر فرمودهاند: پرهیزگارترین مردم آنکسی است که مراء را ترک کند حتی اگر بهحق باشد. عزیزان مراء را ترک کنید چون خطرناک است. به فرض میگوید همسرم شروع میکند، ما میگوییم شما سکوت کن. بلغاریها ضربالمثلهایی دارند که میگویند با سکوت میتوان شیطان را عصبانی کرد. یکطرف اگر سکوت کند، مراءشکل نمیگیرد و تمام میشود. باید با یک لبخند تمام کرد نه با بیاعتنایی و ما بگوییم جواب ابلهان خاموشی است. در این صورت بیشتر حرصش میگیرد. با آرامش، لبخند بزنید. سکوت کنید یا حق را هم به او بدهید تا زندگیتان در معرض مراء قرار نگیرد.
بگو و مگوهای دوران عقد تا چه حد میتواند سلامت دوران عقد را به خطر بیندازد؟
باز از همان آفتها است. تنش و اختلاف و بسیار هم جدی است. ما در زندگی درگیریهای کلامی را در اصطلاح مراء میگوییم. مراء(مراع) جدال بیپایان و بیحاصل است. ما جدال داریم. نفس مجادله خوب است. مجادله اثبات حق، برای دشمن است. یک مسلمان، برای اثبات حق در مقابل کافر میتواند مراع کند تا این حق را ثابت کند. نحن مجادلون و همین مجادلون را قرآن میگوید بالتی هی احسن یعنی در مقابل دشمن میخواهی حق را اثبات کنی، توهین و تحقیر و بیادبی نباشد. اگر چنین چیزی است اشکال ندارد؛ اما اگر شما یک جدال را شروع میکنی که دلت خنک شود یا پیروز میدان باشی ولی میخواهی حقی را ثابت کنی به آن مراء میگویند. میخواهد خود را ثابت کند یا برتری خود را ثابت کند که اینها بیهوده است و آفت ازدواج است. یا از این دو نفر یک نفر حرف، حقی دارد وی میخواهد با جدال به همسرش بقبولاند ولی همسرش مقاومت میکند و میرسد به اینجا که این یک جدال بیپایان است و هر چقدرهم بگوید او نمیپذیرد ولو بهحق است. این آقا محق است. امام رضا میفرماید: اترک المراء ولوکنت محقا. مراء را ترک کن حتی اگر حق با تو باشد. این بگومگوها دل را چرکین میکند. کینه میآورد و شما را به جدایی میکشاند. آقا علی (ع) فرمودند: مراء پیوندها را قطع میکند. این ارتباط مقدس را، بگوومگوها از بین میرود و این مسئله اینقدر مهم است که رسول اکرم (ص) میفرمایند: لایستکملوا عبدحقیقه الایمان حتی المراء. بنده در حقیقت ایمان به کمال نمیرسد اگر مراء را ترک نکند. این بگوومگوها در این دوران ترک نشود، پایههای زندگی ما متزلزل میشود و این یک چرخه معیوب است؛ یعنی ما میخواهی این ساختمان را روی پایههای سست بنا کنیم و خطرناک است.
من و شوهرم همهاش از هم ایراد میگیریم و سر هر چیز کوچکی دعوا و قشقرق بهپا میکنید. چهکار کنیم؟
این به یک اشکال بنیادی برمیگردد. این زوج جوان که اینقدر ایرادهای همدیگر را میگیرند، گمان میکنم به این قضیه برمیگردد که شاید یک فکر آرمان گرانه در قضیه ازدواج داشتهاند و یک احساس شاعرانه داشتهاند که من با یک نفر ازدواج خواهم کرد که مطلق خوب است. اگر چنین چیزی باشد، ایرادگیری زیاد میشود. ولی اگر فکرمان این باشد که من با مطلق خوب ازدواجنکردهام، من با خوب نسبی ازدواجکردهام، من باکسی ازدواجکردهام که هفتاد درصد خوب است و سی درصد صفات منفی دارد. ما همه گل هستیم ولی بیخار نیستیم. جالب است گل سرخ که مظهر عشق است پر از خار است. اگر این برای ما جا بیفتد که ما معایبی داریم و نقطه مثبتی، دیگر اینطور به هم ایراد نمیگیریم و سراغ نقاط مثبت میرویم. من به خانم و آقا میگویم اگر یک نقطه منفی در عضو خانواده دیدید، فکر کنید یک نکته مثبت هم دارد. میبینیم خیلی نکته مثبت دارد و این نکته منفی حذف میشود و اگر ما روی نقاط مثبت تأکید کنیم، دیگر نقطه منفی شما را آزار نمیدهد. اگر مبنایمان را عوض کنیم زندگی خوبی خواهیم داشت.