می گوید زندگیم را دوست دارم اما افکارم دارد همه چیز را نابود می کند. کنجکاو از این مساله که چه افکاری باعث نابودی این زندگی است، ادامه یادداشت را می خوانم «36 سال سن دارم و دارای یک فرزند و همسر هستم.

هرچند همسرم از آنچه که در ذهنم می گذرد خبر ندارد اما بی میلی ام برای برقراری رابطه زناشویی با او باعث شده روابطمان سردتر شود. او می گوید دیگر دوستش ندارم و اگر بخواهم با این روند به زندگی مشترکمان ادامه دهم باید از هم جدا شویم. در اینترنت درباره مشکلم جستجو کردم و فهمیدم دچار پارافیلیای یادگارخواهی هستم. از اینکه به پزشک مراجعه یا درباره مشکلم با همسرم صحبت کنم، خجالت می کشم. نمی دانم مشکلم واقعا درمان پذیر است یا نه!

فارغ از درست یا غلط بودن تصورش، با وجود عصر تکنولوژی حاضر، وقتی صحبت در مورد مسائل جنسی در جامعه تابو است، طبیعی است که افرادی که دارای مشکلات جنسی هستند، نخواهند در این باره با کسی صحبت کنند یا صرفا از طریق ماهواره یا اینترنت در جستجوی پاسخ به سوالاتشان در این زمینه باشند و شاید همین بلاتکلیفی در رسیدن به پاسخی درست دلیلی بر تشدید مشکلات در این افراد باشد.

دکتر بهزاد قربانی، روانپزشک جنسی و مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به اینکه پارافیلیا به اشکال متفاوت تظاهر پیدا می کند و یک یا چند نوع آن می تواند در یک فرد وجود داشته باشد، گفت: پارافیلیا نوعی انحراف جنسی است و به حالتی اشاره می شود که در آن حالت برانگیختگی جنسی، به تصوری بسیار خاص چه از نظر ادراکی و چه یادآوری بستگی دارد نه به تصور شریک جنسی. درواقع در این حالت، فرد به طرق مختلف به جز رابطه جنسی طبیعی، دچار لذت جنسی می شود که می تواند در قالب دیدن فیلم، تصاویر، شی، مالش، دیدزدن و ... باشد که شامل انحرافات جنسی می شود. این اختلال در اشکال متفاوت تظاهر پیدا می کند و یک یا چند نوع آن می تواند در یک فرد وجود داشته باشد. نمایشگری، یادگارخواهی، بچه بازی، مبدل پوشی، نظربازی، مازوخیسم جنسی، مالش و سادیسم از انواع مختلف پارافیلیاست.

وی در ادامه یادآور شد: در یادگارخواهی یا فتیشیزم فرد با دیدن مو، لباس، کفش و... جنس مخالف دچار برانگیختگی می شود به جای اینکه با همسر خود تماس فیزیکی یا ارتباط زناشویی طبیعی برقرار کند. در این انحراف بیمار از یک شی مانند کفش پاشنه بلند خانم ها یا جوراب زنانه و... لذت می برد. به طور معمول او برای برانگیخته شدن به این شی نیاز دارد و بدون آن برانگیخته نمی شود. این رفتار می تواند تاثیر منفی ای بر زندگی زناشویی فرد بگذارد. البته نوع دیگر یادگارخواهی هم همراه با مخالف پوشی است که در این حالت، فرد با پوشیدن لباس جنس مخالف به لذت جنسی می رسد.

عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به اینکه تمام انحرافات جنسی که در قالب پارافیلیا تظاهر پیدا می کنند، درمان واحدی برایشان مطرح بوده و فقط ممکن است در جزییات روند درمانی تغییراتی شکل بگیرد، توضیح داد: درمان واحدی برای تمام انحرافات جنسی که در قالب پارافیلیا تظاهر پیدا می کنند، وجود دارد و فقط ممکن است در جزییات روند درمانی تغییراتی شکل بگیرد، مثلا در جلسات روان درمانی در نوع برانگیختگی یادگارخواهی به افراد توصیه می شود کمتر در یک اتاق خلوت حضور داشته باشند یا به فردی که دچار پارافیلیا مالشی است، پیشنهاد می شود از حضور در اماکن شلوغ اجتناب کند.

وی با تاکید بر اینکه این بیماران برای درمان، نیاز به جلسات سایکوتراپی- روان درمانی دارند تا مشخص شود چرا رابطه صحیح برقراری رابطه زناشویی را رها می کنند و به انحرافات جنسی رو می آورند، گفت: در بسیاری از موارد به چندین جلسه روان درمانی نیاز است تا عامل موثر در بروز این رفتار مشخص شود و ببینیم در پس زمینه ذهنی این افراد چه می گذرد. چه بسا خیلی از این افراد با آنکه متاهل هستند، دچار انحرافات جنسی می شوند.

