الف- تصویر اول
مطمئناً، بعضی از بچه ها چهره هایی دارند که فقط یک مادر می تواند آن ها را دوست داشته باشد و همچنین چهره هایی هم هست که هیچ مادری آن ها را دوست ندارد، چون متعلق به حیواناتی است که از زمان تولد به حال خود رها می شوند. بچه حیواناتی که به نظر ما بامزه به نظر می رسد_ بدون در نظر گرفتن نوع و گونه ی آن ها_ شاید به این دلیل با شد که ان ها باید این گونه به نظر برسند تا توجه و محبت والدین را دریافت کنند. به این معنا که شاید حتی بچه کروکودیل هم زیبا و با مزه باشد و اورا دوست داشته باشید!
کونراد لورنز، زیست شناسی استرالیایی، در نیمه ی قرن بیستم این مساله را مطرح کرد که بچه های حیوانات به دلیل خاصی بامزه و بانمک به نظر می رسند. او اعلام کرد که تکامل طوری عمل می کند که نوزادان با مزه بسازد تا والدین از آن ها مراقبت کنند. هنگامی که ما چهره ای می بینیم با چشم های درشت، یک سر بزرگ، یک بینی کوچک و دهان ریز ، نمی توانیم حسی به جز محبت به او داشته باشیم. نگاه کردن به یک عروسک خرسی با چشم های درشت یا حتی بچه گربه و تصور این که حیوانات در واقع همین شکل را داشته باشند، همین حس را ایجاد می کند.
کنراد لورنز همچنین مطالعاتی در مورد این که پرندگان نشانه هایی را بر روی جوجه های خود می گذارند داشته است. وی دریافت، گروهی از اردک ها و غازهای تازه متولد شده با او به عنوان مادر رفتار کرده و به دنبال اش حرکت می کنند. دانیل کروگر_ روان شناس اجتماعی در دانشگاه میشیگان، دانشکده ی بهداشت عمومی_ می گوید : " به نظر می رسد که ایده ی لورنز آن قدر واقعی به نظر می رسد که هیچ کس نمی تواند آن را مجددا مورد آزمایش قرار دهد یا حتی رد کند" . اکثر آن چه لورنز آن را "شکل نوزاد" می نامد؛ با بررسی عکس های انسان یا سایر پستانداران مورد آزمون قرار گرفته است.
کروگر می گوید: " همه ی پستانداران، به میزانی از توجه والدین خود نیاز دارند. معمولا حیوان مادر، مجبور است نوزاد را تا هنگامی که بتواند مقداری شیر بنوشد نگه دارد."
کروگر کنجکاو بود بداند آیا این شیوه برای سایر حیوانات هم همین گونه است؟ برای نمونه، پرندگان اشکال گوناگونی از مراقبت مادرانه دارند. در برخی از گونه ها، جوجه ای که به تازگی سر از تخم در آورده، در لانه منتظر والدین می ماند تا بازگشته و از غذایی که خورده اند مقداری را از معده بازگردانده و در نوک های کوچک آن ها قرار دهند. سایر انواع پرندگان تخم های خود را در گوشه ای امن و گرم می گذارند و دیگر هرگز به آن جا باز نمی گردند.
پس چگونه ممکن است پرندگانی که نیاز به محبت و توجه والدین دارند بامزه تر به نظر برسند؟
ب- تصویر دوم
کروگر شش نوع پرنده ی مختلف را برای مطالعه انتخاب کرد. سه تا از آن ها جوجه های تازه متولد شده ی مستقل دارند که نیازی به دریافت هیچ گونه توجهی از سوی والدین ندارند. سه نوع دیگر جوجه هایی دارند که کنار پدر ومادر می مانند و نیاز به دریافت غذا از سوی والدین دارند. دو نوع خزنده را نیز در این مطالعه وجود داشت_ یکی که به نوزاد خود توجه می کند و دیگری که این توجه را به نوزاد ندارد.
