روزهای مدیدی است؛ نشسته ام و مشغول خواندن "مرد رویاها" شده ام، در مورد مردی عجیب که عین و مانندش را دیگر ندیده ایم. تنها بود و یگانه و بزرگ. بعد داشتم فکر می کردم که انسانی با همه قابلیت های آدمی در دنیا و شاید بهشتِ دنیایی زندگی کند، متأثر ازآن فضا نشود، باز هم دنبال آرمان هایش باشد و ایجاد تغییر. چطور یک انسان می تواند خود را به این درجه برساند که بی توجه به فضای اطراف و تفکر محیط زندگی راه خود را برود و هراسی نداشته باشد؟
بعد یادم افتاد که از این بزرگتر هم می توان نام برد؛ بانوی محترم و بزرگواری چون آسیه همسر فرعون. آنجا که در سوره تحریم/11 خداوند می فرماید: وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِندَكَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ وَنَجِّنِی مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ .
فرعون از نظر قرآنی بدترین فرد است ولی همسر این طاغوت مطلق و ظلم و ستم محض، بانوی با کرامتی است که طبق حدیث پیامبر صلی الله و علیه وآله جایگاهش در بهشت برین است.
آسیه در مقابل ظلم و ستم پادشاه جائر زمان خود که همسرش نیز بود؛ ساکت نماند، اعتراض کرد، از رهبر معصوم زمان خود تبعیت کرد، ایمان به خدا آورد و ایمانش باعث شد کشته شود. در همان حالِ شکنجه از خداوند قرب و نزدیکی به خودش را خواست و راضی به کمتر از آن نبود.
ما آدمیان در بسیاری از زمان های زندگی دچار شک و تردید می شویم؛ گاهی تحت تأثیر جو اطرافمان قرار می گیریم و اندکی نمی اندیشیم که آنچه جامعه و اطرافیان مرتکب آن هستند درست است یا غلط؟ آیا مورد رضایت خداست یا خیر؟
گاهی به عللی مثل همرنگی با جماعت، کم نیاوردن از دیگران، ترس از سرزنش و امثال این موارد توجهی به درست و غلط بودن امور نمی کنیم و ادامه دهنده راه دیگران می شویم.
گاه تبعیت از خانواده می کنیم. یابد بدانیم که عقل و منطق و وحی بر روابط و مسائل خانوادگی ارجح است. روابط خانوادگی مرز دارد و آنجا که به کفر و انحراف می رسد، تبعیت الزامی ندارد و پیروی از مرد در اعتقادات بر عهده زن نیست. همانطور که آسیه از همسرش در کفر و شرک و ظلم و ستم پیروی نکرد و تا پای جان بر عقیده خود ایستاد.
آسیه؛ راه و روش درست را در پیش گرفت، پای ایمان و اعتقاد خود ایستاد و تبعیتی از راه نادرست همسرش نداشت. مَثَل آسیه برای همه ماست؛ زن و مرد بَردار نیست. همه ما باید بدانیم که می توان خلاف جهت جریان آب حرکت کرد که البته زحمت و مشقت دارد و هنر است. می توان با همتی والا و در پرتو ایمان، اوضاع و شرایط اطراف را تغییر داد و راستی و درستی را حاکم کرد.
به این نکته توجه داشته باشیم که اگر هر کدام از ما بگوییم از دست ما کاری ساخته نیست، بنشینیم، حرکتی نکنیم، خودمان هم همرنگ جماعت شویم، اوضاع بدتر خواهد شد. ولی اگر ایمان به درستی راهمان داریم، باید حرکت و اصلاحات را آغاز کنیم و نتیجه را به خدا بسپاریم؛ حتی اگر در نقطه ای به نتیجه مطلوب و مورد نظرمان هم نرسیدیم حداقل وجدانمان راحت باشد که وظیفه و مسئولیت خود را انجام داده ایم.
ما مأمور به انجام وظیفه هستیم و نتیجه با خداست. وظیفه ما تبری از بدی ها است. باید از سوء، تنفر و انزجار داشته باشیم و این بیزاری را ابراز کنیم.
اگر اندکی، فقط مقدار کمی به جامعه اطراف خود بنگریم و در آن تفکر کنیم به این نتیجه می رسیم که بسیاری از افراد جامعه سیر "خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو" را در پیش گرفته اند، انگار چشمان خود را بر درستی و غلطی امور بسته اند، در بسیاری موارد رضایت خلق را از رضایت خالق دوست تر می دارند، بی فکر به عاقبت و بی آینده نگری به راه خود ادامه می دهند.
اگر گاهی علت انجام برخی امور را از آنها جویا شویم در جواب می گویند: "همه اینگونه اند".
در واقع این جواب به معنی عدم تفکر در صحت و عدم صحت است. انگار قرار است همه جا رأی با اکثریت باشد. در اینجا باید به این فکر کنیم که آیا مصطفی چمران نمی توانست بی دغدغه اطرافش ، بی فکری به اوضاع مظلومین عالم زندگی کند و از آن زندگی در رفاه لذت ببرد؟
آیا آسیه نمی توانست از ترس همسرش یا از فرط دنیا زدگی و رفاه زدگی توجهی به آرمان و راه حضرت موسی علیه السلام نداشته باشد و راحت و بی دغدغه، روزگار را سپری کند؟
آری، حتما می توانستند؛ ولی فرار را بر قرار ترجیح دادند و ایستادگی و مبارزه کردند. تا پای جان ایستادگی کردند، ایستادگی کردند تا راه درست، تا آنچه مرضی رضای خداوند است محو نشود، ایستادگی کردند برای بدست آوردن آخرتی آباد.
آخرت باقی را بر زندگی فانی دنیا ترجیح دادند. تمام همت و تلاششان در جهت انتخاب مسیر حق و راه درست بود و دنبال روی جهل و خطای اطرافیان نشدند و در انتها نیز به مقامی والا نائل گشتند.
نتیجه گیری:
یادمان بماند که هر کدام از ما توانایی تغییر داریم، می توانیم در بهترین راه قدم برداریم و ادامه دهیم تا نتیجه ای مطلوب؛ البته به شرط آنکه ایمان و اعتقادی 100% به درستی راه داشته باشیم و تحت تأثیر جامعه و محیط زندگی و حرف اطرافیان نشویم؛ نه نگاه های بد را ببینیم و نه حرف های ناروا را بشنویم؛ مصداق لاَ یَخَافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ (مائده/54) باشیم.
اگر همه ما انسان ها بدانیم که تنها باید اعمالمان مورد رضایت باری تعالی باشد، تنها در دادگاه او قرار می گیریم دیگر نیازی به تأیید اطرافیان نداریم. باید بدانیم که ما تنها برای زندگی راحت در این دنیا فریده نشده ایم، مسئولیت های عظیمی بر دوش است، در دادگاه الهی برای قصور از آن ها بازخواست خواهیم شد.
إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَن یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا (احزاب/72)
