دلایل اهمیت اپلیکیشن‌های موبایل

این روزها همه در مورد اپلیکیشن‌های موبایل صحبت می‌کنند. از همین حالا می‌توان به سادگی و با قطعیت بالایی پیش بینی کنیم که در آینده نزدیک تعداد زیادی از کسب و کارها و مشاغل کوچک و بزرگ به ابزارها و دستگاه های همراه وابسته خواهند شد. شما هم به این موضوع علاقمند می‌شوید و سراغ ساخت اپلیکیشن موبایل‌تان می‌روید. مقدار زیادی وقت و هزینه صرف آن می‌کنید اما در نهایت اپلیکیشن شما چیزی نمی‌شود که از ابتدا تصورش را داشتید. هر چند از عهده کارهای مورد نظرتان برمی‌آید، اما می‌بینید که کسی از آن استفاده نمی‌کند. در واقع این به این معنی است که اپلیکیشن شما در عمل کار نمی‌کند. اما چه مشکلی وجود دارد که نتیجه کار با موفقیت مواجه نمی‌شود؟

دانستن قوانین موفقیت یک اپلیکشن، آینده کاری شما را مشخص می‌کند. مهم نیست که قرار است اپلیکیشن شما چه کند. مهم این است که ساخت اپلیکیشن موبایل سفری است که نیاز به تجربه و تلاش زیاد دارد.

تحقیقات اخیر موسسه مشاوره SMB Group نشان می‌دهند که شرکت‌های کوچک و متوسط برای سال ۲۰۱۲ برنامه‌ریزی کرده بودند تا سرمایه قابل توجهی را صرف موبایل و تکنولوژی‌های مرتبط با آن کنند. این خود به تنهایی فرصت‌های تجاری بسیار خوبی برای شرکت‌ها و افراد فعال در دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات، طراحی و توسعه نرم افزار و وب‌سایت بوجود آورده و خواهد آورد. فرصت‌هایی مانند نیاز شرکت‌ها به تولید برنامه‌های موبایل یا اصطلاحا App، نیاز به داشتن اینترنت سریعتر و مطمئن‌تر، طراحی نسخه مخصوص موبایل وب سایت‌ها و … افراد و شرکت‌های خدمات موبایل، که بتوانند خدمات بهتر و مفید تر و ارزان تر ارائه کنند، می‌توانند به کمک دیگر کسب و کارها بروند و از این طریق درآمد خوبی کسب کنند.

بنابر تحقیقات موسسه Nielsen، تقریبا نیمی از مردم در ایالات متحده آمریکا، تلفن هوشمند دارند. انتقلاب موبایل، در جهان در حال وقوع است. کسب و کارهایی که بتوانند زودتر به استفاده از این تکنولوژی برای ایجاد ارتباط بهتر، و موثرتر با مشتریان احتمالی شان، از فواید تجاری و برتری به نسبت رقبا و سایر شرکت‌ها سود خواهند برد. با توجه به قبضه بازار تلفن هوشمند در ایران توسط سامسونگ، و ارائه موبایل ها و تبلت هایی با سیستم عامل اندروید، و همچنین علاقه شدید قشر جوان و اهل فن جامعه ایرانی به محصولات همراه اپل مانند آیفون و آیپد، می‌توان این چنین نتیجه گرفت که این روند جهانی در کشور ما هم در حال شکل گیری است.

ساخت یک اپلیکیشن موفق و جذاب موبایل

سوال اینجاست که برای وارد شدن به چنین بازار جدید و با چنان رشد سریعی، چه باید کرد؟ جدای از کسب و کارهایی از قبیل موبایل فروشی یا تعمیرات موبایل که در حال حاضر در کشور ما فراوان است، نقطه ورود موفق، و با ارزش این بازار بزرگ، بخش نرم افزاری آن یا همان تولید App است.

همانطور که می‌دانید، Appهایی هستند که خود به تنهایی تبدیل به منابع درآمد سرشار برای تولید کنندگانش شده‌اند. بازی‌هایی مانند انگری بردز، Bebbled و Sketch Online و ده ها بازی دیگر مثال‌های قابل توجهی هستند. تعدادی دیگر از این Appهای پرطرفدار با هدف ارائه خدماتی که از پیش وجود داشته اند، بر روی دستگاه های موبایل تهیه شده‌اند مانندFacebook messenger، Skype و The Weather Channel و …

بخش دیگری از این Appها به عنوان ابزار کمکی و مکمل برای انجام کارهای روزمره به صورت آنلاین یا آفلاین تولید شده‌اند مانند Adobe Reader، Quickoffice، Astro File Manager و …

در ادامه سراغ بررسی تجربیات Xtreme Labs می‌رویم. شرکتی که در سال ۲۰۰۷ تاسیس شد و به شرکت‌های مختلفی در سراسر جهان کمک می‌کند تا چطور در دنیای محصولات موبایل به موفقیت برسند.