شما می توانید در این بازی شرکت کرده و حدس بزنید که کدام کوچولو نیاز به توجه والدین دارد. تصاویر این مقاله را ببینید و حدس بزنید. پاسخ در انتهای مقاله است.
ج-تصویر سوم
کروگر از جستجوی تصاویر گوگل استفاده کرد، اولین و در دسترس ترین و البته با کیفیت ترین تصویر از هر حیوان کوچک منتخب که به تنهایی در تصویر دیده می شد را انتخاب کرد. سپس این تصاویر را به 172 دانشجوی دانشگاه نشان داد. دانشجویان پس از نگاه کردن به این تصاویر به میزان جذاب بودن، بامزه بودن ، نیازمندی به کمک، وابسته بودن، بالغ بودن و جوان بودن امتیاز دادند.
در انتها از آن ها خواسته شد تا به پرسش هایی پاسخ دهند که شامل این موارد بود: " تا چه میزان مایلید این حیوان کوچک را نگهداری کنید؟" ؛ " چقدر این احتمال وجود دارد این حیوان نوزاد بتواند به تنهایی به زندگی خود ادامه دهد؟" ، و " اگر شما مشغول کار باشید و ناگهان ببینید که این حیوان کوچک در حال حرکت است، چقدر مایلید آن را به صورت موقت فقط تا زمانی که از زنده ماندن وی مطمئن شوید نگهداری کنید ؟"
د- تصویر چهارم
همان گونه که کروگر پیش بینی کرده بود ، بچه های حیواناتی که نیازمند دریافت توجه از والدین خود هستند بامزه تر از نوزاد سایر حیواناتی به نظر رسیده بودند که نیازی به این توجه نداشته اند. حتی نوزاد خزنده ای که نیازمند توجه است، امتیاز بالاتری را از بچه خزنده ی مستقل دریافت کرد. هم چنین دانشجویان تمایل بسیار بالاتری برای نگهداری و مراقبت از بچه حیواناتی داشتند که نیازمند توجه اند و آنها تمایل زیادی به نگهداری از آن ها نشان داده اند.
نتیجه ی جالب توجه دیگر در این پژوهش این بود که در مقایسه با دانشجویان پسر، دانشجویان دختر امتیاز بیشتری به نوزاد حیوانات داده بودند و تمایل آن ها برای نگهداری از این کوچولوها در خانه بسیار بیشتر بود و این کار آن ها را به هیجان می آورد.
البته این مساله اثبات نمی کند که "شکل نوزادی" در مورد همه ی حیوانات صدق می کند. بلکه تنها در نمونه هایی که وی برای پژوهش از تصاویر گوگل برگزیده بود صادق است. به علاوه، کروگر به این نکته اشاره می کند که وی انواعی از پرندگان که بیشترین میزان توجه را از سوی والدین نیاز دارند انتخاب نکرده است. این گونه پرندگان، به صورت نابینا، لخت ، نیازمند، وابسته و نه چندان زیبا و بامزه به دنیا می آیند.
کروگر تصور می کند که ویژگی های برجسته و شدید این جوجه های تازه از تخم بیرون آمده ممکن است سیستم تکاملی متفاوتی داشته باشند. با این وجود، کروگر این پژوهش را مطالعه ای قوی در راستای ایده ی لورنز می داند. و تا آن جا که می داند این اولین بار است که فردی به بامزه بودن خزندگان یا پرندگان این گونه نگاه می کند. وی به دنبال بررسی بیشتر این پدیده و استفاده از سایر گونه های حیوانی و حتی نوزاد انسان است.
ه- تصویر پنجم
پاسخ: آیا بامزه ترین نوزاد حیوان را پیدا کردید؟
حیواناتی که نیاز به توجه والدین دارند مورد اول، سوم و پنجم هستند. و نوزادان دوم و چهارم نیاز به توجه والدین خود ندارند.