مثبت اندیش بودن امری بسیار ضروری در زندگی انسان‌هاست. به طور کلی فرد مثبت اندیش با نگرش نیکوی خویش به جهان همیشه به دنبال فرصت‌هاست و حتی از شکست های بزرگ، موفقیت های بزرگ تری را به دست می آورد.
این نیرو در هر کس به اندازه‌ای وجود دارد لکن باید توجه داشت هرکس در هر سطحی که از آن برخوردار است باید تلاش نماید به مراحل افزون تری از آن دست یافته و زندگی را برای خود و دیگران زیباتر سازد.
در این بحث به چند راهکار جهت تقویت مثبت اندیشی اشاره می‌شود:
شیوه‌های تقویت نگرش مثبت
1. تصویرسازی ذهنی مثبت
بسیاری از انسانها دارای الگوهای خاص در ضمیر ناهشیار خود هستند. این الگوها همان تصاویر ذهنی اویند که همه اعمال، رفتار و احساسات از آن ناشی می‌شوند. در نتیجه مهم است که انسان چه تصویری در ذهن خود ترسیم کند. باید تلاش کند تصاویر ذهنی خوب جایگزین تصاویر ذهنی منفی گردند و این تغییر به آسانی صورت نمی‌گیرد.
خداوند در قرآن چنین آورده است:
«وَ إِذا قیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما أَلْفَیْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ آباوُهُمْ لا یَعْقِلُونَ شَیْئاً وَ لا یَهْتَدُونَ»؛ «و چون به آنان گفته شود: کتابى را که خدا فرو فرستاده است پیروى کنید، مى گویند: نه، بلکه از آیینى که پدرانمان را بر آن یافته ایم پیروى مى کنیم. آیا هر چند پدرانشان چیزى نمى دانستند و به راه راست هدایت نیافته بودند، باز هم از کیش آنها پیروى مى کنند؟» (بقره/170)
انسان نباید خود را محصور در الگوهای رفتاری منفی قدیمی نماید. بلکه باید همیشه درباره خود و وضعیت زندگی، مثبت فکر کند و با سوق دادن باورهای خود به سمت مثبت، هم خود و هم دیگران را، سزاوار احترام و داشتن نعمت ها بداند.
همان‌طور که خداوند متعال فرموده است: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً»؛ «و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آنان را در خشکی و دریا [ بر مرکبها ] برنشاندیم، و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم، و آنها را بر بسیاری از آفریده های خود برتری آشکار دادیم.» (اسراء/70)
2. قرار دادن موفقیت به عنوان پیش شرط ذهنی
آدمی همیشه باید ذهن خود را با افکار مثبت پر کند و تلاش نماید تا فرد کارآمدی باشد. شاید همیشه به موفقیت نرسد اما مهم این است که با نگرش مثبت بر شکست هایش نیز مدیریت کند.
در این پیش شرط نکته مهم کمک خواستن از خداست. با ایمان به خداوند می توان از نیروهای عظیمی که او در وجودمان به ودیعت نهاده، جهت رسیدن به موفقیت یاری جست.
این وعده الهی که: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ»؛ «اى کسانى که ایمان آورده اید، اگر خدا را یارى کنید و براى خشنودى او با کافران بجنگید و از دینش حمایت کنید، او نیز با فراهم آوردن اسباب پیروزى، شما را یارى مى کند و گام هایتان را در میدان نبرد استوار مى سازد.» (محمد/7)
زمانی که انسان به خدا ایمان دارد، خود را قوی و قدرتمند حس می کند، زیرا می داند خدا یاور و مونس و پشتیبان انسان مۆمن است و هیچ گاه او را از فضل و رحمت خود مأیوس نمی سازد: « ... وَ مَنْ یَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُه ... »؛ «و هر كس بر خدا اعتماد كند او براى وى بس است ... ». (طلاق/3)
3. بخشش و سخاوت
بخشش و سخاوت از دیگر عواملی است که ذهن انسان را برای جایگزین کردن افکار مثبت و ساختن تصویر ذهنی مناسب آماده می‌کند.