وقتی در مورد موفقیت یک اپلیکیشن موبایل صحبت می‌کنیم باید به ۳ مرحله مختلف توجه کنیم: اکتشاف، محصول و کارایی. در زیر این سه مرحله، ۸ قانون برای ساخت و توسعه اپلیکیشن موبایل وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

مرحله اکتشاف:

در این مرحله به سوالات مهمی در مورد کاربرد اپلیکیشن پاسخ می‌دهیم و این قوانین را مد نظر داریم:

۱- یک چرخه عمر برای موفقیت اپلیکیشن مشخص کنید.

ورود به دنیای موبایل یک هوس کوتاه مدت نیست و یک تغییر دایمی به سوی دنیایی جدید به حساب می‌آید. مهم است که از این زاویه به آن نگاه کنید و در درون خود یا شرکت‌تان این قابلیت داخلی را به وجود بیاورید.

خطای بزرگی است اگر دید کوتاه مدت داشته باشید. اغلب شرکت‌هایی که می‌خواهند یک اپلیکیشن موبایل بسازند اینگونه فکر می‌کنند: خب ما یک اپلیکیشن موبایل نیاز داریم. یک برنامه نویس استخدام می‌کنیم و اپلیکیشن آماده می‌شود. کار به پایان رسید. این بزرگ‌ترین اشتباهی است که می‌توان مرتکب شد که به اپلیکیشن موبایل‌تان به عنوان یک پروژه کوتاه مدت نگاه کنید.

۲- به دنبال سناریوهایی باشید که به درد دنیای موبایل می‌خورند.

در مقابل وسوسه تبدیل وب‌سایت‌تان به اپلیکیشن موبایل مقاومت کنید. باید با دقت انتخاب کنید که کدام فعالیت‌ها و امکانات سایت شما برای کاربران اپلیکیشن موبایل مناسب هستند.

اینکه نسخه دسکتاپ اپلکیشن تان را مستقیما به موبایل تبدیل کنید اشتباه است. نگویید ما ۳۷ امکان مختلف در نسخه دسکتاپ داریم و حالا باید این ۳۷ امکان را در اپلیکیشن موبایل قرار دهیم.

باید مشخص کنید که سناریوهای اصلی اپلیکیشن شما چیست؟ اگر کاربر اپلیکیشن شما در ایستگاه اتوبوس است آیا می‌تواند در همان زمان کوتاه عملیاتی را با اپلیکیشن انجام بدهد؟ اینجا شرایط کاملا با زمانی که کاربر پشت کامپیوترش نشسته متفاوت است.

۳- یک هدف تجاری شفاف داشته باشید.

هر شرکتی رشد ترافیک از سوی دستگاه‌های موبایل را می‌بینید و به همین خاطر همه عجله دارند که کاری برای کاربران موبایل بکنند. اما هر کاری که برای کاربر می‌کنید باید به تجارت خودتان هم کمک کند.

یکی از مهمترین سوالاتی که باید در مرحله «اکتشاف» پاسخ‌اش را پیدا کنید این است که چطور می‌توان به درآمد مالی از این اپلیکیشن رسید. آیا پاسخی برای آن دارید؟

۴- ابزارهای اندازه‌گیری فراموش نشود.

ابزارهای مختلفی برای بررسی میزان کاربرد اپلیکیشن شما وجود دارد. آنقدر زیاد که ممکن است نتوانید یکی از آنها را انتخاب کنید. اما بهترین سیاست این است که اطلاعاتی شفاف از میزان درآمد و دیگر آمار مهم جمع‌آوری کنید. اطلاعاتی مهم مانند تعداد دانلود، تکرار استفاده از اپلیکیشن، به اشتراک‌گذاری، بررسی‌های کاربران و میزان معرفی اپلیکیشن شما توسط سایت‌ها.

اینها نشان می‌دهد که چقدر موفق عمل می‌کنید. گاهی اوقات اهداف تجاری در میان آمار رشد اپلیکیشن گم می‌شود. خیلی اوقات نمی‌دانید که چه آماری مهم است. اما وقتی در همان ابتدا اهداف را مشخص کرده باشید، پایش آنها سخت نخواهد بود.

۵-مخاطب هدف خود را بشناسید.

گام بعدی این است که تشخیص دهید مخاطب و کاربر هدف App شما کیست. اهداف و نیازمندی‌هایشان و امکاناتی که ممکن است در اختیار داشته باشند را بشناسید. برای اینکار باید به سراغ بسترهای تکنولوژی که کاربران احتمالی اپ شما استفاده می کنند، بروید و درک کافی از روش‌های استفاده کاربران از آن تکنولوژی کسب کنید.

