سوال: گاهی در بدن، زخم کوچکی ایجاد می‌شود که رسیدن آب به آن موجب تازه شدن زخم و طولانی شدن دوره بهبودی می‌گردد؛ لذا آن را با چسب زخم می‌پوشانم.

آیا بدون باز کردن چسب زخم، غسل یا وضوی جبیره صحیح است؟ به طور کلی ضرری که در موضوع جبیره مطرح است به چه میزان باید باشد تا غسل یا وضوی آن صحیح باشد؟

وضوی جبیره مربوط به جایی است که آب برای زخم ضرر قابل توجهی داشته باشد و تشخیص این نوع از ضرر، به عهده شخص مکلف است، البته برخی از مراجع تقلید (آیة الله صافی گلپایگانی دام ظله) در فرض سوال، تازه ماندن زخم را مجوزی برای غسل و وضوی جبیره ندانسته‌اند و برخی (آیة الله مکارم شیرازی دام ظله) نیز می‌گویند اگر باز کردن زخم ضرر و مشقت زیادی ندارد باید آن‌را باز کرده و به صورت عادی وضو گرفت.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای(مد ظله العالی):

1. در فرض سوال که رساندن آب به زخم براى بدن ضرر دارد، غسل و وضو به صورت جبیره‌اى مى‌باشد.

2. تشخیص ضرر داشتن به عهده شخص مکلف مى‌باشد.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

اگر برای زخم ضرر داشته باشد اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی):

ضرر به عنوان تازه ماندن زخم مجوز جبیره نیست بلکه لازم است بعد از باز کردن زخم به طور متعارف وضو گرفته شود مگر اینکه آب برای بدن ضرر داشته باشد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):

1. هرگاه زخم یا دمل و شکستگی با پارچه یا گچ یا مانند آن بسته شده است، چنانچه باز کردن آن ضرر و مشقت زیادی ندارد و آب هم برای آن مضر نیست، باید آن را باز کند و وضو بگیرد، در غیر این صورت اطراف زخم یا شکستگی را بشوید و احتیاط مستحب آن است که روی جبیره را نیز مسح کند و اگر جبیره، نجس است یا نمی‌شود روی آن دستِ تر بکشد، پارچه پاکی را بر آن ببندد و دستِ تر روی آن بکشد.

2. منظور ضرری است که موجب بیماری یا تشدید آن می‌شود.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

چنانچه آب موجب التهاب زخم و یا طولانی شدن دوره التیام شود باید به وظائف جبیره عمل کند.

فقط محل مسح سر و روی پاها باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست بر آن اثر نکند، مسح باطل است ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود، بگویند فقط از تری کف دست است، اشکال ندارد. ولی خشک بودن صورت و دست ها قبل از انجام وضو لازم نیست.

اگر رنگ سرمه یا مداد پس از شستن در مژه و یا ابرو بماند، مائع وضو نیست، ولی اگر جرم دارد، باید برطرف شود.

در توضیح المسائل آمده است: «بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده، روی پاها را از سر یکی از انگشت ها تا ... مسح کند»؛ پس لازم نیست که مسح، حتماً بر روی شست پا انجام شود و مسح یکی از انگشتان دیگر هم کافی است. بنابراین، وقتی مانعی مانند گچ، باند و یا لاک بر روی شست باشد، بای از سر انگشت دیگر مسح کرد و جای جبیره نیست.

جواب: شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است:

1. آنكه آب وضو پاك باشد.

2. آنكه آب وضو مطلق باشد.

3. آنكه آب وضو مباح باشد.

4. آنكه ظرف آب وضو مباح باشد.

5. آنكه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.

6. آنكه اعضای وضو موقع شستن و مسح كردن، پاك باشد.

7. آنكه وقت برای وضو و نماز كافی باشد.

8. آنكه وضو به قصد قربت باشد.

9. آنكه وضو را به ترتیبی كه گفته شد به جا آورد.

10. آنكه كارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد یعنی موالات را رعایت كند.

11. آنكه اعمال وضو را خود شخص انجام دهد.

12. آنكه استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.

13. آنكه در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.

(توضیح المسائل امام خمینی(ره) ص59 الی 64 )

جواب: برای شش چیز وضو گرفتن واجب است:

1. برای نمازهای واجب غیر از نماز میت.

2. برای سجده و تشهد فراموش شده.

3. برای طواف واجب خانه‌ی كعبه.

4. اگر نذر یا عهد كرده یا قسم خورده باشد كه وضو بگیرد.

5. اگر نذر كرده باشد كه جائی از بدن را به خط قرآن برساند.

6. برای آب كشیدن قرآنی كه نجس شده و... (توضیح المسائل دوازده مرجع, م316)