سوال: در هنگام وضو گرفتن اگر خود فرد در كمال سلامت باشد ولی آب را كسی دیگر بریزد و وی وضو بگیرد، آیا وضوی وی باطل است؟
جواب: اگر دیگری دست و صورت او را شستشو دهد وضو باطل است. اما اگر دیگری آب میریزد و خود شخص شستشو میدهد اشكال ندارد.
اگرچه خواب در ظاهر وضو را باطل میکند و دیگر نمیتوان با آن نماز خواند و ...، اما آثار معنوی باطنی آن همچنان ادامه خواهد یافت؛ زیرا خواب از ضروریات طبیعت انسان است و هر آنچه انسان در زمان هوشیاری و قدرت بدان اقدام میکند، هنگام ناهشیاری و ناتوانی نیز پاداش آن لحاظ خواهد شد؛ از اینرو است که در مورد شخص روزهدار در ماه رمضان میفرماید: «... نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَة»؛ خواب روزهدار عبادت است، در حالی روزهدار هنگام خواب کاری در ارتباط با روزه انجام نمیدهد، اما از آنجا که شخص روزهدار در حال بیداری به عبادت مشغول است و دستورات الهی را اطاعت میکند، آن حالت در زمان خواب نیز برایش محاسبه میشود.
یا بیماری که نمیتواند عباداتی را که در دوران سلامت بدن انجام میداد به جا آورد، خداوند پاداش زمان صحت را برای او لحاظ میکند: «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام): عَنِ النَّبِیِّ(صلی الله علیه و آله) فِی حَدِیثٍ قَالَ: إِذَا مَرِضَ الْمُوْمِنُ، وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یَکْتُبُ لَهُ فِی سُقْمِهِ مَا کَانَ یَعْمَلُ مِنَ الْخَیْرِ فِی صِحَّتِهِ حَتَّى یَرْفَعَهُ اللَّهُ وَ یَقْبِضَه»؛
امام باقر (علیه السلام) میفرماید: انسان با ایمان، وقتی به بیماری دچار میشود، خداوند فرشتهای را بر او میگمارد تا هرآنچه را که در حال صحت و سلامتی انجام میداد، در حال بیماری نیز برایش محاسبه کند تا هنگامی که از دنیا برود.
یا در روایت دیگر از امام کاظم (علیه السلام) آمده است: «إِذَا مَرِضَ الْمُوْمِنُ أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ... إِلَى صَاحِبِ الْیَمِینِ أَنِ اکْتُبْ لِعَبْدِی مَا کُنْتَ تَکْتُبُهُ فِی صِحَّتِهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ»؛مومن وقتی بیمار میشود خداوند به فرشته سمت راستش دستور میدهد، همانطور که در زمان سلامت برایش حسنات را مینوشتی در زمان بیماری او نیز همان خوبیها را برایش محاسبه کن.
بنابر این، چون با وضو بودن ملازم طهارت روحی و معنوی است، انسان مومن قبل از خواب این طهارت را همراه دارد و با این طهارت روحی به بستر میرود و حتی اگر وضویش در ظاهر، باطل شود اما پاداش باوضو بودن برای او همچنان نگاشته خواهد شد.
جواب: اگر دیگری دست و صورت او را شستشو دهد وضو باطل است. اما اگر دیگری آب میریزد و خود شخص شستشو میدهد اشكال ندارد. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, ص185, شرط یازدهم)
جواب: خشك كردن دستها و صورت لازم نیست و چنانچه آب وضو بر رطوبت صورت و دست غلبه كند كفایت میكند. .(استفتائات جدید امام خمینی(ره), ج1, س37 و38)