قربانی با اشاره به اینکه در ارزیابی های روان درمانی دلایل مختلفی به دست می آید که عامل موثر در بروز این رفتار در فرد است، گفت: گاهی پس از چند جلسه روان درمانی مشخص می شود بیمار به دلیل اینکه در گذشته بنا به دلایلی تجربه تلخ و ناخوشایندی از برقراری روابط کسب کرده، تمایلی به برقراری رابطه با شریک زندگی اش ندارد بنابراین برای رفع نیاز خود به انحرافات جنسی روی می آورد. از دیگر علل موثر در بروز این رفتار را می توان سردمزاجی همسر هم دانست. تعدادی از بیماران هم به دلیل اینکه شریک زندگی شان نسبت به برقراری رابطه سردمزاج است، به انحرافات جنسی روی می آورند.

اغلب این افراد، به دلیل اینکه جزو کسانی نیستند که بتوانند خارج از چارچوب خانواده ارتباط برقرار کنند به سمت انحرافات جنسی گرایش پیدا و نیازهای خود را برطرف می کنند. معمولا در این شرایط فرد همسرش را دوست دارد و نمی خواهد با فرد دیگری رابطه برقرار کند درنتیجه ممکن است به پارافیلیای یادگارخواهی یا مالشی و... روی بیاورد.

مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینا همچنین از دیگر عوامل موثر در بروز پارافیلیا را احساس ناتوانی جنسی برشمرد و گفت: افرادی هم که توانایی برقراری رابطه را در خود نمی بینند و نمی توانند رابطه ای را پیش ببرند، بیشتر در معرض گرایش به انحرافات جنسی هستند. اغلب این افراد به دلیل اینکه حین برقراری رابطه دچار استرس و اضطراب می شوند یا در رسیدن به نعوظ و حفظ آن مشکل دارند یا به دلیل اینکه آماده برقراری یک رابطه نیستند و... تصمیم می گیرند نیازهایش را به طرق مختلف به جز تماس فیزیکی با همسر یا ارتباط زناشویی طبیعی برآورده کنند. به گفته این روانپزشک، مسایل بیولوژیکی هم عامل موثر دیگر در شکل گیری این رفتار هستند که فرد را به سمت انحراف جنسی سوق می دهند. معمولا گاهی در علل بیولوژیک حتی زمینه ژنتیک و وراثت مطرح است مثلا رفتارهایی چون دیدزدن یا یادگارخواهی کاملا در افراد یک خانواده دیده می شود.

قربانی با هشدار اینکه گاهی افسردگی ناشی از کم شدن میزان سروتونین نیز می تواند در بروز این انحرافات نقش داشته باشد، خاطرنشان کرد: در روان درمانی پس از شناسایی عامل موثر در سوق دادن فرد به سمت انحرافات جنسی، درصدد رفع آن اقدام های درمانی لازم انجام می شود. مثلا در یادگارخواهی روان درمانی با هدف شناسایی علت اولیه این انحراف صورت می گیرد و معمولا درصد زیادی از افراد به درمان جواب می دهند. اما در انواعی از پارافیلیا ممکن است به جز جلسات روان درمانی به درمان دارویی نیز نیاز باشد.

با توجه به اینکه اکثر انحرافات جنسی ناشی از علل بیولوژیک است، تجویز داروهای سروتونرژیک (ضدافسردگی و ضدوسواس یا داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین) می تواند در بهبود بیماران موثر باشد. البته گاهی هم مصرف داروهای آنتی سایکوتیک در دوزهای پایین تا متوسط برای درمان به بیمار توصیه می شود چراکه نتایج بررسی ها نشان می دهد گاهی از نظر زیستی و بیولوژیک بروز برخی رفتارهای پارافیلیا، به دلیل وجود افسردگی و رفتارهای وسواس گونه در فرد است. حتی گاهی افسردگی ناشی از کم شدن میزان سروتونین نیز می تواند در بروز این انحرافات نقش داشته باشد که با افزایش سروتونین از طریق مصرف داروهای سروتونرژیک مشکل برطرف و حل خواهد شد. البته این امر نیازمند درمان و استفاده طولانی مدت از داروهاست.

وی در پایان با تاکید بر اینکه این مشکل درمان پذیر است، گفت: متاسفانه مشکل اصلی بیماران مبتلا به پارافیلیا، تن ندادن آنها به درمان است و اغلب آنها برای درمان به پزشک مراجعه نمی کنند درحالی که اگر به پزشک متخصص مراجعه کنند، مشکلشان درمان پذیر خواهد بود.