اگر انسان بیندیشد، خواهد دید که جهان هستی سرشار از فیض و بخشش خداوندی است. هیچ کس از عطای خداوند محروم نیست. حتی با وجود ناشکری بعضی بندگان، خداوند همچنان نعمت های خود را به آنان عطا می‌کند:
«کُلاًّ نُمِدُّ هوُلاءِ وَ هَوُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّکَ وَ ما کانَ عَطاءُ رَبِّکَ مَحْظُوراً »؛ «هر دو گروه ـ هم دنیاطلبان و هم آخرت طلبان ـ را از عطاى پروردگارت مدد مى رسانیم، و براى عطاى پروردگارت حد و مرزى نیست و از کسى باز داشته نمى شود و هر کس به قدر استحقاق خود آن را دریافت مى کند.» (اسراء/20)
زمانی که انسان از نعمت هایی که خداوند به او داده به دیگران می بخشد، علاوه بر احساس آرامش درونی متوجه می‌شود بیش از آنچه بخشیده است، خداوند به او ارزانی می‌دارد.
همچنین این نکته را نیز باید به یاد داشته باشد که بخشش و ایثاری نیکوست که داوطلبانه و با رضایت خاطر صورت گیرد. زمانی که فرد با رضای خاطر چیزی را که دوست دارد به دیگران می‌بخشد، وجودش سرشار از لذت و آرامش می‌شود و با این آرامش می‌توان زندگی را زیباتر دید.
4. یادآوری نعمت های الهی و شکر آن ها
از دیگر شیوه های تفکر مثبت یادآوری و شکر نعمت‌هایی است که از جانب خداوند به انسان ارزانی شده است. چون با شکر نعمت باعث افزوده شدن نعمات خداوند می‌شود، چنانکه قرآن می فرماید: « ... لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ ... »؛ «اگر واقعاً سپاسگزارى كنید، [نعمت] شما را افزون خواهم كرد ... ». (ابراهیم/7)
در واقع انسان با شکر نعمت های الهی اعلام می‌کند که نعمت را از جانب خدا می داند و از آنچه او به آدمی عطا نموده راضی و خشنود است و هدفش این است که از عطایای الهی بهترین بهره را برده و مرتکب گناه و معصیت نشود و امیدوار است که سعادتمند شود.
زمانی که زندگی خود را آکنده از مواهب الهی بداند و به آنچه هم‌اکنون در اختیار دارد معترف شود، سبب جاری شدن سیلی از مواهب تازه به زندگی خود می شود. البته بر این موضوع باید واقف بود که هیچ گاه نمی توان شکر نعمت های الهی را آن طور که شایسته اوست به جا آورد.
5. عفو و بخشش دیگران
زمانی که انسان دیگران را می بخشد و از خطاهای آنان چشم پوشی می‌کند، حس خوبی به وی دست می دهد. بخشش واقعی؛ فراموش کردن و بیرون ریختن تمامی کدورت‌هاست. خداوند از انسانها می خواهد که بدی دیگران را ببخشند تا مورد بخشش الهی قرار گیرند:
«إن تُبْدُوا خَیْراً أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ کانَ عَفُوًّا قَدیراً»؛ «اگر خیرى را آشكار كنید یا پنهانش دارید، یا از بدیى درگذرید، پس خدا درگذرنده تواناست». (نساء/149)
وقتی خداوند وعده بخشایش به انسان می‌دهد آنگاه می‌تواند با امید به فضل الهی، دیگران را عفو کند و متعاقباً توقع بخشایش دیگران را داشته باشد.
نتیجه
تصویر سازی ذهنی مثبت، قرار دادن موفقیت به عنوان پیش شرط ذهنی، بخشش و سخاوت، یادآوری نعمت های الهی و شکر آن ها و عفو و بخشش دیگران از مهم‌ترین راهکارهایی هستند که می توان برای تقویت مثبت اندیشی بدان‌ها اشاره نمود. انسان با استفاده از این موارد و تمرین و استمرار بر آن ها؛ می تواند روز به روز گام های بلندی در جهترسیدن به موفقیت بردارد.
