بخش اول
داستان اولین کتابی را که برای تان خواندند، یادتان هست؟ چه بود؟ پلیسی؟ معمایی؟ علمی؟ یا شعر؟ یادتان هست اولین بار چه زمانی کتاب را خط به خط خواندید و از هیجان کشف معنی هر لغت، سطرها را چطور بلعیدید؟
خاطرتان هست اولین بار چه زمانی و کجا اولین کتاب را انتخاب کردید و از پدر و مادرتان خواستید تا آن را برای تان بخرد؟ طعم شیرین خرید اولین کتاب با پول توجیبی های تان چطور؟ هنوز شیرینی اش را حس می کنید؟ و اگر حالا کتابخانه بزرگی دارید، نسبت به آن چه حسی دارید؟
احتمالاً نمی گذارید کسی از کنارش رد بشود! فرزند یا فرزندان چقدر از شما الگوبرداری کرده اند؟ این بار بیایید حجم مطالعه و میزان علاقه بچه های یک یا دو نسل قبل یا قبل تر به کتاب و کتابخوانی را با این نسل مقایسه نکنیم. چون هر نسل ویژگی های رفتاری- شخصیتی خودش را دارد. شاید اصلاً فرزندتان وضعیت مطالعه اش بد نیست، اما شیوه ای که او برای مطالعه انتخاب کرده متفاوت از روش شماست.
برای مثال به جای به دست گرفتن کتاب، مطالعه آن به شکل دیجیتال یا حتی شنیداری را ترجیح داده و دوست دارد کسی برایش داستان را روایت کند. بعد از مطاله این سطور می توانید دست بچه ها را بگیرید و همراه آنها به یکی از مراکز معتبر فروش کتاب بروید. سپس به آنها یاد بدهید که چطور کتاب مورد علاقه شان را انتخاب کنند.
چگونه انتخاب کنیم؟
تا به حال برای تان اتفاق افتاده شب تا صبح بیدار مانده و کتابی را بخوانید؟ بعد از خواند کتاب چه حسی داشته اید؟ چند بار مطالعه آن را به دیگران توصیه کرده اید؟ تا چه مدت موضوع کتاب را در ذهن تان مرور کرده اید؟ همه اینها زمانی اتفاق می افتد که شما بتوانید با موضوع کتاب ارتباط برقرار کرده و از آن لذت ببرید. بنابراین بچه ها هم زمان به مطالعه علاقه مند می شوند که کتابی نظرشان را جلب کرده و بتوانند با موضوع آن همراه شوند. چه شاخص هایی باید برای انتخاب مد نظر قرار گیرد تا بچه ها به مطالعه کتاب علاقه مند شوند؟
جایزه شرط نیست
اگر چه یکی از معیارهای شناسایی کیفیت کتاب، جوایز ادبی است که به آن تعلق گرفته اما این عامل تنها شاخص برای تأیید کیفیت کتاب نیست. بنابراین برای انتخاب کتاب، فارغ از این ویژگی، چند سطر از کتاب را مطالعه و سپس برای خرید آن اقدام کنید. برای آگاهی از مضمون کتاب می توانید خلاصه نوشته شده در پشت جلد کتاب را مطالعه کرده یا مقدمه و چند صفحه از کتاب را مطالعه کنید.
سن مهم است
ویژگی بعدی که باید برای انتخاب کتاب کودک مورد توجه قرار گیرد، سن اوست. کتاب هم باید مانند هر وسیله شخصی دیگری متناسب با سن کودک انتخاب شود. به این ترتیب مفهوم، تصاویر، حجم کتاب متناسب با سن کودک بوده و او با کتاب ارتباط برقرار می کند. یکی از راهکارهای تناسب کتاب با سن کودک، انتخاب آن بر اساس گروه بندی نوشته شده در شناسنامه کتاب است.
علاقه کودک
اگرچه والدین عوامل اصلی این ایجاد علاقه و انگیزه در کودک هستند اما از علاقه ذاتی آنها نیز نباید غافل شد، برای مثال، بعضی از کودکان به طور ذاتی گرایش به مطالعه کتاب های علمی دارند. این علاقه را می توانید از نوع بازی های فرزندتان متوجه شده و کتاب مورد علاقه او را انتخاب کنید. البته این علاقه معمولاً از شش سالگی به بعد بیشتر مشخص شده و زیر آن سن، کودکان کتاب هایی را که والدین برای شان انتخاب می کنند، می خوانند اما از سنی به بعد که رفتارهای کودک روند و گرایش خودش را پیدا می کند، می توان بیشتر به علاقه او پی برده و کتاب ها را متناسب با علاقه او انتخاب کرد. به این چند نکته دقت کنید:
اجبار نکنید
برای اینکه فرزندتان کتابخوان بار بیاید، اصلاً نیاز نیست به همه ژانرهای کتاب علاقه مند باشد. برای مثال، اگر او به کتاب های علمی علاقه دارد، نیازی نیست حتماً کتاب ترانه های کودکانه یا رمان کودکان مطالعه کند. مهم این است که او کتاب مورد علاقه اش را با لذت بخواند.
تکرار نکنید
خریدن ژانرهای مختلف کتاب اعم از علمی، علمی تخیلی، رمان کودکان، کتاب ترانه های کودکانه هر کدام به بخشی از نیاز کودک پاسخ می دهد. اما این به این معنی نیست که فرزندتان همه این موضوع ها را دوست خواهد داشت و آنها را مطالعه خواهد کرد. بنابراین اگر دیدید به ژانری از کتاب علاقه ندارد، پیگیری او نشده و بهتر است کتاب مورد نظر را نخریده یا کمتر سراغ ژانری که مورد علاقه فرزندتان نیست، بروید.
