بچه دوم

بارها شنیده ایم که والدین از رفتار فرزند یا فرزندان بزرگتر نسبت به نوزاد تازه به دنیا آمده، گلایه دارند. در این صورت بهترین رفتار با فرزندان بزرگ تر چه می تواند باشد؟ آیا تنبیه کردن یا گذاشتن کودک نزد پدربزرگ و مادربزرگ و سایر اقوام، راه درستی است؟ والدین چگونه می توانند رفتار درست با نوزاد تازه به دنیا آمده را به فرزندان خود آموزش دهند؟

سعی کردیم درباره نکات مهم رفتاری که والدین باید در رابطه با حسادت فرزند بزرگ تر خود نسبت به نوزادشان داشته باشند، برای شما بنویسیم.

فرزند دوم، هووی فرزند اول

حق هر کودک است که قبل از تولد فرزند جدید، از آمدن او آگاه شود. کودک باید با این مسئله کنار بیاید اما چه زمانی باید موضوع را با او در میان بگذارید؟ دراین باره «فاطمه قاسم زاده»، روان شناس کودکان معتقد است که در میان گذاشتن این مسئله با کودک، به سن او و میزان فهم و درک او بستگی دارد.

کودکان خردسال اطلاعات دقیقی از گذشت زمان ندارند. بنابراین اگر موضوع را خیلی زود به کودک اطلاع دهید، ممکن است با گذشت زمان آن را فراموش کرده یا آن را نادیده بگیرد. کودکان بزرگتر سریع تر از سایر کودکان متوجه تغییرات جسمانی مادرشان می شوند و ممکن است سوالاتی بپرسند. پاسخی که به این گونه سوالات داده می شود، بهترین راه برای دادن این خبر است.

گاهی کودک کنجکاوی می کند و اطلاعات بیشتری می خواهد؛ دکتر قاسم زاده معتقد است که در این مورد با او حرف بزنید. بسیاری از کودکان از لمس شکم مادر لذت می برند. باید سعی کنید پاسخ ها کوتاه و صادقانه باشند. با نزدیک تر شدن زمان تولد چه باید کرد؟ در این باره دکتر قاسم زاده می گوید که باید درباره نوزاد به کودک تان آگاهی بدهید. به او بگویید که فرزند جدید به مراقبت نیاز دارد. در مورد کوچک بودن و درمانده بودن نوزاد با او حرف بزنید. لازم نیست با منفی بافی در مورد نوزاد، محبت خود را به کودک تان نشان دهید. گفتن جملاتی مثل « تو بهتر هستی، نوزاد چیزی بیشتر از یک دردسر نیست.» اصلا صحیح نیست. هم چنین به کودک بگویید که قرار است به بیمارستان بروید و حتی ممکن است مجبور شوید شب هنگام به بیمارستان بروید. برای کودک بسیار دردناک است که شب بیدار شود و ببیند مادرش در منزل نیست.

دکتر قاسم زاده در مورد رفتار مادربزرگ و پدربزرگ و کسانی که به دیدار مادر و نوزاد می آیند، می گوید که چنین موقعیتی برای کودک، موقعیت بسار سختی است. بهتر است هنگامی که احساس می کنید محبت ها حول و حوش نوزاد دور می زند، سیاست به خرج دهید و از کودک بزرگ تر نیز حرفی به میان آورید. مثلا از فرزندتان بخواهید آخرین نقاشی هایش را به میهمانان نشان دهد. از او در حضور میهمانان تعریف کنید.

حسادت اجتناب ناپذیر است

حسادت احساس طبیعی است که در همه خانواده ها که بیشتر از یک فرزند دارند، دیده می شود. این حسادت، « احساس بدی» نیست. مربوط است به میل ناخودآگاه هر فرزند به داشتن عشق و محبت والدینش؛ به خصوص مادر را برای خود داشتن.

نمی توان این حسادت را از بین برد اما راه های گوناگونی هستند که می توانند به کاهش آن کمک کنند.

یک اصل مهم این است که هرگز بچه ها را با هم مقایسه نکنید و به حقوق آنها احترام بگذارید. وقتی کودک خردسال ادای بچه ها را در می آورد، جلوی کودک را نگیرد و بر این رفتار تاکید کنید. عکس های نوزادی اش را به او نشان دهید. فعالیت های مورد علاقه اش را شناسایی کنید. می توانید برای فرزند بزرگ تر یک عروسک نرم که شبیه نوزاد است، تهیه کنید تا بتواند به وسیله آن خشمش را بیرون بریزد و تهاجمی را که ممکن است طور دیگری کودک را نشانه بگیرد، به شکل مثبت بروز دهد.

یادتان باشد بگو و مگوها و مشاجرات بین بچه ها بخشی از فرآیند یادگیری روابط اجتماعی است.

استرس فرزند با تولد فرزند بعدی

با تولد فرزند بعدی، فرزندان احساس می کنند توجه و محبت والدین را از دست داده اند. به همین دلیل این مورد برای آنها استرس و اضطراب به وجود می آورد.

کارشناسان تربیتی معتقدند در حدود 6 تا 8 هفته اول پس از تولد عضو جدید، نیازها، خواسته ها و حتی بهانه های فرزند به اوج می رشد و چنانچه والدین از این تغییرات اطلاع داشته باشند، بهتر می توانند به هماهنگ شدن و تعادل اوضاع کمک کنند. بر اساس اعلام نظر کارشناسان، برخی از این تغییرات عادی است، اما چنانچه تغییرات عمیق در اخلاق و برنامه خواب او ایجاد شود، بهتر است با متخصص مشورت شود.

برای فرزند خیلی سخت است که مطمئن شود شما او را نیز به اندازه فرزند جدید دوست دارید زیرا او می بیند شما وقت زیادی را با فرزند جدید می گذرانید.

در چنین مواردی فرزند احساساتی مانند حسادت، هیجان و نفرت را با ورود عضو جدید تجربه می کند. این مسئله در مورد کودکان کم سن چون نمی توانند احساسات خود را با کلمات بیان کنند، با بدرفتاری و لجبازی و بهانه گیری خود را نشان می دهد. حتی ممکن است کودک انگشت خود را بمکد یا به خوردن شیشه روی بیاورد.

در مورد کودکان بزرگتر ممکن است رفتار بدی داشته باشند، اشیا را پرت کنند یا از خوردن غذا خودداری کنند.