درک درستی از نیازهای مخاطبان و رفتار آنان، موجب می‌شود تا App شما به صورت اختصاصی برای آنان طراحی شود. خیلی وقت‌ها هدف مشتریان از استفاده از یک App انجام یک کار بخصوص مانند خرید یک محصول یا خدمات، نیست بلکه هدف آنان کسب اطلاعات بیشتر درباره محصولات و خدمات است.

دستگاه‌های موبایل مختلف و متفاوتی در بازار موجود است. هر کاربری هم ممکن است نیازهای متفاوت و متنوعی داشته باشد. برای مثال یک کاربر ممکن است از طریق اینترنت امورات بانکی خودش را انجام دهد در حالیکه از App تولید شده توسط بانک تنها برای یافتن آدرس شعب بانک استفاده کند.

اینکه بتوانید گروه ایده آل کاربران مخاطب خود را بر اساس تقسیم بندی‌های جنسیتی، جغرافیایی، سنی و شغلی شان مشخص کنید به شما کمک خواهد کرد تا توان و زمان خود را بر روی تامین خواسته های آنان متمرکز کنید.

سوالات زیر را از خود بپرسید. پاسخ به این سوالات به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید ساختار آماری و روانشناختی مخاطبان هدفتان را به شکل درستی، بدست بیاورید.

• آیا زن هستند یا مرد؟

• چند سال دارند؟

• کجا زندگی می کنند؟

• ازدواج کرده اند؟

• فرزند دارند؟

• در زمان استفاده از اپ، کجا هستند؟ منزل، محل کار، در حال حرکت؟

• آیا App رقیبی هست که آنها دوست داشته باشند؟ چرا و چگونه؟

• کار و شغل شان چیست؟

• نقاط اشتراک شان چیست؟

• چرا به موضوع App شما علاقمندند؟

• چه کسانی بر آنها اثر گذار هستند؟

• پر کاربرد ترین ابزارهای اینترنتی آنها چیست؟

• چه چیزی بر تصمیم گیری های شان اثر دارد؟

• آیا از عهده خریدن App من بر می آیند؟

• آیا می توانم با App مورد نظر، با آنها ارتباط برقرار کنم؟

• آیا تعداد افرادی که در گروه مخاطبان هدف قرار می گیرند به اندازه ای هستند که بتوانند سود دهی ایجاد کنند؟

• نحوه ی دسترسی و سرعت ارتباط با اینترنت آن ها چه اندازه است؟

• مخاطبان تان به چه اندازه با ایده نهفته App من می‌توانند ارتباط احساسی برقرار کنند؟

مورد آخر را جدی بگیرید. تحقیقات روانشناختی بر روی رفتار انسان نشان می‌دهد که ایجاد یک رابطه احساسی در مخاطبان در موفقیت و پذیرش یک ایده یا محصول بسیار موثر است. پیشنهاد می‌کنم که داستان و سرگذشت خود و یا ایده تان را از زمانی که احساس نیاز به ساختن یک App و یا ارائه سرویسی از طریقی آن App کردید، تا مشکلات و دردسرهای سر راه تان، و نهایتا موفقیت تان را در ارائه این App یا خدمات، در بخشی با عنوان درباره ما، یا داستان ما، در دل آن App جا دهید. این کار باعث می‌شود تا تصویر ذهنی مثبتی در مخاطب از شما و محصول تان ایجاد شود.

مرحله محصول:

در این مرحله تمرکز اصلی روی ساخت اپلیکیشنی است که اهداف مشخص شده را برآورده می‌کند.

۶- بهبود و توسعه دائم فراموش نشود.

در حالی که گفته می‌شود ساخت هر نرم افزاری با روش‌های «چابک» (agile) بهتر خواهد بود، این موضوع هنگام ساخت اپلیکیشن‌های موبایل ارزش بیشتری پیدا می‌کند.

اگر قرار است نوشتن اپلیکشن شما سه ماه طول بکشد هر هفته یک نسخه جدید از آن بسازید و در اختیار گروه تست قرار بدهید. آنها با امکانات ساخته شده کار می‌کنند و فیدبک‌شان کمک می‌کند تا ادامه مسیر را به جلو بروید.

باید یاد بگیرید که نسخه‌های اولیه را به سرعت درست کنید و در اختیار کاربران تست قرار بدهید تا هر چه سریع‌تر و در همان ابتدای کار فیدبک دریافت کنید.

۷- در برابر HTML5 و اپلیکیشن‌های کراس پلتفرم با احتیاط باشید.

در تئوری به نظر خوب می‌آیند. یک بار اپلیکیشن‌تان را میسازید و روی همه سیستم عامل‌های موبایل به خوبی کار می‌کند. اما ممکن است تجربه کاربری که دنبالش هستید را به شما ارایه ندهند. فراموش نکنید که برنامه نویسی با زبان Native همان سیستم عامل، تجربه کاربر بهتری در اختیار می‌گذارد.

