دکتر محمدرضا صفری نژاد متخصص کلیه و مجاری ادراری و عضو هیات عملی دانشگاه: «دیگر نگران مشکل جنسی خود نباشید!» این تبلیغات را بارها از شبکه های ماهواره ای دیده یا شنیده اید. متاسفانه گروه زیادی از آقایان گول این تبلیغات واهی را می خورند و هزینه های زیاد بابت محصول های این چنینی که صددرصد هم تقلبی هستند، پرداخت می کنند و بعد از مصرف آن هیچ نتیجه ای هم نمی گیرند. 

چون تشخیص نوع مشکل جنسی به این راحتی ها که فکر می کنیم نیست و درمان آن چنین نیست که بتوان یک دارو را برای همه افراد تجویز کرد. برای هر نوع اختلال جنسی، راه درمانی خاصی انتخاب می شود. درمان مشکل های جنسی باید به روش کاملا علمی انجام شود. 

در علم پزشکی برای تشخیص هر بیماری ای لازم است معیارهایی رعایت شود مثلا وقتی بیماری می گوید به دلیل پرنوشی و پرادراری به بیماری دیابت مبتلا شده حرف او استنادی ندارد و این وظیفه پزشک است که با گرفتن شرح حال، معاینه بیمار و درخواست چند آزمایش متوجه افزایش قند خونش شود. مشکل جنسی نیز به همین روال است حتی نیاز به بررسی های بیشتر و تخصصی تری هم دارد. برای یافتن علت اصلی مشکل جنسی از الگوریتم زیر تبعیت می کنیم.
 

1- شرح حال، معاینه فیزیکی و تشخیص نوع اختلال

باید شرح حالی دقیق از بیمار گرفته شود. وقتی مردی با شکایت مشکل جنسی مراجعه می کند اول باید دید منظور او از به کار بردن این کلمه چیست؟ سوال های مطرح شده به این قرار است؛ آیا میل جنسی تان کاهش یافته؟ اختلال در انزال دارید؟ آیا می توانید رابطه زناشویی برقرار کنید؟ با توجه به پاسخ بیمار به این پرسش ها، پی می بریم که بیمار چه نوع اختلالی دارد. 

گاهی نیز بعضی از مردان در حقیقت بیمار نیستند ولی انتظارهای خاصی از خود دارند مثلا فردی با شکایت کوچک بودن آلت تناسلی مراجعه می کند در صورتی که در معاینه فیزیکی همه چیز کاملا طبیعی است. گاهی هم فرد از اختلال نعوظ شکایت می کند با این شکایت که نمی تواند دو بار پشت سر هم رابطه زناشویی برقرار کند. از نظر علمی این افراد مشکلی ندارند چون مردان بعد از انجام مقاربت دوره تحریک ناپذیری دارند.

2- درخواست آزمایش

اختلال های جنسی در مردان حدود 20 نوع است. برای اینکه پزشک بیماری را با موفقیت درمان کند، قدم اول تشخیص نوع بیماری، سپس یافتن علت بیماری است. یافتن علت، موضوع بسیار مهمی است که متاسفانه بسیاری از پزشکان آن را نادیده می گیرند. 

یافتن علت باید با گرفتن شرح حال و پرسش هایی درباره بیماری های زمینه ای، مصرف دارو و وجود مشکل جنسی در گذشته باشد. برای یافتن بیماری های زمینه ای هم باید آزمایش های تخصصی یا تصویربرداری انجام شود. البته نیازی نیست که آزمایش ها، سونوگرافی و رادیولوژی های متعدد درخواست شود. پزشک نباید برای تشخیص بیماری از آزمایش های پاراکلینیک استفاده کند. آزمایش های پاراکلینیک برای تایید تشخیص پزشک است و حتما باید ضرورتی برای درخواست آن باشد.
 

