رسول اكرم صلى الله علیه و آله فرمودند: خانه اى كه در آن قرآن فراوان خوانده شود، خیر آن بسیار گردد و به اهل آن وسعت داده شود و براى آسمانیان بدرخشد چنان كه ستارگان آسمان براى زمینیان مى درخشند.
قال رسول الله صلی الله علیه و آله: اِنَّ البَیتَ اِذا كَثُرَ فیهِ تِلاوَةُ القُرآنِ كَثُرَ خَیرُهُ وَاتَّسَعَ اَهلُهُ وَاَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ كَما تُضى ءُ نُجومُ السَّماءِ لاَهلِ الدُّنیا. (اصول كافى، جلد۲، صفحه۶۱۰)
بدون شک سبک زندگی دینی ، مشخصات و شرایط ویژه خود را دارد. شاید یکی از مواردی که در زندگی ما به عنوان یک مسلمان کمتر بدان توجه می شود تلاوت قرآن ، به عنوان کتاب دینی و تعمق در آیات آن است.
این در حالی است که خداوند حکیم در این مورد می فرماید: ای مردم، از سوی پروردگارتان موعظه و اندرزی برای شما آمد، قرآنی که مایه شفای بیماری دل ها و روان ها است و چیزی که مایه هدایت و راهنمایی و رحمت برای مومنان است.
ای پیامبر به مردم بگو به فضل پروردگار و به رحمت بی پایان او و این کتاب بزرگ آسمانی که جامع همه نعمت ها است، باید خشنود بشوند نه به ثروت اندوزی و پست و مقام دنیا و فزونی قوم و قبیله. (سوره یونس آیات ۵۸-۵۷)
بهترین مکان برای تلاوت قرآن
در هر جا و مكانی ـ به جز اماكنی كه قرائت قرآن در آنها سبب توهین به قرآن گردد ـ می توان قرآن تلاوت كرد و از نظر اسلام مانعی ندارد. در میان اماكن دو مكان برای تلاوت قرآن شرافت بیشتری دارد: خانه و مسجد.
این مطلب را از روایاتی كه در این زمینه وارد شده است می توان فهمید. خصوصاً در فضیلت تلاوت قران در منازل تأكید زیادی شده است و برای آن فواید شگفت آوری را ترسیم كردهاند.
نکته مهمى که در احادیث قرائت قرآن وجود دارد این است که این احادیث ، مسلمانان را به تلاوت قرآن در منازلشان تشویق فراوان مى کند. خواص و آثار گوناگون براى آن مى شمارد. این فواید عبارت از:
اول : خواندن قرآن در منازل سبب اعتلاى کلمه حق و نشر حقایق اسلام ، و نیز موجب انتشار و کثرت قرآن خواهد بود؛ زیرا وقتى انسان در منزل خود قرآن بخواند همسر و فرزندان وى نیز طبعا در این عمل از وى پیروى نموده و به خواندن آن تشویق مى گردند و در نتیجه به خواندن قرآن گرایش مخصوص به وجود آورده و تعداد قرآن خوانان روز به روز افزایش پیدا مى کند.
دوم : قرائت قرآن در منازل و خانه ها، تعظیم و پاداش شعائر اسلام است ؛ زیرا وقتى از خانه هاى مسلمانان هر صبح و شام صداى روح نواز قرآن بلند گردد و از هر نقطه شهرهاى اسلامى صداى تلاوت آیات الهى به گوش رسد، در اعماق جان و دل شنوندگان اثر خاص و عمیقى مى گذارد و ایمان در دلشان بارور و شکوفا مى گردد.
فضیلت تلاوت در خانه
پیامبر عظیم الشّأن اسلام می فرماید:
خانه های خود را با تلاوت قرآن نورانی كنید، و آنها را گورستان نسازید، همان گونه كه یهود و نصارا چنین كردند (زیرا فقط در معابد نماز خوانده) و خانه های خویش را از عبادت تهی ساختند.
هر خانهای كه در آن قرآن زیاد تلاوت شود، خیر و بركت آن افزون می گردد و اهل آن در وسعت قرار می گیرند و آن خانه برای اهل آسمان نور افشانی می كند، آن گونه كه ستارگان آسمان برای اهل دنیا نور می دهند. (اصول كافى، جلد۲، صفحه۶۱۰)
از كلام حضرت چنین استفاده می شود: منازلی كه در آنها قرآن خوانده نمی شود مانند گورستان، تاریك و ظلمانی است.
كسی كه اهل قرآن نیست و با آن انس ندارد دل مُرده است و خانه او گورستان است. بنابراین همه مسلمانان این گفتار پیامبر خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ را آویزه گوش كنند و خانه ها را با ترك تلاوت قرآن تاریك نكنند. بلكه خانه ها را با تلاوت آن روشن بسازند. خود و خانواده، كوچه و محل زندگی را هم نورانی كنند.
حضرت می فرماید: این نورانیت به زمین و زمینیان محدود نمی شود بلكه اهل آسمان هم از نور افشانی چنین خانهای بهره می برند. همانطور كه ستاره های آسمان برای ساكنان زمین چشمگیر است، خانهای كه در آن قرآن تلاوت می شود برای اهل آسمان ها چشمگیر است و آن ها هم از مراكز تلاوت قرآن نور می گیرند.
خانهای كه صدای قرآن اهل آن، از كوچك و بزرگ، طنینانداز است، دنیایشان نیز آباد است. خیر و بركت آن زیاد است و رزق و روزی آن خانه فزونی مییابد.
دلایل فضیلت تلاوت در خانه
1. دوری از ریا: عبادت در خلوت، بدور از تظاهر و خودنمایی است و معمولاً با اخلاص همراه است. به این جهت كمتر آلوده به ریا می شود. از این رو كسی كه ترسی از ریا و وسوسه های شیطانی دارد، بهتر است قرآن را در خلوت و خانه تلاوت كند.
2. تأثیر در فرزندان: تلاوت قرآن در خانهها در سایر افراد خانواده اثر دارد. پدر و مادری كه خواندن قرآن جزو برنامه زندگیشان باشد، فرزندانشان هم به فراگیری و خواندن قرآن علاقمند می شوند. حتی فراتر از خانه، در همسایگان نیز تأثیر زیادی دارد.
3. اثر اجتماعی آن: اگر صدای قرآن در همه یا اكثر خانه ها طنین انداز شود و صبح و شام صدای روح نواز آن از هر كوی و برزن شنیده شود، در قلب انسان های مشتاق اثر می گذارد، روح و روان ها را منقلب می كند و زمینه ساز حضور قرآن در عرصه اجتماعی می شود. آنگاه انسان ها به خود آمده، قرآن را برنامه زندگی خود قرار می دهند و كاستی های خود را با آن برطرف میسازند و قرآن در جامعه تجسّم عینی می یابد.