سناریوهای خودتان را بررسی کنید. چه کارایی و سرعتی از اپلیکیشن تان انتظار دارید؟ رابط کاربر شما چقدر انعطاف پذیر است؟ پاسخ این سوال ها مشخص می‌کند که از چه فناوری برای برنامه نویسی استفاده کنید. معمولا وقتی با دقت به آنها فکر کنید، استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی Native را به HTML5 ترجیح می‌دهید.

مشتری‌ها معمولا می‌گویند: قرار است اپلیکیشن ما کراس پلتفرم باشد. یعنی روی اندروید، آی او اس و ویندوزفون کار کند. بنابراین آن را با HTML5 اجرا می‌کنیم.

شرکت Xtreme Labs می‌گوید ما معمولا ۴ تا ۸ هفته وقت صرف می‌کنیم و یک نسخه دمو از اپلیکیشن با HTML5 آماده کرده و آن را به مشتری نشان می‌دهیم. تقریبا تمام آنها وقتی بازدهی و رابط کاربر را می‌بینند می‌گویند، نه! از این اپلیکیشن خوشمان نمی‌آید و می‌خواهیم از زبان برنامه نویسی Native استفاده کنیم.

مرحله کارایی:

در این مرحله روی بهبود و افزایش کارایی اپلیکیشن تمرکز می‌کنیم.

۸- یک چرخه دریافت فیدبک دقیق بسازید.

برنامه نویسی و تست به پایان رسیده و حالا اپلیکیشن شما در اپل استور، گوگل پلی یا بازارهای مختلف اندروید قرار گرفته. یک جریان ارزشمند از اطلاعات به سوی شما سرازیر می‌شود. نظرات کاربران، نقد و بررسی، توییت‌ها، آمار استفاده و…

حیاتی است که بدانید کدام بخش از اپلیکیشن شما بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. آیا کاربران در استفاده از بخشی از اپلیکیشن مشکل دارند؟ آیا هنگام استفاده سردرگم می‌شوند؟ آیا بخش‌هایی وجود دارد که کسی اصلا سراغشان نرفته؟ آیا این بخش‌ها درست دیده نمی‌شوند یا اصلا بی‌ارزش بوده‌اند؟

باید یک سیستم قابل اعتماد و دقیق داشته باشید که همه موارد را جمع آوری کرده و به دقت به تک تک آنها بپردازید. همانطور که گفتیم اپلیکیشن موبایل چیزی نیست که آن را افتتاح کنید و بگوید خب همه چیز تمام شد. تازه از اینجا چرخه جدیدی از زندگی اپلیکیشن شما آغاز می‌شود که سرنوشت آن را تعیین می‌کند.

9- روی بازاریابی، تبلیغ و اطلاع رسانی سرمایه‌گذاری کنید.

اینکه اپلیکیشن تان را در اپ استور قرار بدهید برای موفقیت آن کافی نیست. باید یک استراتژی خوب برای رساندن آن به قشر هدف‌تان داشته باشید. چطور می‌خواهید کاربران را ترغیب به دانلود اپلیکیشن بکنید؟

با این همه App که بر روی اینترنت و در App Store اپل یا Google Play (اندروید مارکت سابق) وجود دارد، هر کاری که بتواند توجه کاربران را به App شما جلب کند، مفید خواهد بود.

باید این هدف را داشته باشید که جزو ۱۰ اپلیکیشن برتر در دسته خودتان باشید. یک روش موثر برای اینکار، استفاده از خود آن App، برای اطلاع رسانی و ایجاد آگاهی در کاربران است. به این صورت که با قرار دادن امکان اتصال به شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر و … و ترغیب کاربران به استفاده از این امکان برای به اشتراک گذاری و نوشتن در این سایت‌ها موجب خواهد شد تا افرادی که از آن App استفاده می‌کنند، تبلیغ کنندگان آن App شوند.

روش های معمول تبلیغات هم می‌تواند مفید باشد به شرطی که روش تبلیغ و محل آن درست انتخاب شود. انواع تبلیغات اینترنتی، تبلیغات تلویزیونی، رادیویی، پیامکی و یا تبلیغات دهان به دهان، به نسبت مخاطبان شما می‌تواند موثر و یا بی ارزش باشد. چشم بسته تبلیغات نکنید! باید بررسی کنید که کدام روش تبلیغات با گروه اصلی مخاطبان هدف شما همسو تر و مرتبط تر است. درباره موثرترین روش های تبلیغات اینترنتی بیشتر بخوانید.

روش دیگر، تبلیغات مشترک با شرکت‌های همکار است. با ایجاد شرایط برد–برد برای دو طرف، برای نمونه می‌توانید تبلیغات آنان را در App خود قرار دهید و در عوض تبلیغات خود را از طریق کانال‌های ارتباطی آنان منتشر کنید.