3- تشخیص جسمی یا روانی بودن اختلال

وقتی مشخص شد که مثلا بیمار دارای اختلال نعوظ است ادامه درمان آسان تر می شود. در این مواقع باید مشخص شود که اختلال نعوظ جسمی است یا روانی. اگر ریشه در اختلال های روان داشت دیگر ادامه نمی دهیم و بیمار به روان پزشک یا روان شناس متخصص ارجاع داده می شود اما در مواقعی که مشکل جسمی تشخیص داده شد مرحله بعدی شروع می شود.

4- تشخیص اولیه، ثانویه یا موقعیتی بودن اختلال

اگر مشکل از آغاز اولین ارتباط زناشویی وجود داشته باشد، مشکل اولیه دارد. اگر فردی چند سال هیچ مشکلی نداشته و به تازگی دچار اختلال شده اختلال از نوع ثانویه است. موضوع بعدی این است که ببینیم آیا در یک موقعیت خاص و با فرد خاصی، اختلال جنسی رخ می دهد. این موضوع را نیز با شرح حال از بیمار می توان متوجه شد. چون ممکن است یک عامل استرس زا در یک موقعیت خاص به وجود آید. این افراد نیازی به دارو ندارند و باید شرایط دلخواه و مناسب فراهم شود. ولی فرد دیگری هم هست که در هر شرایطی دچار اختلال می شود، البته در این افراد هم می توان با توجه به شرایط راه های درمانی را پیشنهاد کرد.

5- آزمایش های تخصصی

در این مرحله نیز سوال هایی برای پزشک مطرح می شود. فرض کنیم بیمار به اختلال نعوظ مبتلا است. در این اختلال باید چند پارامتر در نظرگرفته شود؛ طبیعی بودن جریان خون دستگاه تناسلی، وضعیت عصب گیری دستگاه تناسلی، سطح هورمون های جنسی و شکل آناتومیک دستگاه تناسلی اما برای تشخیص هر یک از اینها نیز اقدام های پاراکلینیکی خاصی نیاز داریم ولی باز هم برای اینکه سریع و مقرون به صرفه به نتیجه برسیم شرح حال بیمار لازم است. 

مثلا وقتی مرد جوان 28 ساله ای در اثر تصادف دچار قطع یا آسیب نخاع شده است، مشکل معلوم است. این فرد اختلال نعوظ از نوع عصبی دارد و اصلا نیازی به آزمایش های اضافی نیست. یا بعد از بررسی بیمار متوجه می شویم که در کودکی دچار بیضه نزول نکرده بوده و متوجه نشده اند. این بیمار مشکل هورمونی دارد چون بیضه ها از بین رفته اند. پس مهم است بدانیم که آیا مشکل بیمار از اول وجود داشته، بعدها به وجود آمده، در یک موقعیت خاص و با فرد خاصی رخ می دهد یا همیشه و در هر موقعیتی مشکل با او همراه است. بعد از تشخیص علت اختلال، قدم بعدی را بر می داریم.

6- اختلال نعوظ با نشت وریدی

یکی از بدترین انواع اختلال نعوظ از نوع اختلال با نشت وریدی است. در این نوع از اختلال خون در آلت تناسلی باقی نمی ماند. برای تشخیص باید از روش رادیولوژیک استفاده کرد. بهترین راه استفاده از سونوگرافی داپلکس است. اگر در یافتن علت اختلال نعوظ به کم کاری غدد تناسلی مشکوک باشیم آزمایش خون درخواست می شود. راه تشخیصی دیگر برای تشخیص اختلال نعوظ، استفاده از یک تست کامپیوتری است که در آن الکترودی به آلت تناسلی در طول شب متصل می شود تا تعداد نعوظ اندازه گرفته شود. 

اگر هم اختلال در عصب دهی باشد می توان از تست هایی که سرعت هدایت تحریکات اعصاب را به طور کمی اندازه می گیرند استفاده کرد. امروزه تجهیزات پیشرفته ای برای تشخیص اختلال های جنسی وجود دارد. مهم ترین اصل برای درمان بیمار، تشخیص درست نوع اختلال است بنابراین بیماران باید از خوددرمانی با داروهای تبلیغاتی جدا خودداری کنند و درمان را به عهده پزشکی که در این زمینه مهارت دارد بسپارند.